Page 332 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 332
ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻲ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪه ﺷﺪ .ﺻﺎﻟﺢ زﻳﺮدﺳﺖ زاد اﻧﻔﺮخ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد و زاداﻧﻔﺮخ دﺑﻴﺮ ﺣﺠﺎج ﺑﻮد ،ﺻﺎﻟﺢ ﭼﻮن
ﺑﻪ ﻫﺮ دو زﺑﺎن ﻣﻲﻧﻮﺷﺖ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺣﺠﺎج واﻗﻊ ﺷﺪ .روزي ﺧﻮد ﺻﺎﻟﺢ ﺑﻪ زاداﻧﻔﺮخ ﮔﻔﺖ ﺑﻴﻢ آن دارم ﻛﻪ
ﺣﺠﺎج ﻣﺮا ﺑﺮ ﺗﻮ ﻛﻪ وﻟﻲ ﻧﻌﻢ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ ﻣﻘﺪم ﺑﺪارد و ﺗﻮ از ﻧﻈﺮش ﺑﻴﻔﺘﻲ .زاداﻧﻔﺮخ ﮔﻔﺖ :ﻧﺘﺮس ،ﻫﺮﮔﺰ
ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ،او ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﻴﺶ از ﺗﻮ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﺳﺖ ،دﻓﺘﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت را ﺟﺰ ﻣﻦ ﻛﺴﻲ ﻗﺎدر ﻧﻴﺴﺖ اداره
ﻛﻨﺪ .ﺻﺎﻟﺢ ﮔﻔﺖ :ﺑﻪ ﺧﺪا ﻗﺴﻢ اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ دﻓﺘﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت را ﺑﻪ ﻋﺮﺑﻲ ﺑﺮﮔﺮداﻧﻢ ﻛﻪ اﺳﺎﺳﺎ ﻧﻴﺎزي
ﺑﻪ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ ﻧﺒﺎﺷﺪ .زاداﻧﻔﺮخ ،ﺻﺎﻟﺢ را اﻣﺘﺤﺎن ﻛﺮد ،دﻳﺪ راﺳﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ ﭼﻨﺪي ﺗﻤﺎرض
ﻛﻨﺪ و ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﻮد ،ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺮد .ﺣﺠﺎج ﻃﺒﻴﺐ ﻣﺨﺼﻮص ﺧﻮﻳﺶ را ﻧﺰد وي ﻓﺮﺳﺘﺎد ﻃﺒﻴﺐ .ﮔﻔﺖ ﻣﻦ
ﻛﺴﺎﻟﺘﻲ در او ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻢ ،در اﻳﻦ ﺑﻴﻦ زاداﻧﻔﺮخ در ﻓﺘﻨﻪ ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ اﺷﻌﺚ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ و ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮد ﺻﺎﻟﺢ
ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ زاداﻧﻔﺮخ ﮔﺸﺖ .ﺻﺎﻟﺢ ﻳﻚ روز ﻣﺎﺟﺮاﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ او وزاداﻧﻔﺮخ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﻪ ﺣﺠﺎج ﮔﻔﺖ .ﺣﺠﺎج
ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ را ﻋﻤﻠﻲ ﻛﻨﺪ.
اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺎراﺣﺘﻲ ﻓﺎرﺳﻲ زﺑﺎﻧﺎن ،ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ آﻧﺎﻧﻜﻪ از اﻳﻦ اﻣﺘﻴﺎز ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ،ﮔﺮدﻳﺪ .روزي
ﻣﺮداﻧﺸﺎه ﭘﺴﺮ زاداﻧﻔﺮخ از ﺻﺎﻟﺢ ﭼﻨﺪ اﺻﻄﻼح ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﺴﺎب را ﭘﺮﺳﻴﺪ و ﮔﻔﺖ ﺑﺎ اﻳﻦ اﺻﻄﻼﺣﺎت ﭼﻪ
ﻣﻲﻛﻨﻲ؟ ﺻﺎﻟﺢ ﻣﻌﺎدل آﻧﻬﺎ را از زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻲ ﺑﻴﺎن ﻛﺮد .ﻣﺮداﻧﺸﺎه ﻧﺎراﺣﺖ ﺷﺪ و ﮔﻔﺖ ﺧﺪا رﻳﺸﻪات را ﻗﻄﻊ
ﻛﻨﺪ ﻛﻪ رﻳﺸﻪ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ را ﻗﻄﻊ ﻛﺮدي .ﮔﺮوﻫﻲ از ﻓﺎرﺳﻲ زﺑﺎﻧﺎن ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪﻧﺪ ﺻﺪﻫﺰار درﻫﻢ ﺑﻪ ﺻﺎﻟﺢ
ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻋﺪم اﻣﻜﺎن از ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻨﺼﺮف ﺷﻮد ،اﻣﺎ او ﻣﻨﺼﺮف ﻧﺸﺪ.
اﺑﻦاﻟﻨﺪﻳﻢ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ:
وﻟﻲ دواوﻳﻦ دوﻟﺘﻲ ﺷﺎم را ﺑﻪ زﺑﺎن روﻣﻲ ﻣﻲﻧﻮﺷﺘﻨﺪ ﻧﻪ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ و در زﻣﺎن ﻫﺸﺎم ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﻟﻤﻠﻚ آن را
ﻧﻴﺰ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻲ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ(1).
اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻪ درﺑﺎر ﺧﻠﻔﺎ و ﺣﻜﺎم آﻧﻬﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻮده اﺳﺖ .ﺳﻼﻃﻴﻦ اﻳﺮاﻧﻲ ﭘﺲ از اﺳﺘﻘﻼل دﻓﺎﺗﺮ و دواوﻳﻦ
را ﺑﻪ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ ﻣﻲﻧﻮﺷﺘﻪاﻧﺪ ،ﺑﺎر دﻳﮕﺮ در زﻣﺎن ﻏﺰﻧﻮﻳﺎن
ﭘﺎورﻗﻲ:
) (1اﻟﻔﻬﺮﺳﺖ اﺑﻦ اﻟﻨﺪﻳﻢ ،ﻣﻘﺎﻟﻪء ﻫﻔﺘﻢ)ﻣﻘﺎﻟﺔاﻟﻔﻼﺳﻔﺔ( ﺻﻔﺤﻪء 353 - 352
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄﻬﺮ 331
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.
