Page 131 - SCK Mot so va de ve thua ke theo quy dinh cua phap luat VN

đã ảnh hưởng trực tiếp đến tư tưởng lập pháp thời kỳ này. Thời kỳ này pháp luật

không chia diện những người thừa kế thành hàng cụ thể.

Pháp lệnh thừa kế năm 1990, BLDS năm 1995, BLDS năm 2005 và BLDS
năm 2015 đều quy định hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ,

con đẻ, con nuôi của người chết. Theo quan hệ huyết thống ở hàng thừa kế thứ
nhất có cha đẻ, mẹ đẻ, con đẻ được hưởng di sản của nhau. Theo quan hệ hôn
nhân thì vợ chồng được hưởng di sản của nhau. Theo quan hệ nuôi dưỡng thì con

nuôi, cha mẹ nuôi được hưởng di sản của nhau.

Hàng thừa kế thứ nhất thể hiện quyền ưu tiên hưởng di sản thừa kế theo pháp
luật trong số những người thuộc diện được hưởng. Những người được chỉ định trong

hàng thừa kế thứ nhất có mối quan hệ gần gũi hơn cả với người để lại di sản.

Trình tự hưởng di sản thừa kế theo hàng luôn được thực hiện theo nguyên
tắc chia di sản thừa kế theo luật. Những người thừa kế trong cùng một hàng không

thể được hưởng thừa kế nhiều hơn hoặc ít hơn. Tuy nhiên, trên thực tế có nhiều
trường hợp phát sinh phức tạp ảnh hưởng tới việc chia thừa kế, trong đó cụ thể

tại khoản 3 Điều 66 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định: “Trong trường
hợp việc chia di sản ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của vợ hoặc chồng
còn sống, gia đình thì vợ, chồng còn sống có quyền yêu cần Tòa án hạn chế phân

chia di sản theo quy đình của BLDS”.

Như vậy, việc chia di sản thừa kế nhằm đảm bảo quyền lợi của những người
thân trong gia đình, nhưng việc chia di sản đó làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới

đời sống của một bên còn sống và gia đình, làm gia đình và bên còn sống không
thể duy trì cuộc sống một cách bình thường, có thể là do mất chỗ ở, mất tư liệu

sản xuất để duy trì thu nhập hoặc các lý do chính đáng khác thì bên còn sống có
thể yêu cầu Tòa án hạn chế phân chia di sản.

Để đảm bảo tính công bằng của pháp luật đồng thời đáp ứng được đạo đức

xã hội theo điểm a, khoản 1, Điều 621 BLDS năm 2015 quy định: “Người bị kết
án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc về hành vi ngược đãi

nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự,
nhân phẩm của người đó” thì không được hưởng quyền nhận di sản thừa kế.

Do đó, khi những người thừa kế có những hành vi trên đã ảnh hưởng nghiêm

trọng tới đạo đức xã hội nên pháp luật quy định những người này bị truất quyền
hưởng thừa kế di sản của người chết.

129