Page 66 - Türk Yurdu 387. sayı Kasım 2019(web için-kapaklı)

3
terilebilir. ön sırada bulunan bu kaliteli yayın organının ilk sayısı
çıktığında, Irak matbuatı, bu arada Bağdat’ta yayım-
Irak’ta kraliyet döneminin başlaması ile birlikte
Irak basını yeni bir döneme girmiştir. Kerkük’te Ker- lanan ünlü Liva-ul-İstiklal’den, kaynak göstermeden
kük, Gavurbağı, İleri, Afak, Vahde, Sada el-Şimal gaze- muhteviyatından önemli ölçüde iktibaslar yapmaya
teleri yayımlanmaya başlandı. Dergiler ise el-Sahafa başlamıştı. Dergide yerli yazarlar yanında Iraklı âlim-
-el-Hadise, Şafak, Sada el-Şebab ler de özel bahisler yayımlıyorlardı. Nitekim meşhur
Kerkük’te yayın hayatına baş- tarihçi Abbas el-Azzavi, ikinci
ladı. Bu dönemde de gazeteye sayıda Davud Paşa zamanında
verilen önem daha fazla oldu. yetişen Kerküklü şairlerden Esad
Eski dönemler gibi dergiye fazla Naib hakkında etraflı bir incele-
önem verilmedi. Bu dönemdeki me, Dr. Abdül Celil El-Tahir de
iktidar Türkçeyi yasaklamış, ye- çağdaş sosyoloji hakkında toplu
rine Arapça yayına müsamaha bir değerlendirme yazısı yayım-
4
göstermiştir. lamışlardır.
3.2. Şafak dergisi
3.1. El-Sahafet-ül Hadise
dergisi Derginin künyesinde “On
beş günde bir çıkan edebî, ilmî,
Kerkük’te basılan aylık ilmî içtimai dergidir… Şimdilik ayda
ve edebî araştırma dergisi olan bir defa çıkmaktadır.” ifadesi
el-Sakafetül-Hadise’nin imtiyaz bulunan bu aylık derginin sahi-
sahibi Kerkük Muallimler Cemi- bi, Süleymaniyeli emekli Yarbay
yeti idi. Sorumlu müdürlüğünü Abdülkadir Berzenci, mali işler
ise Ata Terzibaşı üstlenmişti. İlk müdürü yine Süleymaniyeli
sayısı 1 Mayıs 1954 tarihinde ya- Ali Bapir adındaki kişilerdi.
yımlanmıştır. İkinci sayı 1 Tem- İdarehanesi, sahibinin kaldığı
muz 1954 tarihinde yayımlan- Ümera Oteli’ndeki odadaydı. İlk
dıktan sonra dergi kapatılmıştır. sayısı 15 Ocak 1958 tarihinde
Nitekim 1954 yılında çıkan 19 yayımlanan bu dergi, Kerkük’te
numaralı kararın 25. maddesi Şimal Matbaası’nda basılıyor-
gereğince Irak’ta daha önce du. Nüshası yetmiş filise satılan
kurulmasına izin verilen bütün Şafak’ın yıllık abone bedeli bir
cemiyetlerin lağvedilmesi ka- dinardı. Derginin amacını açık-
rarlaştırılmış olup bu kuruluşla- layan ilk sayıdaki baş makalede
rın çıkarmakta oldukları gazete Kürt ve Arap kavimlerinin görüş-
ve dergilerin de imtiyaz hakları lerini birbirine yaklaştırmaları ve
tabiatıyla lağvedilmiş sayıldık- bunu yerli Türkmenlerin anlayış
larından Dâhiliye Nezareti’nin göstererek desteklemeleri isteni-
3 Ekim 1954 tarihli tahriratında yordu. Dergi sanki başka bir şe-
kapatıldığı belirtilen matbuat hirde çıkıyor gibi Kerkük toplu-
arasında el-Sakafet-ülHadise munun kültür ve edebiyatından
de bulunmaktaydı. Böylece hiç söz etmiyordu. Bu yüzden
bu derginin sadece iki sayısı yerli halkça boykot edilen ve
yayımlanmış oluyor. Bağdat’ta rağbet görmeyen Şafak, ikinci
Dar-ül-Ma’rife Matbaasında ba- yılına girdiğinde hacmi küçültü-
sılan derginin birinci sayısı 58, lerek “Beh yan” yani Beyan adı
ikinci sayısı 68 sayfadan ibaret altında Süleymaniye’de sadece
olup 22x16,5 cm ebadında idi. Kürtçe olarak basılmaya başlan-
Son sayısı resimli olarak çık- mıştır. Bu dergiyi, Mayıs 1959
mıştır. Derginin fiyatı başlıkta tarihli dördüncü sayısı çıktıktan sonra izleyemedik. 5
yazılmamakla birlikte nüshasının 50 filise satıldığını
söylemek yerinde olur. Fikir ve düşünce dergisi olan 3.3. Sada el-Şebab dergisi
el-Sakafetül-Hadise’nin maddeleri, ciddi aktüalite ko- Bu adla çıkarılan Arapça öğrenci dergisi bir ara
nularına veya haber mahiyetinde günlük olaylara hiç lise, bir ara da muhtelif ortaokullar tarafından yayım-
yer vermiyordu. Zamanında Irak dergileri arasında lanmıştır. Zamanında, şehrin tek lisesinin çıkardığı

64
SAYI 387 • KASIM 2019