Page 11 - คัมภีร์ฉันทศษศตร์pdf
P. 11
ส่วนเนื้อหาหลักของหนังสือเฉพาะเล่ม 1 อยู่ที่ พระคัมภีร์ปฐมจินดาร ์ อันเป็นคัมภีร์หลักของ
แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ ว่าด้วยพรหมปุโรหิต (ต้นเหตุที่มนุษย์เกิด) โลหิตระดูสตรี ครรภทวารกำเนิด
ชีวกโกมารภัจแพทย์ ครรภรักษา ครรภวิปลาส ครรภปริมณฑล ครรภประสูติ และตำรายากุมาร รวมไปถึง
เรื่องว่าด้วย กุมารคลอด วิธีฝังรก กุมารอยู่ในเรือนเพลิง (มารดาอยู่ไฟ) ลักษณะซางต่าง ๆ สำหรับเด็กเกิดใน
แต่ละวัน ตำราแก้ซาง ว่าด้วยกิมิชาติ (พยาธิ) และตานชนิดต่างๆ พร้อมทั้งตำราแก้โรคต่าง ๆ ข้างท้ายลักษณะ
อาการโรคทุกโรคที่ระบุไว้อย่างละเอียด
นอกจากนี้ก็มีคัมภีร์ประกอบ คือ คัมภีร์ธาตุวิภังค์ ว่าด้วยธาตุพิการตามฤดู ลักษณะธาตุทั้งสี่ที่พิการ
คัมภีร์สรรพคุณ(แลมหาพิกัด) ว่าด้วย คุณแห่งเครื่องยาแลสมุฏฐาน แห่งโรค นามพิกัดกระสายยา
รวมไปถึง คัมภีร์สรรพคุณยาแก้ไข้ทรพิษ
ส่วน แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ เล่ม 2 มีคัมภีร์หลักซึ่งสำคัญที่สุด คัมภีร์สมุฏฐานวินิจฉัย ถือเป็น
หัวใจสำคัญที่สุดในการวินิจฉัยโรค นอกจากนั้นก็ประกอบด้วยคัมภีร์แพทย์ที่มีความสำคัญยิ่งอีกหลายคัมภีร์
่
ได้แก
คัมภีร์วรโยคสาร ว่าด้วย องค์แพทย์ สรรพคุณ วิติกิจฉาวิธี และอันนะปาณะวิธี
คัมภีร์มหาโชตรัต ว่าด้วย กำเนิดโลหิตระดู สรรพยาต่างๆกองธาตุโดยสังเขป และ ยาแก้สาธารณะ
โลหิต
คัมภีร์ชวดาร ว่าด้วย โรคเกิดในกองลมต่าง ๆ
คัมภีร์โรคนิทาน ว่าด้วย ธาตุทั้ง 4
คัมภีร์ธาตุวิวรณ์ ว่าด้วย ฤดูเดือน และ ธาตุวิปลาส รวมถึง สมุฏฐานโรค
คัมภีร์ธาตุบรรจบ ว่าด้วย มหาภูตรูป ลักษณะโรค และยาแก้โรคอุจจาระธาตุ
คัมภีร์มุจฉาปักขันธิกา ว่าด้วย ทุลาวะสา4 มุตรฆาฏ 4 มุตรกฤจฉ์ 4 โทสันทะฆาฏ ตรีสันทะฆาฏ องค
สูตร 4 โรคปัสสาวะสตรี โทษโลหิตสตรี อุปทุม นิ่ว และบุรุษไส้ด้วนไส้ลาม
คัมภีร์ตักกะศิลา ว่าด้วย ไข้เหนือ ไข้พิษ ไข้กาฬ ไข้ลากสาด ประดง เหือด หัด ฝีกาฬ ไข้กระดง
ไข้หวัด
คัมภีร์ไกษย ว่าด้วย โรคไกษย 26 จำพวก และ ยารักษาโรคไกษย
การทำความเข้าใจแต่ละคัมภีร์ซึ่งล้วนแล้วแต่มีเนื้อหาอุดมสมบูรณ์ ลึกซึ้งและซับซ้อน อาจจะยากเกินไป
สำหรับคนสมัยปัจจุบันที่ห่างเหินวิธีรักษาตามแบบแผนวิธีการรักษาของคนสมัยก่อน แต่ก็ไม่ได้ยากเกิน
ความพยายามสำหรับผู้สนใจใฝ่รู้ ทั้งนี้ เพื่อช่วยแนะแนวทางในการทำความเข้าใจเบื้องต้นสำหรับผู้สนใจทั่วไป
คณะวิจัยได้ดำเนินการวิจัยและจัดทำ “ความนำ” ของแต่ละคัมภีร์และ
จัดทำคำอธิบายศัพท์และประมวลคำศัพท์ด้านเภสัชกรรมและเวชกรรมเท่าที่จำเป็นเพื่อจุดเริ่มต้นสำหรับ
ผู้สนใจที่จะดำเนินการศึกษาค้นคว้าวิจัยทุกอย่างลึกซึ้งกว้างขวางและแตกฉานในด้านต่าง ๆ ทั้งในเชิง
สหวิทยาการและที่เป็นวิชาชีพโดยตรง ต่อไป
หนังสือแพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ ฉบับหลวง ซึ่งรวบรวมพิมพ์โดยพระยาพิศณุประสาทเวชโดยได้รับ
อนุญาตจากสมเด็จฯ ยาดำรงราชานุภาพ สภานายกหอสมุดวชิรญาณในขณะนั้น นอกจากจะอุดมสมบูรณ์ด้วย
หน้า 9
