Page 15 - ปกเล่มโคลง.pdf
P. 15
- เอกสารประกอบการสัมมนา โคลงสุภาษิต พระราชนิพนธ์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว -
4. เพราะคิดเสียก่อนจึงพูด หมายความว่า ก่อนที่จะพูดสิ่งใดควรตั้งสติ คิดให้รอบคอบเสียก่อนว่า
เรื่องที่จะพูดนั้นผิดหรือถูก เพราะการพูดก็เปรียบเสมือนการเขียนที่มีการเรียบเรียงไว้ หากพูดเพราะก็จะเป็นที่
น่าฟัง และไม่เป็นภัยต่อตัวผู้พูดด้วย
5. เพราะงดพูดในเวลาโกรธ หมายความว่า ให้รู้จักหักห้ามตนเอง ไม่ให้พูดในขณะ ที่ยังโกรธอยู่ให้
หยุดคิดพิจารณาก่อนว่า พูดแล้วจะเป็นฝ่ายแพ้หรือชนะ หรือพูดไปแล้วจะเป็นฝ่ายถูกหรือฝ่ายผิด หากไม่รู้จัก
ยั้งคิดอาจเกิดความเสียหายได้
6. เพราะได้กรุณาต่อคนที่ถึงอับจน หมายความว่า การมีความเมตตากรุณาต่อผู้ประสบภัยพิบัติ และ
ช่วยเขาให้อยู่รอดปลอดภัย ก็จะเกิดผลดีต่อผู้ที่ช่วยเหลือนั้นในอนาคตเป็นแน่แท้ และผู้คนก็จะพากันยกย่อง
สรรเสริญ
7. เพราะขอโทษในบรรดาที่ได้ผิด หมายความว่า เมื่อกระทำการสิ่งใดแล้ว หากเกิดความผิดพลาด ก็
ควรลดความอวดดีลง และรู้จักการกล่าวขอโทษเพื่อลดความบาดหมางเพราะดีกว่าคิดหาทางแก้ไขด้วยการ
โกหก
8. เพราะความอดกลั้นต่อผู้อื่น หมายความว่า ให้มีขันติ คือ มีความอดทน อดกลั้นต่อผู้ที่มาข่มเหง
รังแก ไม่ฉุนเฉียวเหมือนคนพาล จะได้ชีอว่าเป็นใจเย็น
9. เพราะไม่ฟังคำพูดเพศนินทา หมายความว่า ไม่ควรฟังคนที่ชอบพูดจาฟั่นเฝือ เพ้อเจ้อ พูดแบบมี
ข้อเท็จจริงบ้างหรือไม่มีข้อเท็จจริงบ้าง คนที่ประพฤติและปฏิบัติตนเช่นนี้เปรียบเสมือนคนที่ถูกมีดกรีดเนื้อไป
ทั่วร่างกาย หากไม่หลีกไปให้ห่างแล้ว เราอาจเข้าไปอยู่ในพวกพูดจาเหลงไหล
10. เพราะไม่หลงเชื่อข่าวร้าย หมายความว่า ไม่ควรด่วนหลงเชื่อหรือตื่นเต้นกับ ข่าวร้ายที่มีผู้นำ
มาบอก ควรสืบสาวเรื่องราวที่แท้จริงก่อน (ณัฐวุฒิ คล้ายสุวรรณ วันเพ็ญ เหลืองอรุณ,2562,น.210-211)
3. คุณค่า
3.1 คุณค่าด้านวรรณศิลป์
3.1.1 กำหนดคำให้มีความเหมาะสมกับฉันทลักษณ์ กล่าวคือ โคลงสุภาษิตนฤทุมนาการ แต่งเป็น
โคลงสี่สุภาพ ดังนั้นกวีจึงจำเป็นต้องใช้คำที่จำกัด เพื่อให้ได้ความหมายที่ชัดเจน และในบางวรรคกวีก็ใช้คำ
โบราณซึ่งเหมาะกับคำประพันธ์ประเภทโคลงสี่สุภาพ เช่น ห่อน ไป่ บ้าย บ่ โสต ปาง ป่าง ฯลฯ
วิชา วรรณกรรมคัดสรรในหนังสือเรียน 14
