Page 11 - STK Mot so van de co ban ve che dinh cac giai doan co y thuc hien toi pham va dong pham trong LHS VN
P. 11
10
- Thứ nhất, các giai đoạn cố ý thực hiện tội phạm chỉ đƣợc đặt ra đối
với những trƣờng hợp thực hiện tội phạm với lỗi cố ý trực tiếp.
Tuy Bộ luật hình sự không quy định cụ thể các giai đoạn thực hiện tội
phạm đƣợc thực hiện dƣới hình thức lỗi cố ý trực tiếp, nhƣng căn cứ vào quy
định tại Điều 14 và 15 Bộ luật hình sự năm 2015 và căn cứ vào thực tiễn xét
xử ơe Việt Nam từ trƣớc đến nay không thừa nhận có giai đoạn chuẩn bị
phạm tội và phạm tội chƣa đạt đối với những tội phạm với lỗi vô ý và cố ý
gián tiếp.
Đối với các tội phạm đƣợc thực hiện với lỗi vô ý không có các giai
đoạn thực hiện tội vì trong trƣờng hợp phạm những tội này, ngƣời phạm tội
thực hiện các hành vi của mình nhằm vào các mục đích khác chứ không phải
mục đích của tội phạm. Do đó, khi họ chuẩn bị hoặc thực hiện các hành vi của
mình thì đó không phải là các hành vi hƣớng tới việc thực hiện tội phạm. Chỉ
khi có hậu quả nguy hiểm cho xã hội của các hành vi đó xảy ra, tội phạm mới
bị coi là hoàn thành. Xét ở góc độ chủ quan, chủ thể không những không
mong muốn tội phạm xảy ra mà còn muốn nó không xảy ra, khi hậu quả chƣa
xảy ra, ngƣời thực hiện hành vi không ý thức đƣợc là mình đang thực hiện tội
phạm. Vì vậy không thể quy định có giai đoạn chuẩn bị hay phạm tội chƣa đạt
để buộc một ngƣời phải chịu trách nhiệm hình sự về khả năng dẫn đến tội
phạm, điều mà bản thân họ không mong muốn xảy ra khi quyết định thực hiện
hành vi. Đối với tội phạm đƣợc thực hiện với lỗi vô ý chỉ có thể thừa nhận có
tội và trƣờng hợp không có tội.
Đối với các tội phạm đƣợc thực hiện với lỗi cố ý gián tiếp cũng không
có các giai đoạn thực hiện tội vì đây là trƣờng hợp ngƣời phạm tội nhận thức
rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trƣớc hậu quả của hành vi
đó có thể xảy ra, tuy không mong muốn nhƣng vẫn có ý thức để mặc cho hậu
quả xảy ra. Nhƣ vậy, hậu quả nguy hiểm cho xã hội không phù hợp với mục
đích của ngƣời phạm tội, bản thân ngƣời phạm tội không mong muốn hậu quả
xảy ra. Vì vậy, không thể buộc họ phải chịu trách nhiệm hình sự về điều chƣa
xảy ra và họ cũng không mong muốn nó xảy ra. Trƣờng hợp này chỉ có thể
xác định là có tội phạm hay không có tội phạm mà không có các giai đoạn cố
ý thực hiện tội phạm.
Đối với tội phạm đƣợc thực hiện với lỗi cố ý trực tiếp, ngƣời phạm tội
nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trƣớc hậu quả
của hành vi đó và mong muốn hậu quả xảy ra. Vì vậy, khi họ bắt tay thực hiện
một hành vi có liên quan đến tội phạm, họ ý thức đƣợc rằng mình đang hƣớng