Page 48 - Türk Yurdu 387. sayı Kasım 2019(web için-kapaklı)

Kırım’ın büyük insanları ediyorum. Kendisi hakkında benim hazırladığım “Kı-
rım’dan Londra’ya Cengiz Dağcı” isimli çalışmayı im-
- Siz buradayken de Kırım hep gözünüzün önünde.
Ben Kırım’a hiç gitmedim. Meselâ Kızıltaş, Memiş’in zalıyorum. Çok duygulanıyor. Yeni rektörümüz Prof.
bayırı, Tübya kırları, Ayı dağı, Gelinkaya, bunlar hep Dr. Dursun Koçer ile önceki rektörümüz Prof. Dr. Ta-
gözümün önünde. Bunlar hep sizin romanlarınızdan. mer Koçel’e ve bana birer kitabını imzalıyor Cengiz
Kuşkaya’nın orada ölüyor ya Bekir. Ruslar yol yaparken Dağcı ve bu sırada defalarca soruyor:
dinamit koyuyorlar. Onlar hep benim aklımda. İneği - Ben böylesi bir ilgiyi hak ettim mi?
var, adı Macik. Hani siz dediniz ya “ Dostoyevski’yi Ona şu cümleleri söyleyebiliyorum:
okurken, güneşli bir havada yağmur tasvir ediyordu.
Baktım yağmur yağıyor gibi oldu.” Aynı sizin romanla- - Böylesi bir ilginin çok daha fazlasını hak ettiniz.
rınız da bende o tesiri yaptı. Gitsem Kızıltaş’a Kazans- Çünkü Türkiye’de Kırım’dan, dış Türklerden kimsenin
ki’nin evini bulurum. Tabii, kalmışsa. Sizin romanları- haberi olmadığı bir dönemde, onları sizin kitaplarınız
nızdaki sahneler çok canlı. Kırım artık bir yandan da Türkiye’ye tanıttı. Türk okuyucusunun okumasını sağ-
Kırım Türkleri ile doluyor. Sürgünden anavatanlarına ladı. Türkiye’de 1000 tane kitabı 10 senede satama-
dönüyorlar. Kırım konusunda onlar da söz sahibi ola- yan yazarlar var. Sizin kitaplarınız 1956’dan 2009’a
caklar herhâlde. kadar hâlâ okunuyor. Hiçbir reklamınız olmadan
- Cemiloğlu’nun dediği gibi “ Kırım’la ilgili herhangi hem de. Buna rağmen okunuyor kitaplarınız. Onları
bir mesele Kırım Tatarları olmadan çözülemez.” siz gönlünüzden yazdınız. Sabahlara kadar çalışarak
yazdınız. Bu hizmet kıyamete kadar unutulmaz. Sizin
- Tabii şimdi oraya belli bir nüfus birikti. Evler yapı- adınıza bir doktora tezi yapıldı. Tezi Kırıkkale Üniversi-
yorlar. Türkiye’den yardımlar gidiyor. Yani orada baya- tesi’nden Doç.Dr. İbrahim Şahin yaptı. “ Cengiz Dağcı
ğı bir yerleşme faaliyeti var. Şimdi Kırım’a dönmek için Hayatı ve Eserleri” ismiyle. Eserleriniz üzerinde yüksek
yasak kalktı. Dönüyorlar. lisans ve mezuniyet tezleri de yapılıyor. Siz daha faz-
Bugüne kadar onların sesini siz duyurdunuz. Bu lasını hak ettiniz. Bu romanlarınız senaryo hâline geti-
bakımdan ben sizinle Londra’da buluşup konuşmak- rilip filme çekilmeli meselâ. Dizi filmler yapılmalı. Siz
tan dolayı çok mutluyum. Londra’da bir milletin sesini II. Dünya Savaşı’nda Türklüğün bir yanının yandığını,
duyuran bir Cengiz Dağcı var. Elbette başka isimler öldüğünü dünyaya duyurdunuz. Kırım Türklerinin fer-
de var. Ahmet İhsan Kırımlı vardır. Onun oğlu Hakan yadını sizin eserleriniz olmasaydı kimse duymayacak-
Kırımlı, onlar da çok uğraştı. Kırım dernekleri çok uğ- tı, duyurmayacaktı.
raştılar. “Emel” diye bir dergi çıkıyor. Ama onların hiç Dağcı’dan son birkaç cümle söylemesini istiyo-
biri sizin romanlarınızın yaptığı tesiri göstermedi. Yani rum. O yine gönlündekini tekrarlıyor:
sizin romanlarınız, Korkunç Yıllar, Yurdunu Kaybeden
Adam, Onlar da İnsandı, O Topraklar Bizimdi, Badem - Benim için Kırım’da en önemli olan şey sürgünden
Dalına Asılı Bebekler, çok büyük etki yaptı. Siz bunla- Kırım’a dönen Kırım Türkleridir. Onların çoğu Kırım’ın
rı yazmasaydınız, Kırım’daki kolhozlaşma nasıl oldu? 5000 km. uzağında doğup büyümüş. Fakat Kırım’ı
Milletlerin toprakları nasıl alındı? Evler nasıl müsadere hiçbir zaman unutmamışlar. Bizim en büyük insanları-
edildi? Çocuklar nasıl gördü bunları? Onların ruhların- mız vatandan 5000 km. uzakta doğup büyüyen, ama
da nasıl fırtınalar koptu? Bunları kimse anlatmayacaktı. Kırım’a geri dönen gençlerdir. Yalnız bunu söyleyebi-
Siz anlattınız. lirim. Ben o kitapları bir yazar olarak kendim için veya
- Bizim Kırım tarihinde en büyükler ne Cengiz Dağ- adım duyulsun diye yazmadım. Kırım’daki halkımızı,
cı, ne İsmail Beğ Gaspıralı, ne başkaları… En büyük on- topyekûn Kırım’ın 5000 kilometre uzağına sürgün yap-
lar, o geri dönenlerdir. Önemli olan insanlar o geri dö- maları, benim için büyük bir sarsıntı oldu. Bu eserler de
nenlerdir. Onların çoğu önemlidir. Hepsi Orta Asya’da çoğu o sarsıntının neticesinde meydana geldi.
doğdular. Orta Asya’da büyüdüler. Ve onlar Kırım’ı Cengiz Dağcı’dan biraz sonra ayrılacağız. Ama
unutmadılar ve Kırım’a döndüler. Şimdi onlar döndü- bunu gönlümüz hiç istemiyor. Dağınık sorular ve bun-
ler. Büyük zorluklar yaşansa da Kırım’a kök salıyorlar. lara cevaplar arka arkaya sıralanıyor:
Geride kalanlar da vardır. Ama ilerde durum değişince
kalanlar da dönerler. - Bir gününüz burada nasıl geçiyor? Cengiz Dağ-
cı’nın Londra’daki bir günü…
***
- Ben biraz geç kalkıyorum.
Ben böylesi bir ilgiyi hak ettim mi?
Akşamları geç yatıyorum.
Cengiz Dağcı’ya İstanbul Kültür Üniversitesi Rek-
törünün armağanı olarak, Atatürk portresi işlemeli bir Bu soruları sormayalım.
tabak hediye ediyorum. Ötüken Yayınevinin teşekkür - Peki sormayalım. Sokağa gezmek için çıkıyor mu-
mektubunu ve gönderdikleri bir miktar telifi takdim sunuz?

46
SAYI 387 • KASIM 2019