Page 68 - STAV broj 345

DRUŠTVO

kneginju Mariju, kćer Ivana Krbavskoga,
bratučeda kneza Nikole Krbavskoga. Po-
što je sestra Magdalene Janja bila udata
za kneza Babonića Blagaja, a druga joj se-
stra Marija imala za muža Vukmira, voj-
vodu od Usore, to su tako došli knezovi
Kladuški u srodstvo sa vrlo odličnimi
porodicami knezova Kirjakovića Krbav-
skih, knezova Babonića Blagajskih i pače
sa bosanskimi vojvodami od Usore.” Ko
bi mogao i pretpostaviti da će, uz ovakvu
plavokrvnu mrežu, u narednih dvadeset
godina ova porodica ostati bez Kladuše i
okolnih imanja, a u narednih pedeset sa-
svim nestati.
Ne zna se tačno šta je bio uzrok svađi
između braće Šimuna i Ivana, ali bila je
ona tako žestoka da naprosto nisu mogli
ostati pod jednim krovom. Tada je podi-
gnut novi grad u koji se preseli Ivan i nova
utvrda za odbranu od Osmanlija – Mala
Kladuša. Sve do tada sukob se i mogao pri-
kriti, ali kada su počeli radovi na novom
dvoru, svima bi jasno da su braća u dubo-
koj zavadi, a takve prilike ne propuštaju
velike grabljivice kakvi su Frankopani.
BRAĆA HRNJICE
Način na koji je Kladuša pala, odno-
sno prešla u ruke Osmanlijama slikoviti
je prikaz metoda iscrpljivanja i uništava-
nja pozadinske i opskrbne baze. Čestim
upadima, pljačkom i paljevinom, Fran-
kopani bijahu na kraju toliko iznureni
da su i sami postajali plijen nemilosrd-
nih plemenitaških porodica. Tako je, piše
Lopašić, godine 1555, kada se ban Franjo
Frankopan Slunjski obratio generalu Iva-
nu Ungnadu za pomoć, postao žrtva iste
one ucjenjivačke igre koju je toliko puta panici i pripremajući se za konačni obra- narednih godina ovdje je bilo sve pusto i
u svom životu upotrijebio kada je zada- čun, Osmanlije se i ne osvrnuše prema crno kao ugljen.
vao konačan udarac nižim plemićima. gradu. Ili bi naprosto na Keserevo brdo Kada su zauzeli Bihać, i Cetin, i Zrin
Ivan Ungnad mu obeća pomoć, ali pod doveli silnu vojsku od 2.000 vojnika i bo- na Petrovoj gori, Osmanlije podigoše oko
uvjetom da mu ovaj ustupi obje Kladuše ravili gore mjesecima, napadajući prema Kladuše 120 kuća i naseliše Vlahe i Boš-
i povrh njih Krstinju. Sedamnaest godi- Bihaću, i Ogulinu, i Slunju, i Karlovcu, a njake. Nekoliko godina kasnije obnoviše
na kasnije umrije Franjo Frankopan, a Kladušu i ne pogledaše. Ali zato hvataše kladušku tvrđavu i tada – kazuje predanje, a
kraljevska blagajna prisvoji sve njegove članove ratom istrošenih plemenitaških preuzima Salih Hadžihuseinović Muvekit,
gradove pa i Kladušu – i Gornju i Donju. porodica za koje tražiše basnoslovne ot- autor opsežne Historije Bosne, i prosljeđuje
Ali i kraljevska hazna bijaše prazna, pa je kupe i tako ih dodatno iscrpljivaše. Zna do Koste Hermana i Tadije Smičiklasa, a
tako posada koju su postavili u Kladušu, se da je biskup Juraj Drašković otkupio ovi do Hamdije Kreševljakovića i savre-
iscrpljena glađu, sama napustila grad i sina kladuškoga suca i Stjepana, kašte- menih historičara na glasu – Hurem-aga
ostavila ga Osmanlijama. lana Klimne gore kod Petrinje, a za kla- Kozlica, gospodar Široke Luke, dovede iz
Za sve to vrijeme osmanska vojska duškog plemića Petra Mavrana platio je Krbave svoju sestru i njene sinove Muju
ponašala se kao da ih Kladuša ne zani- 250 zlatnih forinti. Na kraju sami kršća- Hrnjicu i Halila i mlađahnog Omericu i
ma, a, ustvari, znali su da su je, popaliv- ni zapališe grad i napustiše ga. Pedeset naseli ih podno kladuškog grada, a Muju
ši sva imanja okolo i odvevši u roblje sve
kmetove odavde do Slunja, potpuno od- Nesloga među braćom leži i u samim temeljima ovog grada, o
sjekli i da je samo pitanje časa kada će se
sama predati. Tako je, još dok je Franjo kojem narod kazuje da su unutrašnju kulu gradili stari kraljevi
Frankopan bio živ, pored Kladuše prošla i da mu je prvi gospodar bio neki Kladar, po kojem će i ime
osmanlijska vojska od 4.000 vojnika, a na
čelu joj jahaše Ferhat-paša Sokolović i uz ponijeti, a platno, odnosno palanku i zidove oko nje da je prije
njega Malkoč-beg i njegov vjerni vojvo- dvjesta godina zidao kapetan Mehmed Beširević. I iz tamnog
da Čeh, kršćanin iz Jajca. I dok su ovamo
iza zidina trčali na sve strane u strašnoj vrtloga historije Kladušu prvi put izbacuje jedna svađa.

68 15/10/2021 STAV