Page 300 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 300
اﺳﺖ او ﻳﻚ ﻛﺘﺎﺑﺸﻨﺎس و ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻧﻮﻳﺴﻲ اﺳﺖ ﻧﻪ ﻣﻮرخ .ﻛﺘﺎب ﻣﻌﺮوف او"ﻛﺸﻒ اﻟﻈﻨﻮن"اﺳﺖ ﻛﻪ
ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻛﺘﺐ اﺳﺖ و در ﻓﻦ ﺧﻮد ﺑﺎ ارزش ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺟﻤﻠﻪاي ﻛﻪ از او ﻧﻘﻞ ﺷﺪه در دو ﻗﺴﻤﺖ اﺳﺖ.
ﻗﺴﻤﺖ اول اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ"ﻋﺮب در ﺻﺪر اﺳﻼم ﻋﻠﻮﻣﻲ را ﻛﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻣﻲداد ﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﻮد زﺑﺎن
دﻳﮕﺮ اﺣﻜﺎم ﺷﺮﻳﻌﺖ ،ﺳﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻛﻪ اﻧﺪﻛﻲ ﻗﺒﻼ ﻫﻢ از آن ﺑﻬﺮه داﺷﺖ و ﺑﻪ ﻋﻼوه ﻣﻮرد ﻧﻴﺎزش ﺑﻮد ،وﻟﻲ
ﺑﻪ ﻋﻠﻮم دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﭘﺮداﺧﺖ زﻳﺮا ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﭘﻴﺶ از آﻧﻜﻪ ﭘﺎﻳﻪﻫﺎي اﺳﻼم اﺳﺘﻮار ﺷﻮد ﻋﻠﻮم ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ در ﻣﻴﺎن
ﻣﺮدم راﻳﺞ ﮔﺮدد".
ﺳﺨﻦ ﺣﺎج ﺧﻠﻴﻔﻪ ﺗﺎ اﻳﻨﺠﺎ ﺳﺨﻦ درﺳﺘﻲ اﺳﺖ ،ﻣﺎ در ﺑﺨﺶ ﺧﺪﻣﺎت اﻳﺮان ﺑﻪ اﺳﻼم ،آﻏﺎز و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻧﺸﻮ و
ﻧﻤﺎي ﻋﻠﻮم را در اﺳﻼم ﺑﺮرﺳﻲ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد ،ﻋﻠﻮم اﺳﻼﻣﻲ از ﻗﺮاﺋﺖ ،ﻓﻘﻪ ،دﺳﺘﻮر زﺑﺎن آﻏﺎز ﮔﺸﺖ .در اﺑﺘﺪا
ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﻪ ﻋﻠﻮم ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻳﺎ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎرﻳﺎﺿﻲ ﻧﺒﻮد .ﺗﺪرﻳﺠﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻋﻠﻮم ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺪ .ﻗﺴﻤﺖ دوم ﺳﺨﻦ ﺣﺎج
ﺧﻠﻴﻔﻪ اﻳﻨﺴﺖ":ﺣﺘﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮدﻛﻪ ﻋﺮب ﻫﻨﮕﺎم ﻓﺘﺢ ﺷﻬﺮﻫﺎﻛﺘﺎﺑﻬﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآورد ﻣﻲﺳﻮﺧﺖ".
ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺣﺎﺟﻲ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻮرخ ﻧﻴﺴﺖ ،ﻧﻜﺘﻪاي را ﻛﻪ اﻫﻞ ﻧﻘﻞ و رواﻳﺖ رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ
رﻋﺎﻳﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ .ﻧﮕﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺮب ﻫﻨﮕﺎم ﻓﺘﺢ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻛﺘﺎﺑﻬﺎ را ﻣﻲﺳﻮزاﻧﻴﺪ ﻛﻪ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ و ﺗﺎﻳﻴﺪ در
ﻗﻀﻴﻪ ﻣﺤﺴﻮب ﺷﻮد .ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ" :ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﭼﻨﻴﻦ ."...ﺷﻚ ﻧﺪارد ﻛﻪ در زﻣﺎن ﺣﺎج ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻛﻪ در ﻗﺮن
ﻳﺎزدﻫﻢ ﺑﻮده ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺨﻨﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪه اﺳﺖ ،ﭼﻬﺎر ﻗﺮن ﺑﻮده ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪه و ﻃﺒﻌﺎ ﻗﺮن
ﺑﻪ ﻗﺮن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ ﺳﺮ زﺑﺎﻧﻬﺎ ﻣﻲآﻣﺪه اﺳﺖ ﻣﺜﻞ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ اﻣﺮوز ﺑﮕﻮﺋﻴﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺴﻴﺎر ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻪ
ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺻﺪر اول ﻫﺮ ﻛﺠﺎ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻣﻲﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻣﻲﺳﻮﺧﺘﻨﺪ .اﮔﺮ ﻣﺎ اﻣﺮوز ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﺋﻴﻢ
دروغ ﻧﮕﻔﺘﻪاﻳﻢ ،ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ دﻳﺪﻳﻢ از زﻣﺎن ﻋﺒﺪاﻟﻠﻄﻴﻒ و اﺑﻮاﻟﻔﺮج و ﻗﻔﻄﻲ ﺷﺮوع ﺷﺪ.
ﭘﺲ ﺣﺎج ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﺒﺪاﻟﻠﻄﻴﻒ و دﻳﮕﺮان ﺳﻨﺪي و ﻣﺎﺧﺬي ذﻛﺮ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ ،ﭼﻴﺰ
ﺗﺎزهاي ﻧﮕﻔﺘﻪ اﺳﺖ ،آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ در اﻓﻮاه در زﻣﺎﻧﺶ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﺪه ،ﺑﺎ ﺻﻴﻐﻪ ﻓﻌﻞ ﻣﺠﻬﻮل)و ﻳﺮوي( ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ
ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻮدن ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻛﺮده اﺳﺖ.
ﺑﻌﺪ از ﻋﺒﺪاﻟﻠﻄﻴﻒ اﻓﺮاد دﻳﮕﺮي ﻋﻴﻦ ﻋﺒﺎرت ﻋﺒﺪاﻟﻠﻄﻴﻒ را در ﻛﺘﺎﺑﻬﺎي ﺧﻮد ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻮن
ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ ﻧﻘﻞ ﺳﺨﻦ ﻋﺒﺪاﻟﻠﻄﻴﻒ اﺳﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺤﺚ و
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ﻬﺮ 299
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.
