Page 299 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 299
ﻣﻔﺼﻞ ﺧﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﻳﺎﻧﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﻳﻦ ﻗﺼﻪ را ﻧﻴﺎورده و اﻣﺎ در ﻣﺨﺘﺼﺮاﻟﺪول ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﻲ اﺳﺖ و ﺧﻼﺻﻪ
آن اﺳﺖ آورده و اﻳﻦ ﻣﺎﻳﻪ ﺷﮕﻔﺘﻲ اﺳﺖ .ﻗﻔﻄﻲ ﻧﻴﺰ در ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻛﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺼﺮ ﻧﻮﺷﺘﻪ) (1ذﻛﺮي از اﻳﻦ
ﻗﺼﻪ ﻋﺠﻴﺐ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ اﻣﺎ در ﻛﺘﺎب اﺧﺒﺎر اﻟﻌﻠﻤﺎ ﺑﺎﺧﺒﺎر اﻟﺤﻜﻤﺎء ﻛﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻓﻼﺳﻔﻪ اﺳﺖ در ذﻳﻞ اﺣﻮال
ﻳﺤﻴﻲ ﻧﺤﻮي اﻳﻦ ﻗﺼﻪ را ﺑﺪون ذﻛﺮ ﻫﻴﭻ ﻣﺪرﻛﻲ آورده اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﻧﻘﻞ ﻗﻔﻄﻲ ﻧﻴﺰ ﻳﺤﻴﻲ ﻧﺤﻮي ﻳﻜﻲ
از دو ﻗﻬﺮﻣﺎن ﻗﻀﻴﻪ اﺳﺖ و ﻫﻤﻪ آن ﻛﺘﺎﺑﻬﺎ ﻛﻪ در ﺣﻜﻤﺖ و ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺑﻮده ﺑﻪ ﻗﺪري ﺑﻮده ﻛﻪ ﭼﻬﺎر ﻫﺰار
ﺣﻤﺎم را در ﻣﺪت ﺷﺸﻤﺎه ﮔﺮم ﻛﺮده اﺳﺖ.
ﻗﻔﻄﻲ ﻣﺪﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﺤﻴﻲ ﻧﺤﻮي در اﺑﺘﺪا"ﻛﺸﺘﻴﺮان"ﺑﻮده ،در ﺳﻦ ﭼﻬﻞ و ﭘﻨﺠﺴﺎﻟﮕﻲ ﻋﺸﻖ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺑﻪ
ﺳﺮش زده و ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻓﻴﻠﺴﻮف ﺷﺪه و ﻫﻢ ﭘﺰﺷﻚ و ﻫﻢ ادﻳﺐ و ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻘﺎم اﺳﻘﻔﻲ اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ.
در ﻣﻮﺿﻮع ﻳﺤﻴﻲ ﻧﺤﻮي ،ﻧﻮﻋﻲ اﺑﻬﺎم در ﺗﺎرﻳﺦ ﻫﺴﺖ ،آﻧﭽﻪ ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ ﻣﺮدي ﻓﻴﻠﺴﻮف و اﺳﻘﻒ در دوره
ﻗﺒﻞ از اﺳﻼم ﺑﻪ ﻧﺎم ﻳﺤﻴﻲ ﻧﺤﻮي وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و ﻫﻤﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ رد اﺑﺮﻗﻠﺲ و ارﺳﻄﻮ و در دﻓﺎع از
اﺻﻮل ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻛﺘﺎب ﻧﻮﺷﺘﻪ و ﺑﻮﻋﻠﻲ در ﻧﺎﻣﻪ ﻣﻌﺮوﻓﺶ ﺑﻪ اﺑﻮرﻳﺤﺎن ﺑﻴﺮوﻧﻲ از او ﺑﻪ زﺷﺘﻲ ﻳﺎد ﻣﻴﻜﻨﺪ و
ﻣﺪﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اوﻧﻪ ازروي ﻋﻘﻴﺪه ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻋﻮام ﻓﺮﻳﺒﻲ ﻣﺮدم ﻧﺼﺎري آن ﻛﺘﺎﺑﻬﺎ را ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ .از ﻃﺮف
دﻳﮕﺮ اﺑﻦ اﻟﻨﺪﻳﻢ در اﻟﻔﻬﺮﺳﺖ از ﻳﺤﻴﻲ ﻧﺤﻮي ﻧﺎم ﻣﻲﺑﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﻤﺮو ﺑﻦ اﻟﻌﺎص ﻣﻼﻗﺎت داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺪون
ذﻛﺮي از ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ ،درﻛﺘﺎب ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺻﻮان اﻟﺤﻜﻤﻪ اﺑﻮﺳﻠﻴﻤﺎن ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪاودر زﻣﺎن ﻋﺜﻤﺎن
و ﻣﻌﺎوﻳﻪ دﻳﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻋﻠﻴﻬﺬا ﻳﺎ ﻧﻘﻞ اﺑﻦ اﻟﻨﺪﻳﻢ و اﺑﻮﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﻲ اﺳﺎس اﺳﺖ ،و ﻳﺎ آﻧﻜﺲ ﻛﻪ در زﻣﺎن
ﻋﻤﺮو ﺑﻦ اﻟﻌﺎص و ﻣﻌﺎوﻳﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ ﻳﺤﻴﻲ ﻧﺎم دﻳﮕﺮي ﺑﻮده ﻏﻴﺮ آﻧﻜﻪ ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد و ﺷﺮوح
زﻳﺎدي ﺑﺮ ﻛﺘﺐ ارﺳﻄﻮ وﻏﻴﺮه ﻧﻮﺷﺘﻪ واﺳﻘﻒ اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ .ﺑﻌﻴﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ داﺳﺘﺎن ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ
اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ را ﺳﺎﺧﺘﻪ اﻧﺪ ،از ذﻛﺮ ﻧﺎم ﻳﺤﻴﻲ ﻧﺤﻮي در ﻛﻼم اﺑﻦ اﻟﻨﺪﻳﻢ و اﺑﻮﺳﻠﻴﻤﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮده و داﺳﺘﺎن
را ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ .ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل آﻧﭽﻪ ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ ﻳﺤﻴﻲ ﻧﺤﻮي اﺳﻜﻨﺪراﻧﻲ ﻓﻴﻠﺴﻮف و ﭘﺰﺷﻚ و ﺷﺎرح ارﺳﻄﻮ و
اﺳﻘﻒ ﻣﻌﺮوف اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ دوره ﻋﻤﺮو ﻋﺎص و ﻣﻌﺎوﻳﻪ را درك ﻧﻜﺮده اﺳﺖ.
اﻣﺎ ﺣﺎج ﺧﻠﻴﻔﻪ ،اﻳﻦ ﻣﺮد از ﻣﺘﺎﺧﺮﻳﻦ اﺳﺖ و در ﻗﺮن ﻳﺎزدﻫﻢ ﻫﺠﺮي ﻣﻲزﻳﺴﺘﻪ
ﭘﺎورﻗﻲ:
) (1ﺟﺮﺟﻲ زﻳﺪان ،ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻤﺪن ،ﺟﻠﺪ ،3ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ ،ﺻﻔﺤﻪ .64
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ﻬﺮ 298
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔﺎً ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.
