Page 303 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫ﭼﻬﺎر ﻗﺮن ﺑﻌﺪ از ﻣﻴﻼد ﻗﻄﻌﻲ ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ در اﻳﺮان ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎﺋﻲ وﺟﻮد ﻣﻲداﺷﺖ‪ ،‬ﻓﺮﺿﺎ ﺳﻮﺧﺘﻦ آﻧﻬﺎ‬
‫ﺿﺒﻂ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﺻﻞ وﺟﻮد ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺿﺒﻂ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺧﺼﻮﺻﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻲداﻧﻴﻢ اﺧﺒﺎر اﻳﺮان و‬

‫ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ ﺟﺎي دﻳﮕﺮ در ﺗﻮارﻳﺦ اﺳﻼﻣﻲ وﺳﻴﻠﻪ ﺧﻮد اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻳﺎ اﻋﺮاب ﺿﺒﻂ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫دﻳﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ در ﻣﻴﺎن اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻳﻚ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﺎص ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪ ﻛﻪ اﻳﺠﺎب ﻣﻴﻜﺮد اﮔﺮ ﻛﺘﺎﺑﺴﻮزي در اﻳﺮان رخ‬
‫داده ﺑﺎﺷﺪ ﺣﺘﻤﺎ ﺿﺒﻂ ﺷﻮد و ﺑﺎ آب و ﺗﺎب ﻓﺮاوان ﻫﻢ ﺿﺒﻂ ﺷﻮد و آن ﺟﺮﻳﺎن ﺷﻌﻮﺑﻴﮕﺮي اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﻌﻮﺑﻴﮕﺮي ﻫﺮ ﭼﻨﺪ در اﺑﺘﺪا ﻳﻚ ﻧﻬﻀﺖ ﻣﻘﺪس اﺳﻼﻣﻲ ﻋﺪاﻟﺘﺨﻮاﻫﺎﻧﻪ و ﺿﺪ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻌﺪﻫﺎ‬
‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ ﻧﮋاد ﭘﺮﺳﺘﺎﻧﻪ و ﺿﺪ ﻋﺮب‪ ،‬اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺷﻌﻮﺑﻲ ﻣﺴﻠﻚ ﻛﺘﺎﺑﻬﺎ در ﻣﺜﺎﻟﺐ و ﻣﻌﺎﻳﺐ‬
‫ﻋﺮب ﻣﻲﻧﻮﺷﺘﻨﺪ و ﻫﺮ ﺟﺎ ﻧﻘﻄﻪ ﺿﻌﻔﻲ از ﻋﺮب ﺳﺮاغ داﺷﺘﻨﺪ ﺑﺎ آب و ﺗﺎب ﻓﺮاوان ﻣﻲﻧﻮﺷﺘﻨﺪ و ﭘﺨﺶ‬

‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺰﺋﻴﺎﺗﻲ از ﻻﺑﻼي ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﻴﺪا ﻣﻴﻜﺮدﻧﺪ و از ﺳﻴﺮ ﺗﺎ ﭘﻴﺎز ﻓﺮوﮔﺬار ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻋﺮب ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺿﻌﻒ ﺑﺰرﮔﻲ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎ را آﺗﺶ زده ﺑﻮد ﺧﺼﻮﺻﺎ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اﻳﺮان را‪،‬‬
‫ﻣﺤﺎل و ﻣﻤﺘﻨﻊ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﻌﻮﺑﻴﻪ ﻛﻪ در ﻗﺮن دوم ﻫﺠﺮي اوج ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻨﻲ اﻟﻌﺒﺎس ﺑﻪ ﺣﻜﻢ ﺳﻴﺎﺳﺖ‬

‫ﺿﺪ اﻣﻮي و ﺿﺪ ﻋﺮﺑﻲ ﻛﻪ داﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﭘﺮ و ﺑﺎل ﻣﻲدادﻧﺪ درﺑﺎرهاش ﺳﻜﻮت ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ ﻛﻼغ را‬
‫ﺻﺪ ﻛﻼغ ﻛﺮده و ﺟﺎر و ﺟﻨﺠﺎل راه ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﺣﺎل آﻧﻜﻪ ﺷﻌﻮﺑﻴﻪ ﺗﻔﻮه ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ و اﻳﻦ‬

‫ﺧﻮد دﻟﻴﻞ ﻗﺎﻃﻌﻲ اﺳﺖ ﺑﺮ اﻓﺴﺎﻧﻪ ﺑﻮدن ﻗﺼﻪ ﻛﺘﺎﺑﺴﻮزي اﻳﺮان‪.‬‬

‫ﺳﺨﻦ ﻣﺎ درﺑﺎره ﻛﺘﺎﺑﺴﻮزي اﻳﺮان و اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺧﻼﺻﻪ ﺳﺨﻦ اﻳﻦ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﻗﺮن ﻫﻔﺘﻢ‬
‫ﻫﺠﺮي ﻳﻌﻨﻲ ﺣﺪود ﺷﺸﺼﺪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﻓﺘﺢ اﻳﺮان و ﻣﺼﺮ‪ ،‬در ﻫﻴﭻ ﻣﺪرﻛﻲ‪ ،‬ﭼﻪ اﺳﻼﻣﻲ و ﭼﻪ ﻏﻴﺮ‬
‫اﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬ﺳﺨﻦ از ﻛﺘﺎﺑﺴﻮزي ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در ﻗﺮن ﻫﻔﺘﻢ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻄﺮح ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻃﺮح ﻛﺮدهاﻧﺪ اوﻻ ﻫﻴﭻ ﻣﺪرك و ﻣﺎﺧﺬي ﻧﺸﺎن ﻧﺪادهاﻧﺪ و ﻃﺒﻌﺎ از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻧﻘﻠﺸﺎن اﻋﺘﺒﺎر‬
‫ﺗﺎرﻳﺨﻲ؟‬

‫ﻧﺪارد‪ ،‬و اﮔﺮ ﻫﻴﭻ ﺿﻌﻔﻲ ﺟﺰ اﻳﻦ ﻳﻚ ﺿﻌﻒ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﻲ اﻋﺘﺒﺎري ﻧﻘﻞ آﻧﻬﺎ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺎزه ﻫﻤﺔ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي اﺑﻮاﻟﻔﺮج و ﻗﻔﻄﻲ وﺟﻮد ﺷﺎﻳﻌﻪاي را ﺑﺮ زﺑﺎﻧﻬﺎ رواﻳﺖ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻧﻪ وﻗﻮع ﺣﺎدﺛﻪ را‪ ،‬و‬
‫در ﺷﺮﻳﻌﺖ رواﻳﺖ و ﻗﺎﻧﻮن ﻧﻘﻞ ﺗﺎرﻳﺨﻲ‪ ،‬ﻫﺮ ﮔﺎه ﻣﻮرخ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻧﻘﻞ ﺣﺎدﺛﻪاي‪» ،‬ﺑﺮ ﺳﺮ زﺑﺎﻧﻬﺎ ﺑﻮدن«آن‬
‫ﺣﺎدﺛﻪ را ﻧﻘﻞ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي آن ﻛﻪ‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ‪‬ﻬﺮ‬ ‫‪302‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔﺎً ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬