Page 302 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 302
ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﺗﺎرﻳﺨﻲ آن را ﻳﺎد ﻧﻜﺮده اﺳﺖ وﻫﻴﭻ اﺳﺎﺳﻲ ﻧﺪارد .آﻗﺎي ﭘﻮرداود در اﻳﻨﺠﺎ دﻏﻠﻲ ﻓﺮﻣﻮده ،ﻗﺴﻤﺖ
اول را ﻛﻪ ﻫﻢ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﻓﻌﻞ ﻣﺠﻬﻮلِ »وﻟﻘﺪ ﻳﻘﺎل« اﺳﺖ وﻫﻢ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ داﺳﺘﺎن ﻣﺠﻌﻮل ﺣﻤﻞ ﻛﺘﺐ و
ﻋﻠﻮم اﻳﺮان ﺑﻪ ﻳﻮﻧﺎن اﺳﺖ ﺣﺬف ﻛﺮده اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ.
ﻣﺄﺧﺬ ﺷﺎﻳﻌﻪاي ﻛﻪ اﺑﻦ ﺧﻠﺪون اﺷﺎره ﻛﺮده ﺑﺎ ﻣﺄﺧﺬ ﺷﺎﻳﻌﺔ ﻛﺘﺎﺑﺴﻮزي اﺳﻜﻨﺪر ﻋﻠﻲ اﻟﻈﺎﻫﺮ دو ﺗﺎﺳﺖ.
ﺷﺎﻳﻌﺔ ﻛﺘﺎﺑﺴﻮزي اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ را ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﺳﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ ﺑﺮاي آﻧﻜﻪ اﻳﻦ ﺟﻨﺎﻳﺖ را از ﮔﺮدن ﺧﻮدﺷﺎن ﻛﻪ ﻋﺎﻣﻞ
اﺻﻠﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺮدارﻧﺪ و ﺑﻪ ﮔﺮدن ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺑﻴﻨﺪازﻧﺪ،
"ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺑﻴﻨﺪازﻧﺪ .وﻟﻲ ﻣﺎﺧﺬ ﺷﺎﻳﻌﻪ اي ﻛﻪ اﺑﻦ ﺧﻠﺪون اﺷﺎره ﻛﺮده اﺳﺖ ،ﻋﻠﻲ اﻟﻈﺎﻫﺮ"ﺷﻌﻮﺑﻴﻪ"اﻧﺪ .ﺧﻮد
اﺑﻦ ﺧﻠﺪون ﻧﻴﺰ ﺧﺎﻟﻲ از ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺷﻌﻮﺑﻲ و ﺿﺪ ﻋﺮﺑﻲ ﻧﻴﺴﺖ،
ﺷﻌﻮﺑﻴﺎن اﻳﺮاﻧﻲ ﺷﻌﺎرﺷﺎن اﻳﻦ ﺑﻮد":ﻫﻨﺮ ﻧﺰد اﻳﺮاﻧﻴﺎن اﺳﺖ و ﺑﺲ"از ﻇﺎﻫﺮ ﻋﺒﺎرت اﺑﻦ ﺧﻠﺪون ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺸﻮد
اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻪ اﻧﺪ ﻣﺪﻋﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻫﻤﻪ ﻋﻠﻮم ﻳﻮﻧﺎن از اﻳﺮان اﺳﺖ ،در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﻴﻢ
اﺳﻜﻨﺪر در زﻣﺎن ارﺳﻄﻮ ﺑﻪ اﻳﺮان ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮد و ﺗﻤﺪن و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻳﻮﻧﺎن ،در آن وﻗﺖ در اوج ﺷﻜﻮﻓﺎﺋﻲ ﺑﻮد.
ﻣﻄﻠﺐ دﻳﮕﺮ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ آﻧﭽﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن از اﺑﻦ ﺧﻠﺪون ﻧﻘﻞ ﺷﺪه از ﻣﻘﺪﻣﻪ او اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺘﺎﺑﻲ اﺳﺖ ﻓﻠﺴﻔﻲ و
اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ .ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻧﺪﻳﺪه اﻳﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ را ﻛﺴﻲ از ﺧﻮد ﺗﺎرﻳﺦ او ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم"اﻟﻌﺒﺮ و دﻳﻮان اﻟﻤﺒﺘﺪا و
اﻟﺨﺒﺮ"اﺳﺖ ﻛﺴﻲ ﻧﻘﻞ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ .اﺑﻦ ﺧﻠﺪون اﮔﺮ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻗﺼﻪ ارزش ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮد ﺑﺎﻳﺪ در آﻧﺠﺎ
ﻧﻘﻞ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ.
ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺗﺎرﻳﺦ اﺑﻦ ﺧﻠﺪون در اﺧﺘﻴﺎرم ﻧﻴﺴﺖ ،وﻟﻲ اﮔﺮ ﭼﻴﺰي در آﻧﺠﺎ ﻣﻲﺑﻮد ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻌﻴﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ رﻧﺪان
ﻏﺎﻓﻞ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ .اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻄﻠﺒﻲ در ﺧﻮد ﺗﺎرﻳﺦ اﺑﻦ ﺧﻠﺪون ﺑﻮد از آﻧﺠﺎ ﻧﻘﻞ ﻣﻲﺷﺪ و ﻧﻪ از ﻣﻘﺪﻣﻪ،
ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﻮد ﺗﺎرﻳﺦ اﺑﻦ ﺧﻠﺪون ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد.
در ﻣﻮرد ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ :ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻧﺒﻮدن ﻣﺎﺧﺬ و ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻧﺎﻗﻠﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﻌﻞ ﻣﺠﻬﻮل ﻛﻪ
ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺑﻲ اﻋﺘﻤﺎدي اﺳﺖ ﻧﻘﻞ ﻛﺮدهاﻧﺪ ،ﻳﻚ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻗﺮاﺋﻦ ﺧﺎرﺟﻲ ﻫﻢ ﺑﺮ دروغ ﺑﻮدن ﻗﻀﻴﻪ ﺑﻮد از آن ﺟﻤﻠﻪ
اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ اﻳﻦ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻗﺮﻧﻬﺎ ﻗﺒﻞ از اﺳﻼم ﺑﻪ ﺑﺎد رﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
در ﻣﻮرد ﻛﺘﺎﺑﺴﻮزي اﻳﺮان ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺧﻲ ﻗﺮاﺋﻦ ﺧﺎرﺟﻲ در ﻛﺎر اﺳﺖ .ﻳﻜﻲ اﻳﻨﻜﻪ اﺳﺎﺳﺎ ﺗﺎرﻳﺦ وﺟﻮد ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاي
را در اﻳﺮان ﺿﺒﻂ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ .ﺑﺮﺧﻼف ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ ﻛﻪ وﺟﻮد ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ در ﺳﺎﻟﻬﺎي ﻣﻴﺎن ﺳﻪ
ﻗﺮن ﻗﺒﻞ از ﻣﻴﻼد ﺗﺎ ﺣﺪود
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ﻬﺮ 301
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔﺎً ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.
