Page 68 - STAV broj 195

DRUŠTVO

Stotinu godina od smrti reisul-uleme
Mehmeda Teufik-efendije Azabagića

VIZIONAR KOJI
JE OBILJEŽIO
SVOJE VRIJEME

Govorio je arapski, turski, perzijski i njemački jezik. Osnovno obrazovanje stekao je u rodnoj Tuzli a
školovanje je nastavio u Istanbulu, gdje je 1861. godine diplomirao na Darul-mualliminu. Pomagao
je Ljubušaku u sastavljanju Istočnog blaga, bio među organizatorima i saradnicima Behara te
je učestvovao u formiranju kulturnog društva Gajret. Punih 16 godina držao je javne dersove
tumačenja Buharijine zbirke hadisa, držao predavanja iz Mesnevije Mevlane Dželaluddina Rumija
za sina Nuriddina i druge koji su željeli slušati. Bavio se i kaligrafskim radom prepisavši zbirku od
šest sufijskih djela. U vrijeme iseljavanja Bošnjaka u Osmansko carstvo piše znamenitu Risalu o
hidžri, u kojoj ih poziva da ostanu u Bosni i Hercegovini

Piše: Hamza RIDŽAL
hamza@stav.ba

Bosansku povijesnu realnost kra-
jem 19. stoljeća presudno je obi-
lježilo njeno priključenje Au-
stro-Ugarskoj monarhiji. To je
značilo ne samo promjenu političkog
sistema već i prijelaz u drugi civiliza-
cijski krug, iz orijentalno-islamskog u
zapadnoevropski. Među rijetkima koji
su prihvatili tu realnost, pronalazeći
mehanizme biološkog, političkog, kul-
turnog i duhovnog opstanka u novoj
civilizacijskoj paradigmi, bio je Meh-
med Teufik-efendija Azabagić, tuzlanski
muftija a kasnije i reisul-ulema u Bosni i
Hercegovini. Njegova znamenita Risala
o hidžri svjedoči da je riječ o čovjeku vi-
zije, vrsnom intelektualcu spremnom da
ponudi odgovor na krupna pitanja svog
vremena. Dva bošnjačka autoriteta, koji
su prvi shvatili da austrougarska vlast
nije san nego realnost, kako primjećuju
Mustafa Spahić i Osman Lavić u knji-
zi Reis Mehmed Teufik efendija Azabagić,

68 29/11/2018 STAV