Page 71 - STAV broj 283
P. 71
Stubovi Mosta kralja Aleksandra na desnoj obali rijeke
Save na kojima je 1956. godine sazidan Brankov most
u koji su se zaklanjale lađe od vjetra i tu su Najpoznatiji slučaj dogodio se 26.
istovarali i tovarili robu. S proljeća, kako marta 1984. godine. Tog je dana čuveni
bi se otvorila plovidba po Savi, bio bi taj jugoslavenski književnik Branko Ćopić
Liman prepun bosanskih lađa i dereglija. skokom s mosta oduzeo sebi život.
Pristanište se i danas nalazi na istom pro- Žitelji Beograda vjeruju da su duhovi
storu. Razjarena srpska masa, predvođena na pravdi Boga spaljenih muslimana u ovoj
starim borcem s Mišara Mitom Bakalom, džamiji konačno uznemireni uništavanjem
koji je rukovodio ovom groznom akcijom, bogomolje i groblja, što je uzrok proklet-
opkolila je džamiju. Donijeli su katran, luč stva Brankovog mosta. Beograđani vjeruju
i slamu i zapalili džamiju krcatu bespomoć- da je na ovaj način duhovima nevino stra-
nim muslimanskim življem. Liman džami- dalih ljudi oduzeto jedino mjesto koje im
ja gorjela je i u njoj muškarci, žene i djeca. je ulijevalo mir i sigurnost u zagrobnom
Požarom i nemarom oštećena Liman životu i da se nikada neće smiriti.
džamija, odnosno njene visoke granitne Drugi Beograđani govore da će se
zidine i minare ostali su kao stravičan njihove duše smiriti tek onda kad most
spomenik koji je srpsko stanovništvo bude odnio tri puta više života nego što
podsjećao na užasan zločin koji su poči- je bilo zapaljenih muškaraca, žena i djece.
nili njihovi djedovi i očevi. Oko džamije Most je završen 16. decembra 1934. go-
je naravno bilo i muslimansko groblje. dine. Ovaj viseći most, čiju su konstruk-
Vidovnjakinja Spasenija Beograd je u ovo doba bio s većinskim ciju držala čelična užad, bio je dug 474
Cana Babović muslimanskim življem (većinom Boš- metra i oslanjao se na dva armirano-be-
njaci i dijelom Albanci – ukupno 1.486 tonska stuba u srpsko-bizantijskom stilu.
Javno je Cana pozivala i muslimanskih kuća i 842 srpske kuće). Već 9. oktobra iste godine u Marseilleu u
atentatu je ubijen glavni nosilac ideje o
upozoravala kralja putem RUŠENJE DŽAMIJE I IZGRADNJA rušenju Liman džamije i izgradnje mosta
štampe riječima: “Batali MOSTA na tom mjestu kralj Aleksandar I Kara-
Kada je 1930. godine kralj Aleksandar
đorđević, po kojem je most nosio naziv, a
(odustani), jer jedno takvo Karađorđević odlučio graditi Savski most, nezvanično Zemunski most. Samo sedam
godina nakon izgradnje mosta, srpska
koji je po njemu nazvan Most viteškog kra-
važno zdanje ne treba lja Aleksandra Prvog, ovo je iskorišteno vojska ga je srušila da bi usporila prodi-
da počiva ne temeljima kao zgodna prilika da se definitivno uklo- ranje njemačkih jedinica. Most je srušen
tokom noći između 11. i 12. aprila 1941.
ni granitna Liman džamija, njeno minare
ukletog mjesta gde je bilo i muslimansko mezarje. Kod toliko obal- godine, upravo u trenutku kada je ispod
rimsko groblje”, a kasnije skog prostora izabrano je da stub mosta na njega prolazio brod “Tanasko Rajić”, koji
desnoj obali Save bude postavljen baš na
se povlačio prema Ostružnici. Inžinjerci
“tursko groblje i Batal mjestu gdje se nalazila ova džamija i mu- u mrkloj noći nisu vidjeli da tačno ispod
slimansko groblje. Ovo je podrazumijevalo
mosta prolazi vojni brod sa 110 ljudi. Od
džamija”. Cana je govorila da se džamija potpuno i definitivno poruši, eksplozije se metalna konstrukcija mosta
uplašenom Ilkiću: “Kralj je kao i muslimansko groblje oko nje. survala tačno na brod i na licu mjesta po-
ginulo je 95 ljudi.
Stub koji je nosio na desnoj obali Most
Na temeljima ovog mosta 1956. godine
grdno sograšenije načinio kralja Aleksandra, a i današnji Brankov podignut je novi most koji je dobio naziv
most, danas je zapušten i prljav i njime se
prilikom izbora mesta gde ne diče Beograđani, koji ga nazivaju “ukleti Most bratstva i jedinstva ili Savski most.
će Dom graditi, jer tako stub”, jer je postavljen na mjestu porušene Uskoro je dobio i rezervno ime – Brankov
džamije i muslimanskog groblja i na mje-
most. Tako je prozvan po Brankovoj ulici na
važno zdanje ne smije da stu gdje su nevini muslimani živi gorjeli. koju se most nastavlja, odnosno ulici koja
Beograđani vjeruju u legendu o pro-
počiva na ukletom mjestu! kletstvu Brankovog mosta, koji privlači je nazvana po pjesniku Branku Radičeviću.
Most je proširen 1979. godine.
Ukleti most i dalje je neodoljiv za lju-
Reci kralju da se mane tragične sudbine i smrt. Mračna statistika de koji skokom s njega nasilno prekidaju
govori da svake godine blizu 40 osoba po-
ćorava posla” kuša ili izvrši samoubistvo skokom s mosta. svoj život. n
STAV 6/8/2020 71
