Page 331 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫ﻣﺼﺮ ﻫﻤﻪ در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﺮﺑﻲ)اﺳﻼﻣﻲ( ﺟﺬب ﺷﺪﻧﺪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ رﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻲ زﺑﺎن ﻋﺎدي و رﺳﻤﻲ آﻧﻬﺎ‬
‫ﺷﺪ‪ ،‬و از ﻧﻈﺮ ﻧﮋادي ﻧﻴﺰ ﺑﺎ اﻋﺮاب ﺑﻪ ﻫﻢ آﻣﻴﺨﺘﻨﺪ و ﺷﺒﻴﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻐﺪاد‪ ،‬دﻣﺸﻖ‪ ،‬ﻗﺎﻫﺮه ﻣﺮاﻛﺰ ﺑﺰرگ‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﺮﺑﻲ)اﺳﻼﻣﻲ( ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﺮاﺛﺮ ﺟﻬﺶ ﭘﺮﻧﻴﺮوﻳﻲ ﻛﻪ از ﺗﻤﺪن ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه ﺑﻮد ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎي‬
‫زﻳﺒﺎي ﺑﺴﻴﺎري در آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﭘﺎ ﮔﺮدﻳﺪ‪ ...‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ اﻳﺮان ﺷﺒﻴﻪ اﻋﺮاب ﻧﺸﺪ و در ﻣﻠﻴﺖ ﻋﺮﺑﻲ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻧﺮﻓﺖ‪،‬‬
‫ﺗﻤﺪن ﻋﺮب)اﺳﻼم( ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده در آن داﺷﺖ و اﺳﻼم در اﻳﺮان ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻨﺪ ﻳﻚ ﺣﻴﺎت ﺗﺎزه ﺑﺮاي‬

‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﻨﺮي اﻳﺠﺎد ﻛﺮد‪ .‬ﻫﻨﺮ و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﺮﺑﻲ)اﺳﻼﻣﻲ( ﻫﻢ ﺗﺤﺖ ﻧﻔﻮذ و ﺗﺎﺛﻴﺮ اﻳﺮان واﻗﻊ ﺷﺪ)‪.(1‬‬
‫ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻣﻲداﻧﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ ﻛﺘﺐ اﻳﺮاﻧﻲ در دوره ﺧﻠﻔﺎي اﻣﻮي و ﻋﺒﺎﺳﻲ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ اﻳﻦ ﻛﺘﺐ ﺑﺎ‬
‫ﻛﺘﺒﻲ ﻛﻪ از ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﺒﻮد‪ ،‬در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻣﻲﺗﻮان آن را از ﻧﻮع ﻛﻤﻚ ﺗﻤﺪن‬

‫اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﻪ ﺗﻤﺪن اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر آورد‪ .‬ﻣﺎ در آﻳﻨﺪه درﺑﺎب ﺗﺮﺟﻤﻪﻫﺎي اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﺤﺚ ﻣﺨﺘﺼﺮي ﺧﻮاﻫﻴﻢ‬
‫ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻧﻈﺎﻣﺎت اداري ﺧﻮد را از اﻳﺮان اﻗﺘﺒﺎس ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬دﻓﺎﺗﺮ و دواوﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﺧﻼﻓﺖ ﺑﻪ ﺳﺒﻚ دﻓﺎﺗﺮ و‬
‫دواوﻳﻦ ﻗﺪﻳﻤﻲ اﻳﺮان ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲﺷﺪ و اﺣﻴﺎﻧﺎ زﺑﺎن اداري و دﻓﺘﺮي زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺧﻮد اﻳﺮاﻧﻴﺎن‬

‫ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺗﺮﺟﻴﺢ دادﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻲ ﺑﺮﮔﺮداﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺑﻦ اﻟﻨﺪﻳﻢ در اﻟﻔﻬﺮﺳﺖ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬

‫اوﻟﻴﻦ ﻧﻘﻞ از زﺑﺎن دﻳﮕﺮ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻲ ﺑﻪ اﻣﺮ ﺧﺎﻟﺪﺑﻦ ﻳﺰﻳﺪﺑﻦ ﻣﻌﺎوﻳﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬وي ﻋﻠﻢ دوﺳﺖ ﺑﻮد و‬
‫ﺑﻪ ﺻﻨﻌﺖ ﻛﻴﻤﻴﺎ ﻋﻼﻗﻪ داﺷﺖ‪ ،‬ﺟﻤﺎﻋﺘﻲ از ﻓﻼﺳﻔﻪ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﻣﺼﺮ ﻣﻲزﻳﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻲ آﺷﻨﺎ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ اﺣﻀﺎر ﻛﺮد و ﻓﺮﻣﺎن داد ﻋﺪهاي از ﻛﺘﺐ آن ﻓﻦ را از زﺑﺎن ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ و ﻗﺒﻄﻲ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻲ ﺗﺮﺟﻤﻪ‬

‫ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬و اﻳﻦ اوﻟﻴﻦ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬

‫دوﻣﻴﻦ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻲ ﻧﻘﻞ دﻳﻮان و دﻓﺎﺗﺮ دوﻟﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﺣﺠﺎج ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺻﺎﻟﺢ ﺑﻦ‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﻦ ﻛﻪ از ﻧﮋاد اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﻮد‪ ،‬از زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ‬
‫ﭘﺎورﻗﻲ‪:‬‬
‫)‪ (1‬ﻫﻤﺎن ﻣﺪرك‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪ ‪1042‬‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ‪‬ﻬﺮ‬ ‫‪330‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬