Page 11 - Программирование. Python. Для школьников. bizdin.kg

МААЛЫМАТТАРДЫН ТИБИ 11

Арифметикалык туюнтмалар жана аракеттер

Pythonдо каалагандай арифметикалык амалдарды аткарса болот. Арифме-
тикалык туюнтмалар сапка жазылат. Алар сандарды, өзгөрмөлөрдүн атта-
рын, арифметикалык амалдардын белгилерин, кашааларды (аракеттердин
иретин өзгөртүү үчүн) жана функцияларды чакырууларды камтышы мүм-
күн. Мисалы,
a = (c + 5 - 1) / 2 * d

Амалдардын иретин аныктоодо амалдардын артыкчылыгы (улуулугу) кол-
донулат. Алар төмөнкү иретте аткарылат:
1
1
1
1
2 кашааанын ичиндеги амалдар;
2
2
солдон оңго даражага көтөрүү (**);
2
3 солдон оңго көбөйтүү (*) жана бөлүү (/);
3
3
3
4 солдон оңго кошуу жана кемитүү.
4
4
4
5 Тең күчтүү туюнтмалардын жазуулары
5
5
5
a = b = 0 b = 0
a = b
a += b a = a + b
a -= b a = a - b
a *= b a = a * b
a /= b a = a / b
Бөлүүнүн жыйынтыгы ар дайым чыныгы сан болоорун эстен чыгарбаш керек.
Ал эмес бөлүнүүчү жана бөлүүчү да бүтүн болуп, бири-бирине бөлгөндө бүтүн
сан чыкса да ал чыныгы сан. Бөтөн сандарды бөлгөндө бүтүн сан алуу үчүн
«//» операторун колдонушат. Ал эми бөлүүнүн калдык бөлүгүн алуу үчүн «%»
операторун колдонушат (алар көбөйтүү жана бөлүүдөй эле артыкчылыкка ээ).

Python тилиндеги программа Экранга чыккан жыйынтыгы

d = 85 8
a = d // 10 5
print (а)
b = d % 10
print (b)
Терс сандар үчүн

print (-7 // 2) -4
print (-7 % 2) 1

www.trk.kg