Page 67 - Türk Yurdu 387. sayı Kasım 2019(web için-kapaklı)

Sada el-Şebab’ın ilk sayısı, 23 Nisan 1949 tarihine sadece on bir sayısını görebildiğimiz Sada el-Şebab’ın
rastlar. Normal bir dergi büyüklüğünde 9x22 cm. öl- başka sayılarının çıktığına ihtimal vermiyoruz.
çülü 24 sayfadan ibaretti. Üzerinde matbaa adı yazıl- 4. Cumhuriyet dönemi (1958-2003)
mayan derginin Bağdat’ta basıldığı düşünülmektedir.
Mayıs 1950 tarihli sayısı El-İhlâs adıyla basılmışsa da 14 Temmuz 1958 tarihinde Irak Cumhuriyeti ilan
başköşesinde sonradan ayrı bir kâğıt parçasına ba- edilince aydın kesimler düşünce ve basın özgürlüğü
sılan Sada el-Şebab adı eklenmiştir. Bu da derginin konusunda yeni bir yapının oluşacağını umdular. An-
imtiyaz hakkında gösterilen adının öz hâliyle kalması cak Irak yönetimi, basın üzerindeki denetimini sür-
mecburiyetinin sonradan anlaşılması üzerine, yapı- dürdü. Yazılar, rejim çizgisinde Baas Partisinin organı
lan yanlışın düzeltilmesinden doğmuştur. Bu sayı kırk ve simgesi durumuna getirildi. Yazarın istediği yazıyı
sayfadan oluşup Kerküklü şair Hicri Dede’nin Türk- özgürce ve serbestçe yazmasına bir türlü kilit vurul-
çe bir manzumesini de içine almıştır. Baş levhasında du. Ancak Baas Partisi, yandaşları ve yetkililerin ha-
görüldüğü gibi Bağdat’ta El-Arabiyye Matbaasında ber ve gezileri öncelik görüyordu. Rejimin ve iktidarın
basılmıştır. Sada el-Şebab’ın Şubat 1952 tarihli sayısı haberleri yayın akışlarında baş sıralarda yer alıyordu.
da Bağdat’ta basılmıştır. Ocak 1958 tarihli sayısı öğ- Ayrıca, 1970’li yıllardan beri gelişen Orta Doğu’nun
retim üyelerinden Muhammed El-Şeyh ile Mahmud önemli Filistin sorunu ve savaşına öncelik verildi. Bu
El-Ubeydi’nin denetimi altında hazırlanıp Kerkük’te sorun basına, halka ve kamuoyuna Baas Partisi iktida-
Şimal Matbaasında basılmıştır. Kerkük Garbiye Orta- rı boyunca empoze edildi. Irak basını hep bu konu ve
okulunun yine Sada el-Şebab adıyla çıkardığı derginin buna benzer konularla uğraştırılıyordu. Cumhuriyet
ilk sayısı 1 Ocak 1950, ikinci sayısı 18 Aralık 1950, döneminde Irak’ın iletişim sistemini iktidarı elde tutan
üçüncü sayısı 24 Aralık 1950, dördüncü sayısı 6 Ocak Baas Partisi, bir dikta rejim olarak hem Irak’ın yeral-
1952 tarihinde hep Bağdat’ta El-Necah Matbaasında tı kaynaklarının gücüne hem de dördüncü güç olan
basılmıştır. Nisan 1955, Mart 1957 ve Mart 1958 ta- basının gücüne hâkim olmayı başardı. İletişim sistemi
rihli sayıları öğretim üyesi Dr. Sinan Sait’in denetimin- politik uygulamalarla devletin kontrolünde ve tekelin-
de Bağdat’ta Esad Matbaasında basılmıştır. Böylece, de tutuldu. 14 Temmuz 1958 Devrimi sonrası Irak’ta

65