Page 296 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫اﻳﻨﻬﺎ ﻫﻤﻪ دﻟﻴﻞ اﻓﺴﺎﻧﻪ ﺑﻮدن اﻳﻦ داﺳﺘﺎن اﺳﺖ‪ ،‬و ﺗﻨﻬﺎ در دﻧﻴﺎي اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎ ﻧﻈﻴﺮي ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﻲﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬
‫ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻣﺮدي در وﺻﻒ ﺷﻬﺮ ﻫﺮات ﻛﻪ ﻣﺪﻋﻲ ﺑﻮد روزﮔﺎري ﻓﻮق اﻟﻌﺎده ﺑﺰرگ و ﭘﺮﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻮده داد ﺳﺨﻦ‬
‫ﻣﻴﺪاد‪ ،‬ﻛﺎر را ﺑﻪ ﺟﺎﺋﻲ رﺳﺎﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﮔﻔﺖ‪ :‬در آﻧﻮﻗﺖ در ﻫﺮات ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﻚ ﻫﺰار اﺣﻤﺪ ﻳﻚ ﭼﺸﻢ ﻛﻠﻪ ﭘﺰ‬
‫وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ! ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻤﻪ ﻧﺎﻣﺸﺎن اﺣﻤﺪ ﻧﺒﻮده‪ ،‬و ﻫﻤﻪ اﺣﻤﺪ ﻧﺎﻣﻬﺎ ﻳﻚ ﭼﺸﻢ ﻧﺒﻮدهاﻧﺪ و‬
‫ﻫﻤﻪ اﺣﻤﺪﻫﺎي ﻳﻚ ﭼﺸﻢ ﻛﻠﻪ ﭘﺰ ﻧﺒﻮدهاﻧﺪ ﭘﺲ اﮔﺮ ﻓﻘﻂ ﻋﺪد اﺣﻤﺪﻫﺎي ﻳﻚ ﭼﺸﻢ ﻛﻠﻪ ﭘﺰ ﺑﻪ ﺑﻴﺴﺖ و‬
‫ﻳﻜﻬﺰار ﻧﻔﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪه‪ ،‬ﺣﺴﺎب ﻛﻨﻴﺪ و ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ﻋﺪد ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﭼﻪ ﻗﺪر ﺑﻮده اﺳﺖ؟ اﮔﺮ اوﻟﻴﻦ و آﺧﺮﻳﻦ را روي‬

‫زﻣﻴﻦ ﺟﻤﻊ ﻛﻨﻴﻢ ﻗﻄﻌﺎ ﺑﺎز ﻫﻢ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫داﺳﺘﺎن اﺑﻮاﻟﻔﺮج ﭼﻴﺰي ﺷﺒﻴﻪ داﺳﺘﺎن‪ ،‬اﺣﻤﺪ ﻳﻚ ﭼﺸﻢ ﻛﻠﻪ ﭘﺰ اﺳﺖ‪ .‬ﻟﺬا ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن داﺋﺮه اﻟﻤﻌﺎرف‬

‫اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺑﻨﺎﺑﺮ ﻧﻘﻞ ﺷﺒﻠﻲ ﻧﻌﻤﺎن ﻗﺼﻪ اﺑﻮاﻟﻔﺮج را ﺟﺰء ﻓﻜﺎﻫﻴﺎت ﺑﻪ ﺣﺴﺎب آوردهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺛﺎﻟﺜﺎ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮري ﻛﻪ ﺷﺒﻠﻲ ﻧﻌﻤﺎن و ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻏﺮﺑﻲ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ :‬در آن ﻋﺼﺮ ﻛﺘﺎﺑﻬﺎ از ﭘﻮﺳﺖ ﺑﻮده و اﺑﺪا‬
‫ﺑﻪ درد ﺳﻮﺧﺖ ﻧﻤﻲﺧﻮردﻧﺪ و ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ آﻧﻬﺎ را ﺑﺮاي ﺳﻮﺧﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮدن ﻳﻚ ﻛﺎر ﻟﻐﻮ و ﺑﻴﻬﻮده دﻳﮕﺮي‬

‫ﺑﻮده‪ .‬ﺷﺒﻠﻲ ﻧﻌﻤﺎن از ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻨﺎم ﻣﺴﻴﻮ در ﭘﻴﺮ ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ‪":‬ﻣﺎ ﻳﻘﻴﻦ دارﻳﻢ ﻛﻪ ﺣﻤﺎﻣﻴﺎن‬
‫اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ ﺗﺎ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺳﻮﺧﺖ ﻣﻮاد دﻳﮕﺮي ﺣﺎﺿﺮ داﺷﺘﻨﺪ ﻫﻴﭽﻮﻗﺖ ﻛﺘﺎﺑﻬﺎﺋﻲ را ﻛﻪ در روي ﭘﻮﺳﺖ‬
‫ﺗﺪوﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ ﻧﻤﻲرﺳﺎﻧﻴﺪﻧﺪ و ﺳﺨﻦ اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ ﻛﺘﺐ ﻣﺰﺑﻮره از ﭘﻮﺳﺖ‬

‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ")‪.(1‬‬
‫راﺑﻌﺎ اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاي در اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻗﻄﻌﺎ ﻋﻤﺮو در ﮔﺰارش ﺧﻮد از اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻛﻪ در‬
‫ﺗﻮارﻳﺦ ﻣﻀﺒﻮط اﺳﺖ ﻧﺎﻣﻲ ﻫﻢ از آن ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬در آن ﮔﺰارش از ﺗﻔﺮﻳﺤﮕﺎﻫﻬﺎي دوﻟﺘﻲ و ﺳﺒﺰي ﻓﺮوﺷﻬﺎي‬

‫ﺷﻬﺮ ﺳﺨﻦ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن آﻣﺪه اﻣﺎ از ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺳﺨﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺧﺎﻣﺴﺎ اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ ﭘﺲ از ﻓﺘﺢ وﺳﻴﻠﻪ ﻋﻤﺮو ﻋﺎص‪ ،‬ﻗﺮار داد ﺻﻠﺢ ﺑﺎ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺑﺴﺖ و ﻣﺮدم آﻧﺠﺎ"اﻫﻞ‬
‫ذﻣﻪ"ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ و ﻣﻘﺮرات"اﻫﻞ ذﻣﻪ"درﺑﺎره آﻧﻬﺎ اﺟﺮا ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﺟﺎن و ﻣﺎل و ﻧﺎﻣﻮس و ﺣﺘﻲ‬

‫ﻣﻌﺎﺑﺪ و آزادي ﻋﺒﺎدﺗﺸﺎن ﻣﺤﺘﺮم ﺑﻮد و ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﻲ ﺧﻮد را ﺿﺎﻣﻦ و ﻣﺴﺆول آﻧﻬﺎ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻤﺮو ﺑﻦ ﻋﺎص در‬
‫ﭘﺎورﻗﻲ‪:‬‬

‫)‪ (1‬ﻫﻤﺎن‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪ ‪56 .- 53‬‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄﻬ‪‬ﺮ‬ ‫‪295‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔﺎً ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬