Page 135 - SCK Mot so va de ve thua ke theo quy dinh cua phap luat VN
P. 135
thừa kế thứ hai của các cháu nhưng không ghi nhận quyền thừa kế của các cháu
đối với ông bà (trừ trường họp thừa kế thế vị) đã tạo ra lỗ hổng trong hệ thống
pháp luật. Chính vì vậy BLDS năm 2005 và năm 2015 bên cạnh việc tiếp tục ghi
nhận những nội dung trên của Pháp luật thừa kế và BLDS năm 1995, đã bổ sung
thêm người thừa kế thuộc hàng thứ hai đó là: "Cháu ruột của người chết mà người
chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại". Việc sửa đổi, bổ sung này đã góp
phần làm cho chế định thừa kế trở nên hoàn thiện hơn.
Theo điểm b khoản 1 Điều 651 BLDS năm 2015 thì căn cứ để xác định mối
quan hệ thừa kế này là hoàn toàn dựa vào quan hệ huyết thống mà không dựa vào
quan hệ nuôi dưỡng. Ông nội, bà nội của một người là người đã sinh ra cha đẻ
của người đó. Ông ngoại, bà ngoại là người sinh ra mẹ đẻ của người đó. Nếu ông
nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại còn sống vào thời điểm người cháu của mình chết
sẽ là người thừa kế theo pháp luật ở hàng thừa kế thứ hai của người cháu đó.
Ngược lại, khi ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại chết thì cháu của người chết
sẽ là người thừa kế theo pháp luật ở hàng thừa kế thứ hai của người đó.
Ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại là người thân thuộc của người để lại di
sản, trong gia đình ông, bà nội ngoại luôn được coi là bề trên, là những người
được kính trọng, nên ông, bà cùng với bố mẹ chăm sóc giáo dục bảo ban các cháu,
đảm bảo cho các cháu một cuộc sống tốt cả về vật chất lẫn tinh thần, theo khoản
1, Điều 47 Luật hôn nhân và gia đình năm 2000, Điều 104 Luật hôn nhân và gia
đình năm 2014 quy định quyền và nghĩa vụ của ông, bà nội ngoại đối với cháu
chưa thành niên, cháu đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoăc không có
khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình mà không có người nuôi
dưỡng. Như vậy, việc pháp luật quy định ông bà nội, ông bà ngoại là người thuộc
hàng thừa kế thứ hai là hoàn toàn phù hợp với truyền thống "kính trên, nhường
dưới" và thể hiện đạo lý tốt đẹp của dân tộc ta.
Anh ruột, chị ruột em ruột là những người có cùng huyết thống về đằng cha
hoặc đằng mẹ hoặc cả đằng cha, đằng mẹ. Đây là quan hệ thừa kế giữa hai bên,
trong đó có một bên hoặc là anh ruột hoặc là chị ruột hoặc là cả anh ruột, chị ruột
và một bên là em ruột. Quan hệ thừa kế này được hình thành theo một căn cứ duy
nhất là quan hệ huyết thống - là những người có quan hệ huyết thống cùng một
đời. Như vậy, anh ruột, chị ruột, em ruột bao gồm: Những người có cùng cha
cùng mẹ sinh ra, nhữmg người cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha. Quan hệ
từa kế giữa anh ruột, chị ruột em ruột với nhau là quan hệ thừa kế hai chiều. Nghĩa
là trong quan hệ này, nếu anh ruột, chị ruột hoặc cả anh ruột, chị ruột chết thì em
133