Page 88 - STAV broj 180-181

kultura

Nuri Bilge Ceylan, dobitnik “Počasnog
Srca Sarajeva”

Režiser
koji je uspio
ukrotiti život

Dobitnik nagrade “Počasno Srce Sarajeva” na ovogodišnjem
24. Sarajevo Film Festivalu turski je režiser i jedan od najvažnijih
filmskih autora današnjice Nuri Bilge Ceylan. Osim ove nagrade,
koja je Ceylanu dodijeljena u znak priznanja za izuzetan doprinos
filmskoj umjetnosti, ali i zbog velike podrške koju je tokom svih
ovih godina pružao Sarajevo Film Festivalu i Bosni i Hercegovini,
ovaj režiser bio je i počasni gost programa “Posvećeno”

Piše: Mirza SKENDERAGIĆ oko sebe, Ceylan je ambivalentna ljudska zaboravljeno stoje na zidu ili u albumu, a
lica sukobljavao sa živošću prirode i ne- na kojima je mladi bračni par koji sada, u
Tokom sedam dana Sarajevo Film bom na kojem se oblaci neumorno kreću, svojim kasnim sedamdesetim godinama i
Festivala prikazani su svi filmovi a njegovi protagonisti kao da su tražili da u istoj kući, živi odvojeno. Prvi kadar fil-
Nurija Bilgea Ceylana, od kratko- kamera ostane i nastavi prikazivati njihov ma posvećen je pogledu starca u daljinu,
metražnog Čahura (Koza, 1995), Ka- životni put. Upravo fotografije izložene u iza kojeg vjetar usporeno pokreće lišće, a
saba (1997), Majski oblaci (Mayis Sikintisi, Umjetničkoj galeriji Bosne i Hercegovine nakon njega režiser snima njegovu supru-
1999), Dalek (Uzak, 2002), Klime (Iklimler, pod nazivom “Turkey Cinemascope” pre- gu s fotografije koja isprva spusti glavu, a
2006), Tri majmuna (Üç Maymun, 2008), Bilo zentiraju neispričane životne priče skrive- zatim je podigne i usmjeri prema kameri,
jednom u Anadoliji (Bir Zamanlar Anado- ne u crtama lica, od strane tijela prisvoje- dok se postepeno vrata između njih za-
lu’da, 2011), Zimski san (Kis Uykusu, 2014) noj odjeći, nedovršenim pokretima tijela, tvaraju. Riječ je o stvarnim Ceylanovim
pa do novog ostvarenja Drvo divlje kruške u pogledima koji oslikavaju svaki ožiljak roditeljima, Eminu i Fatmi Ceylan, koji u
(Ahlat Agaci, 2018), koje je svoje mjesto na duši, svaki trag proživljene sreće i pre- filmu svog sina bez dijaloga grade ezoterič-
pronašlo u programu “U fokusu”. Tako- življene tuge. Osim pojedinačnih ljudskih no i impresionističko filmsko remek-djelo
đer, Sarajevo Film Festival predstavio je sudbina, dječaka u Midyatu na slici Dje- o starenju i nezaustavljivoj oluji prirode,
i izložbu Ceylanovih fotografija koje su ga ca voze bicikla (2004), njegovog vršnjaka u kojem kinematografske slike dobivaju
u najvećoj mjeri nagovijestile kao filmskog koji radi u pekari u Urfi (Pekar dječak u osobine riječi, zasebni pogledi, kretnje i
autora, a koje poput njegovih filmova kro- Urfi, 2004), staraca pored snijegom oko- tišina postaju slova, a vizualnost dobija
te život ljudske duše odražavajući njenu vane pruge u Agriju (Dva čovjeka na cesti, simbolističku ulogu u ovoj poetskoj re-
kompleksnost, misterioznost, tragičnost, 2005), kroz autohtonu arhitekturu seoskih fleksiji na rođenje i smrt.
te istovremeno postojanost i prolaznost u kuća i gradskih ulica, jedinstvenu nošnju
vremenu koje teče bez zaustavljanja. njihovih mještana te u čovjeku duboko “KASABA” KAO GLAVNI LIK
ukorijenjene religiozne običaje kao što je
FOTOGRAFIJE U KOJE klanje kurbana, Ceylan u svojim fotogra- Nakon što je Čahura postao prvi turski
STANE CIJELI ŽIVOT fijama nastoji predstaviti cjelokupnu tra- kratki film uvršten u zvaničnu selekciju
diciju, kulturu i historiju turskog naroda. Filmskog festivala u Cannesu, 1997. go-
Prije nego što je snimio svoj prvi krat- dine Nuri Bilge Ceylan snima svoje debi-
ki igrani film Čahura, Nuri Bilge Ceylan Niti u svojim prvim filmskim kadrovi- tantsko dugometražno ostvarenje Kasaba,
bavio se umjetničkom fotografijom. U ma ovaj umjetnik neće pokazivati prirodu u kojem se vraća na same početke pripovi-
svojim impresionističkim fotografijama u kao statičnu i nepromjenjivu, već će u film- jedanja kada su se ljudi okupljali pored va-
kojima je predstavljao trenutke stvarnosti sku traku nastojati prenijeti njeno stalno tre da pričaju i slušaju intrigantne životne
kretanje i pulsiranje. Čahura tako počinje ispovijesti. Nadajući se vrućem kukuruzu,
ostarjelim fotografijama iz prošlosti koje a zapravo donoseći sa sobom nešto što

88 16/8/2018 STAV