Page 46 - STAV broj 429

DRUŠTVO

Historiju se ne da romansirati
BOSNA JE BILA NJENA

JEDINA KOLONIJA; SVE ŠTO

JE MONARHIJA IZGRADILA,

BOSNA JE PLATILA SVOJIM

PARAMA I ŽIVOTIMA

Državno-pravni, politički, ekonomski i finansijski položaj Bosne i Hercegovine, koja je bila
teško opterećena izdacima za izgradnju čisto strateških komunikacija u interesu Monarhije,
kao i prilike na području školstva bile su uzrok što se kod bosanskohercegovačke inteligencije
uvriježio osjećaj da je zemlja tretirana kao kolonija. Međutim, nije tu bila riječ samo o nekom

subjektivnom osjećaju jer su i najviši funkcioneri austrougarske uprave izražavali interno
slična mišljenja.
Piše: Nedim HASIĆ
ustrougarska okupacija Bosne i
Hercegovine bila je rezultat do-
govora velikih evropskih sila na
ABerlinskom kongresu 1878. koje
su dale mandat Austro-Ugarskoj da uđe s
vojskom u zaostali i periferni dio Osman-
skog Carstva na umoru. Monarhija je do-
bila mandat da uvede red i mir u BiH i
ustroji novu upravu. U junu 1878. godine
počele su vojne pripreme, a 28. jula austro-
ugarska vojska pod komandom barona
Josipa Filipovića prelazi kod Bosanskog
Broda Savu i kreće u tromjesečnu vojnu
operaciju zauzimanja BiH i Novopazar-
skog sandžaka.
Austro-Ugarska je tek neodlučno i
nevoljko odlučila zauzeti Bosnu, tvrdi
historičar Noel Malcolm. Zanimalo ih je
prirodno blago Bosne, a stalo im je bilo da
se domognu strateškog zaleđa dalmatinske
obale. Ali kad se 1869. godine na najvišem
mjestu raspravljalo o zauzimanju Bosne,
dvojica vodećih kreatora vanjske politike
bila su protiv toga: Gyula Andrâssy, mini-
star vanjskih poslova, i Benjamin Kallay,
ekspert za historiju Južnih Slavena, tada
austrijski konzul u Beogradu.
Nijedan od njih dvojice, smatra Mal-
colm, nije želio da se Austro-Ugarska

46 26/5/2023 STAV