Page 58 - STAV broj 285

DRUŠTVO

stanovništvo da iziđe iz sela. Hrvatski ci-
vili, da bi potražili sigurnost, napuštaju
okolna sela i dolaze u Krnjeušu, u kojoj
je bilo stacionirano deset ustaša i 40 do-
mobrana. Devetog augusta približno 120
ustanika napada na naselje uz podršku
topa 105 mm. Napadom rukovodi Mane
Rokvić, kasniji četnički komandant. Upo-
redo s artiljerijskim napadom koji odno-
si prve žrtve i izaziva neviđenu paniku,
kreće i napad ustanika koji s lahkoćom
prodiru u naselje. Većina branitelja dala
se u bijeg sa stanovništvom, a neznatan
broj onih koji su pružili otpor savladan
je i likvidiran. Ulaskom ustanika u grad
počinju i masovna ubijanja, pljačke i si-
lovanja. Cijelo naselje preobrazilo se u
ogromnu klaonicu i mučilište. Ubijani su
svi bez obzira na spol, status ili godine.
Znatan broj zarobljenih civila odveden je
u mjesto Skakavac i bačen u jamu zvanu
Kaluđerica. U dnu jame i danas, nakon
79 godina, može se vidjeti velika gomila
ljudskih kostiju. Znatan broj žrtava bio je četverogodišnji Drago. U zapaljenoj ka- ubacio u vatru. Pretrčala sam vatru i do-
spaljen. Pored spaljivanja mrtvih, spalji- toličkoj crkvi izgorio je krnjeuški župnik spjela u bašču iza Tomičića kuće.” 3
vani su i živi. U više slučajeva spaljivana Krešimir Barišić. Prije smrti strašno je U divljanju ustanika stradale su kom-
su djeca, o čemu postoje i pisani tragovi. mučen. Njega su noževima izrezali po pletne porodice. Manda Matijević (45)
2
Zabilježeno je da su ustanici u Krnjeu- licu i tijelu, odsjekli mu prste, nos i uši ubijena je sa sinom Karlom (21) i malo-
ši zapalili živo dijete Ivana Balena, sina te izboli oči. Zatim su ga poluživa bacili ljetnim kćerima Marom (8) i Katom (6).
Jure i Ike, koji je bio beba od nekoliko u zapaljenu crkvu. S njim su izgorjela i Roža Matijević ubijena je s kćerkicom
mjeseci starosti. U kući Ivice Tomičića u trojica sjemeništaraca. Anicom, koja je imala tek nekoliko mje-
Krnjeuši izgorjelo je osamnaest članova Neke žrtve preživjele su žive lomače seci. Petar Pavelić (47) ubijen je s bratom
porodice Balen. Dane Balen (28) zapaljen i o tome ostavile potresna svjedočenja. Davidom (46), suprugom Anicom (40) te
je sa suprugom Ružom (26) i sinovima “Između Karanovića kuće i puta za djecom Ivanom (7) i Jekom (4). Nikola
Nikolom (5), Petrom (3) i Ilijom, koji je Zelinovac ležao je mrtav stric Ante Javor, Ivezić (39) ubijen je sa ženom Mandom
imao nepune dvije godine. U istoj kući Josica Ivaniš i nešto mrtvih domobrana. (47), kćerima Ikom (16), Katom (14),
izgorjeli su Marta (52) i Marija Balen, Tu su uhvatili župnika Krešu. Tukli ga, Dragicom (6) i sinom Danom od četiri
djevojka od 18 godina. Jeka Balen (40) iz- a on je molio da ga puste. Vezanog su ga godine. S njim su ubijena i njegova bra-
gorjela je s trogodišnjim sinom Dragom i vratili u Krnjeušu. Došli smo pred rodnu ća Ilija (34) i Marko (30). Ruža Matijević
kćerkama Katom (12), Martom (7) i Ma- kuću u Donjem Zelinovcu. Odatle su nas (36) ubijena je u Krnjeuši s maloljetnim
rom (4). Izgorjela je i Anka Balen (20) s vratili u Krnjeušu i zatvorili u Jokićevu sinovima Milanom (16), Jakovom (14),
kćerkicom rođenom prije samo nekoliko kuću. Popodne su zapalili Dudekov du- Danom (12) i kćerima Marijom (6) i An-
mjeseci. Ika Balen (33) izgorjela je sa si- ćan, a nas su potjerali u vatru. Ana, kćer kom od samo tri godine. Jeka Pavičić (45)
novima Milom (7), Josom (5) i Ivanom, Miće Matijevića i Marije, rođene Maričić, ubijena je s malodobnim sinovima Milom
bebom starom nekoliko mjeseci. U šta- izgorjela je u Dudekovoj kući. U tu vatru (16), Petrom (13), Ivanom (11) i Dragom
lama koje su bile zapaljene izgorjela su bacali su već mrtve, da izgore. Najviše (9). Ivan Skender (70) ubijen je sa supru-
djeca Jure Javora, petogodišnja Mara i djece. Mene je jedan uhvatio kao loptu i gom Katom (66) i sinovima: Josom (26),
Milom (21) i Jurom (19). Ika Pavičić (40)
ubijena je kod škole u Risovcu s kćerima
Dragicom (13), Danicom (11), Olgicom
(9) i sinom Mišom, koji je imao svega
Mogu li se ubistva više od 240 nevinih, među kojima više dvije godine. 4
od pedesetero djece, i progon više od 1.000 stanovnika HOROR U ZASEOKU ZELINOVAC
sa svojih ognjišta nazvati oslobođenjem? Naravno da Prodor ustanika u Krnjeušu i njihovo
može, ali samo u literaturi nastaloj pod kontrolom neviđeno barbarstvo izazvalo je sveopći
metež među civilima. Bježeći pojedinačno
uglednika Komunističke partije Jugoslavije, u kojoj je i u grupama, mnogi su pobjegli krvnici-
ma. Veliki broj bježao je u zaselak Zeli-
termin “genocid” pretežno bio rezerviran za Srbe i novac, koji ustanici još nisu bili zauzeli.
Jevreje. Zločini nad Bošnjacima i Hrvatima, ma kako Velik broj preživjelih iz Krnjeuše smjestio
se po kućama i štalama u Zelinovcu. Mi-
strašno izgledali, među jugoslavenskim komunistima slili su da su spašeni i da je najgore proš-
lo. Kada su vidjeli da su ustanici ubrzo
skoro nikada nisu nazivani genocidom došli i u Zelinovac, znali su da su grdno

58 20/8/2020 STAV