Page 111 - Münip E-Book

MAKALE

İbn Haldun’un

Toplum Görüşü ‘Ümran İlmi’

MEHMET EMİN BAYRAMBEY *

üşünmek insanoğlunun var olmasıyla beraber çocuklarımızda ve gençlerimizde bilge kişilik oluşturma
Dortaya çıkan ve ondan ayrı düşünülemeyen bir konusunda ciddi mesafeler kat edebiliriz.
olgudur. Tarih boyunca insanlık tarihine düşünürler ve
düşünceler yön vermiştir. Bu düşünceler olumlu yönde Doğuda, batıda, kuzeyde ve güneyde felsefe, sosyoloji ve
insanlığa faydalı olabildiği gibi olumsuz ve zararlı bir ta- tarih ilminin ulaştığı her coğrafyada adını duyacağımız
kım düşünceler de var olagelmiştir. sosyolog, tarihçi, düşünür ve devlet adamı şüphesiz İbn
Haldun olacaktır. Düşünceleri, ilim dünyasına kazandır-
Düşünmek, bir başka anlamıyla fikretmek veya aklet- dıklarının olumlu etkileri yüzyıllardır devam etmektedir.
mek olarak adlandırılabilir. Düşünmek, fikretmek veya İbn Haldun engin tarih, sosyoloji ve siyaset bilgisiyle
akletmek insan olmanın doğasında vardır. Bir yanlış ya- bulunduğu coğrafyalarda yönetim kademelerinde etki-
pıldığında, bir hata ortaya çıktığında düşünememe, fik- li olmuş ve önemli görevlerde bulunmuştur. Bu önemli
redememe veya akledememe sebep olarak ifade edilir. görevlerde bulunurken zaman zaman bu yönetimlerle
O halde yanlış ve hata yapmama adına ya da başkaları- ters düşmesine rağmen kendisindeki etkili kriz yönetimi
nın yanlış ve hata yapmaması adına düşünebilmeyi ve dehası sayesinde bütün sorun ve sıkıntıları aşıp yeniden
akledebilmeyi bilmek ve öğrenmek zorundayız. Buna siyasi ve ilmi çalışmalarına devam edebilmiştir.
gücümüz yettiğince önce kendimize düşünebilmeyi ve
akledebilmeyi öğretmemiz gerekiyor. Sonra da diğer İbn Haldun, Tunus’ta yaşadığı dönemde Beşeri Ümran
bütün insanların da düşünebilmeyi ve akledebilmeyi adını verdiği sosyolojik temellere ve teorilere dayanan
öğrenmesini fırsat ve imkanlar ölçüsünde sağlamamız Ümran İlim dalını ortaya koymuştur. Bu teoriyi kısa-
gerekiyor. ca, uzviyet denilen insan organlarının dayanışmasına
benzetilen bir toplumsal dayanışma sistemi olarak gör-
Düşünmek, akletmek bir başka deyimle tefekkür etmek mekteyiz. Bu uzviyet dayanışması bütünsel dayanışma
doğuştan insanoğluna bahşedilmiş olabildiği gibi son- çerçevesinde gerek yönetim ve gerekse toplum, bir vü-
radan da belirli eğitimlerle de geliştirilip belirli bir ol-
cutta olduğu gibi canlı organizmaya benzer şekilde da-
gunluk seviyesine ulaştırılabilir. Tam bu noktada eğitim yanışma ve yardımlaşma içerisinde olurlarsa varlıklarını
öğretim faaliyetleri ve çalışmaları kapsamında çocuk- sürdürebilir ve refah seviyesine ulaşabilir düşüncesi üze-
larımıza ve gençlerimize tefekkür edebilme, hikmetle rinde durulmaktadır.
düşünebilme, araştırma yapma, problem çözme, analiz
yapma ve sentez oluşturma gibi eğitim öğretim faaliyet- “Toplumsal Yaşam olarak tercüme ettiğimiz kavramın,
leri ve çalışmaları yapılıp uygulamaya geçildiği takdirde İbn Haldun’daki karşılığı ‘Ümran’dır. Bu kelime Mukaddi-

* Çatalca İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Şube Müdürü.

2021/1 109