Page 494 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫ﻧﺼﻴﺮاﻟﺪﻳﻦ ﻃﻮﺳﻲ در ﺳﺎﺧﺘﻦ رﺻﺪ ﻣﺮاﻏﻪ ﺑﻮده و در ﺳﺎل ‪ 675‬درﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻃﺒﻘﻪ ﭼﻬﺎردهﻢ‬

‫اﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ را ﺷﺎﮔﺮدان ﺧﻮاﺟﻪ ﻧﺼﻴﺮاﻟﺪﻳﻦ ﻃﻮﺳﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ - 1‬ﺣﺴﻦ ﺑﻦ ﻳﻮﺳﻒ ﺑﻦ ﻣﻄﻬﺮ ﺣﻠﻲ‪ .‬ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﻋﻼﻣﻪ ﺣﻠﻲ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺷﻬﺮت ﻋﻼﻣﻪ ﺣﻠﻲ ﺑﻪ ﻓﻘﺎﻫﺖ اﺳﺖ‬
‫اﻣﺎ او ﻣﺮدي ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻮده در ﻣﻨﻄﻖ و ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﻬﺎرت ﻛﺎﻣﻞ داﺷﺘﻪ و ﻛﺘﺐ ارزﺷﻤﻨﺪي ﺗﺎﻟﻴﻒ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺎ در ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻓﻘﻬﺎ از اﻳﻦ ﻣﺮد ﺑﺰرگ ﻛﻪ ﻗﻄﻌﺎ از ﻧﻮاﺑﻎ ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﻼﻣﻲ اﺳﺖ ﻳﺎد ﻛﺮده اﻳﻢ‪ .‬ﻋﻼﻣﻪ ﺣﻠﻲ ﻋﺮب‬

‫اﺳﺖ و ﺷﺎﮔﺮد ﻛﺎﺗﺒﻲ و ﺧﻮاﺟﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ 648‬ﻣﺘﻮﻟﺪ و در ﺳﺎل ‪ 711‬درﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ - 2‬ﻛﻤﺎلاﻟﺪﻳﻦ ﻣﻴﺜﻢ ﺑﻦ ﻣﻴﺜﻢ ﺑﺤﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ اﺑﻦ ﻣﻴﺜﻢ ﺑﺤﺮاﻧﻲ‪ .‬ادﻳﺐ و ﻓﻘﻴﻪ و ﻓﻴﻠﺴﻮف ﺑﻮده اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﻓﻠﺴﻔﻪ را ﻧﺰد ﺧﻮاﺟﻪ ﻧﺼﻴﺮاﻟﺪﻳﻦ ﻃﻮﺳﻲ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮاﺟﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﺘﻘﺎﺑﻼ ﻧﺰد او‬
‫ﻓﻘﻪ ﺧﻮاﻧﺪه اﺳﺖ)‪ (1‬اﺑﻦ ﻣﻴﺜﻢ ﻧﻬﺞاﻟﺒﻼﻏﻪ را ﺷﺮح ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬از ﻧﻈﺮ ﻓﻠﺴﻔﻲ‪ ،‬ﺷﺮح او ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﺮوح‬
‫ﻧﻬﺞاﻟﺒﻼﻏﻪ ﺷﻤﺮده ﺷﺪه و اﺧﻴﺮا در ﭘﻨﺞ ﺟﻠﺪ ﭼﺎپ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﺑﻦ ﻣﻴﺜﻢ در ﺳﺎل ‪ 678‬ﻳﺎ ‪ 679‬و ﻳﺎ ﺑﻨﺎﺑﺮ‬

‫ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺬرﻳﻌﻪ در ﺳﺎل ‪ 699‬درﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ)‪(2‬‬
‫‪ - 3‬ﻗﻄﺐاﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤﻮد ﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮد ﺑﻦ ﻣﺼﻠﺢ ﺷﻴﺮازي‪ ،‬ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﻗﻄﺐ اﻟﺪﻳﻦ ﺷﻴﺮازي‪ .‬در ﻣﻨﻄﻖ ﺷﺎﮔﺮد‬
‫ﻛﺎﺗﺒﻲ ﻗﺰوﻳﻨﻲ‪ ،‬و در ﺣﻜﻤﺖ و ﻃﺐ)ﻛﻠﻴﺎت ﻗﺎﻧﻮن( ﺷﺎﮔﺮد ﺧﻮاﺟﻪ ﻧﺼﻴﺮاﻟﺪﻳﻦ ﻃﻮﺳﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ ﻗﺎﻧﻮن‬
‫ﺑﻮﻋﻠﻲ و ﺣﻜﻤﺔاﻻﺷﺮاق ﺳﻬﺮوردي را ﺷﺮح ﻛﺮده اﺳﺖ و ﺧﻮد ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻓﺎرﺳﻲ در اﻗﺴﺎم ﺣﻜﻤﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻛﻪ‬
‫ﺑﻨﺎم دره اﻟﺘﺎج ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ و اﺧﻴﺮا ﭼﺎپ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﺳﻪ ﻛﺘﺎب ﻧﺎﻣﺒﺮده ﺑﺎ ارزش اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻬﺮت ﺑﻴﺸﺘﺮ او‬
‫در ﺟﻮ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﺷﺮح ﺣﻜﻤﺔاﻻﺷﺮاق اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺧﻮاﺟﻪ ﻧﺼﻴﺮاﻟﺪﻳﻦ ﻃﻮﺳﻲ در ﻛﺎر ﺻﺪ ﻣﺮاﻏﻪ‬

‫ﻫﻤﻜﺎري داﺷﺘﻪ اﺳﺖ در ﺳﺎل ‪ 710‬ﻳﺎ ‪ 716‬درﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ)‪.(3‬‬
‫‪ - 4‬ﺣﺴﻦ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﺷﺮﻓﺸﺎه ﻋﻠﻮي ﺣﺴﻴﻨﻲ اﺳﺘﺮآﺑﺎدي ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﺮﻓﺸﺎه‪.‬‬

‫ﭘﺎورﻗﻲ‪:‬‬
‫)‪ (1‬روﺿﺎت اﻟﺠﻨﺎت ﺻﻔﺤﻪ‪582 .‬‬
‫)‪ (2‬رﻳﺤﺎﻧﺔ اﻻدبج ‪ 8‬ﺻﻔﺤﻪ‪243 .‬‬

‫)‪ (3‬رﻳﺤﺎﻧﺔاﻻدبج ‪ 4‬ص‪471‬‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄﻬ‪‬ﺮ‬ ‫‪493‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬