Page 297 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 297
ﻋﻬﺪ ﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮد ﺑﺎ ﻣﺮدم ﻣﺼﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻮﺷﺖ":اﻳﻦ ﭘﻴﻤﺎن اﻣﻨﻴﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻤﺮو ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻣﺼﺮ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ
ﺟﺎن و ﺧﻮن و اﻣﻮال و ﻣﺴﺎﻛﻦ و ﺳﺎﻳﺮ اﻣﻮرﺷﺎن در اﻣﺎن اﺳﺖ")(1و ﻃﺒﻖ آﻧﭽﻪ از ﻣﻌﺠﻢ اﻟﺒﻠﺪان ﻧﻘﻞ ﺷﺪه،
ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ".زﻣﻴﻦ ﻣﺮدم ﻣﺼﺮ ،اﻣﻮال و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎي آن ﻣﺮدم ﻫﻤﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺧﻮدﺷﺎن اﺳﺖ و
ﻛﺴﻲ ﺣﻖ ﺗﻌﺮض ﻧﺪارد").(2
ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻣﻴﺪاﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﺳﻴﺮه ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺑﺎ اﻫﻞ ﻛﺘﺎب ،ﻫﻤﻮاره اﻳﻨﭽﻨﻴﻦ ﺑﻮده
ﻛﻪ آﻧﻬﺎ را ﭘﺲ از ﻓﺘﺢ در »ذ ﻣﺔ« ﺧﻮد ﻗﺮار ﻣﻲدادﻧﺪ و از آﻧﻬﺎ ﺟﺰﻳﻪ ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ودر ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻳﻦ ﺟﺰﻳﻪ
ﻋﻬﺪهدار اﻣﻨﻴﺖ ﺟﺎن و ﻣﺎل و ﺣﻴﺜﻴﺖ و ﻣﻌﺎﺑﺪ آﻧﻬﺎ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ .در اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ ﻧﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺪ .اﮔﺮ در ﻧﻘﻞ
اﺑﻮاﻟﻔﺮج آﻣﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻫﻨﮕﺎم ﻓﺘﺢ اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ ﻗﺒﻞ از ﻋﻘﺪ ﭘﻴﻤﺎن ﺻﻠﺢ ﺑﺎ ﻣﺮدم آﻧﺠﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري
ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﺪي ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﻮد ،اﻣﺎ ﮔﺰارش اﺑﻮاﻟﻔﺮج ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺪﺗﻬﺎ ﺑﻌﺪ از ﻓﺘﺢ اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ،
در اﺛﺮ ﺗﺬﻛﺮي ﻛﻪ از ﻃﺮف ﻳﺤﻴﻲ ﻧﺒﻮي داده ﺷﺪ رخ داده اﺳﺖ .اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺑﻌﺪ از ﻗﺮارداد ﺻﻠﺢ دﺳﺖ
ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري ﺑﺰﻧﻨﺪ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺳﻴﺮه و ﺳﻨﺖ آﻧﻬﺎﺳﺖ.
ﺳﺎدﺳ ًﺎ آﻧﭽﻪ از اﺣﻮال ﻋﻤﺮو و ﻋﻤﺮ اﻃﻼع دارﻳﻢ اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ اﻣﺎ ﻋﻤﺮو ﺷﺨﺼ ًﺎ ﻣﺮدي ﻣﺪﻳﺮ
و ﺑﺎﻫﻮش و ﻣﺴﺘﻘﻞ اﻟﻔﻜﺮ ﺑﻮده و اﮔﺮ ﻧﻈﺮ ﺧﺎﺻﻲ
ﻛﻪ داﺷﺖ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺷﻴﻮهاي ﺑﻮد ﺑﺮ ﻋﻤﺮ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻣﻲﻛﺮد .ﺗﻮارﻳﺦ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ ﻛﻪ ﻋﻤﺮ ﭼﻨﺪان رﻏﺒﺘﻲ ﺑﻪ ﻓﺘﺢ
ﻣﺼﺮ ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲداد و ﻋﻤﺮو ﻋﺎص ﻧﻈﺮ ﺧﻮد را ﺑﺮ او ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻛﺮد ،ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ از ﻋﻤﺮ ﻛﺴﺐ اﺟﺎزه
ﻛﺮد اﻣﺎ ﭘﻴﺶ از آﻧﻜﻪ اﺟﺎزه ﺑﺮﺳﺪ ﺣﻤﻠﻪ را ﺷﺮوع ﻛﺮد .اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻣﺘﻦ ﻗﺼﻪ آﻣﺪه ﻛﻪ ﻳﺤﻴﻲ
ﻧﺤﻮي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺪﻳﻢ و ﻣﻌﺎﺷﺮ ﻋﻤﺮو در آﻣﺪه ﺑﻮد و ﻋﻤﺮو ﺑﻪ ﺣﻜﻢ ﻋﻘﻞ و ﻫﻮش ذاﺗﻲ از ﺳﺨﻨﺎن ﺣﻜﻴﻤﺎﻧﻪ
ﻳﺤﻴﻲ ﻟﺬت ﻣﻲﺑﺮد و اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻴﻜﺮد ،ﻋﻤﺮو در ﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻋﻤﺮ ﻃﻮري ﮔﺰارش ﻣﻴﺪاد ﻛﻪ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻣﻮرد
ﻋﻼﻗﻪ دوﺳﺖ داﻧﺸﻤﻨﺪش ﻣﺤﻔﻮظ ﺑﻤﺎﻧﺪ ،ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻛﺴﺐ اﺟﺎزه ﺳﺎدهاي ﻗﻨﺎﻋﺖ ﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﻣﺤﺾ رﺳﻴﺪن
ﻧﺎﻣﻪ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﺑﺪون آﻧﻜﻪ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ ﻓﻮرا در ﺟﻠﻮ ﭼﺸﻢ دوﺳﺖ داﻧﺸﻤﻨﺪش ﻛﺘﺎﺑﻬﺎﺋﻲ را ﻛﻪ از
ﺟﺎن ﺑﺮاي دوﺳﺘﺶ ﻋﺰﻳﺰﺗﺮ ﺑﻮد ﻃﻌﻤﻪ آﺗﺶ ﻧﻤﺎﻳﺪ .ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺳﻴﺮه ﻋﻤﺮو در اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ ﺳﻴﺮه ﻳﻚ ﻓﺎﺗﺢ
ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ ﺑﻪ اﺻﻼح و ﻋﻤﺮان و آﺑﺎدي ﺑﻮده اﺳﺖ ﻧﻪ ﺳﻴﺮه ﻳﻚ ﺟﺒﺎر و ﺳﺘﻤﮕﺮ از ﻗﺒﻴﻞ ﻗﺘﻴﺒﻪ ﺑﻦ ﻣﺴﻠﻢ.
وﻳﻞ دوراﻧﺖ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ:
ﭘﺎورﻗﻲ:
1و .2ﻫﻤﺎن.
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ﻬﺮ 296
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.
