Page 68 - STAV broj 176
P. 68

DRUŠTVO

Od partizana i antifašista do srpskih fašista

Kako su ubijena
podgrmečka naselja

Piše: Fahrudin VOJIĆ                          Preko Grmeča su dolazili tenkovi koji su “tukli” Bihać i ubijali civile.
                                              Kada su vojnici Vojske RS-a izgubili linije koje su držali oko Bihaća
Grmeč je najveća planina u Bosni              i povukli se do Banje Luke, naredili su lokalnom stanovništvu
           i Hercegovini. Dužinom od oko      da se iseli jer im, navodno, prijeti smrt od pripadnika 5. korpusa
           70 kilometara zauzima veći dio     Armije Republike BiH. Cijeli je kraj preko noći opustošen i Srbima
           Bosanske krajine. Smještena je     iz ovog područja nije bilo više ni traga ni glasa. Odvezeni su, kaže
između rijeka Une i Sane, ispresijecana       naš sagovornik Jovan, negdje oko Bratunca
mnoštvom potoka i rječica. Oko Grmeča
su Lušci polje i Majdanska planina, koja          Ovo područje bilo je naseljeno još za      zemljište, te su zato i ista prezimena na
je dobila naziv po rudnim bogatstvima u       vrijeme Ilira, a sela koja danas postoje oko   ovom migracionom pravcu. Tako je po-
njenoj utrobi. Na istoku je Grmeča San-       Grmeča masovnije su se počela naseljavati      dručje oko planine Grmeč u većini nase-
ska dolina, a njegova južna strana graniči s  za vrijeme osmanske vladavine Bosnom i         ljavalo srpsko stanovništvo. Bilo je nešto
Bravskim i Bjelajsko-petrovačkim poljem.      Hercegovinom. Nakon što su Osmanlije           Bošnjaka i pokoji Hrvat.
Na zapadu se Grmeč utapa u kanjon Une,        izgubile neke teritorije u današnjoj Hrvat-
Bihaćko polje i dolinu koja se rasprostire    skoj, na području Like, Korduna i Banije,      NARODNI HEROJI, ANTIFAŠISTI
između naselja Ripač i Teočak. Crni vrh       srpsko stanovništvo povuklo se i naselilo u
najviša je tačka Grmeča s nadmorskom          ovim krajevima oko planine Grmeč. Dobili           Tokom cijelog Drugog svjetskog rata
visinom od 1.604 metra. Zauzima terito-       su razne povlastice od tadašnjeg sultana i     ovo je bila slobodna teritorija koju fašisti
rije općina Bosanska Krupa, Sanski Most,      bavili se uglavnom poljoprivrednom i sto-      nisu uspjeli osvojiti. Upravo iz ovog dije-
Ključ, Bosanski Petrovac i Bihać.             čarstvom. Kod stanovnika Podgrmeča još         la Bosne i Hercegovine partizanske trupe
                                              postoji svježe pamćenje o predajama nji-       kreirale su i razvijale strategiju oslobađa-
                                              hovih starih u vezi s ovim doseljavanjem       nja Jugoslavije, uslijed čega je u novem-
                                              iz Like, preko Unca, Bosanskog Petrovca,       bru 1942. godine nastala i prva slobodna
                                              Glamoča i Zmijanja, odnosno Vrhovine.          evropska država u to vrijeme, poznata
                                              Jedni su ostajali na zauzetim kućištima, a     kao Bihaćka republika. Ovo je područ-
                                              drugi iz istog plemena išli dalje i zauzimali  je od početka novembra 1942. godine do
                                                                                             kraja januara 1943. godine, uz Bihać kao

68 19/7/2018 STAV
   63   64   65   66   67   68   69   70   71   72   73