Page 44 - Materyalizmin Sonu

hayal gŸcŸnŸn etkisiyle Ÿretilmißlerdi.
AynÝ dejenerasyonun izlerini MÝsÝr'da da gšrmek mŸmkŸndŸr. AraßtÝrmacÝlar
MÝsÝr'Ýn baßlangݍta tek tanrÝlÝ bir inan sistemine sahip olduÛunu, daha sonra bu tek
tanrÝlÝ inancÝn gŸneße tapan "Sabiilik"e dšnŸßtŸÛŸnŸ bulmußlardÝ. Antropolog Le Pa-
ge Renouf bu konuda ßunlarÝ sšyler:
MÝsÝr dininin olußumu, ok sayÝda tanrÝnÝn elenerek tek tanrÝya dšnŸßmesiyle
olmamÝßtÝ. Aksine, MÝsÝr dininin tek tanrÝ inancÝna yakÝn olduÛu zamanlar bu uy-
garlÝÛÝn ßahit olunan en eski zamanlarÝna denk geliyordu. MÝsÝr dininin son aßa-
malarÝ ise tŸm MÝsÝr dininin en ok bozulmuß hali olmußtur. 32
Yine SŸmer ve Babil'de de MÝsÝr'daki gelißmelerin bir benzeri yaßanmÝßtÝr. Baß-
langݍta aynÝ tek tanrÝya inanan topluluklar, zamanla oÛalmÝßlar ve birbirlerinden ay-
rÝlmÝßlardÝr. DeÛißik topluluklarÝn tek tanrÝnÝn deÛißik šzelliklerini vurgulamalarÝ so-
nucu ortaya yŸzlerce tanrÝ ÝkmÝßtÝr.
†nlŸ antropolog Sir Flinders Petrie de, tek tanrÝlÝ tevhid inancÝnÝ taßÝyan din-
lerin zaman iinde bozulduÛunu sšylemektedir. †stelik bu dejenerasyon sŸreci, sa-
dece gemißte yaßamÝß topluluklarda deÛil gŸnŸmŸzde de gšzlemlenmektedir. MÝsÝr
dini Ÿzerine araßtÝrmalar yapmÝß olan Petrie ߚyle demektedir:
Eski zamanlardaki dinlerde ve din sistemlerinde birok sÝnÝfta tanrÝya rastlanÝr.
Ancak gŸnŸmŸzdeki pek ok kŸltŸrde de bšyle bir yaklaßÝm sergilenir. rne-
Ûin bir Hindu, sayÝlarÝ gittike artmakta olan tanrÝ ve tanrݍalar arasÝnda yaßa-
maktan zevk duyar... DiÛerleri ise tanrÝlara bile tapmazlar, animistik ruhlara,
ßeytanlara tapÝnÝrlar...
EÛer ruhlara tapmak tek bir tanrÝya tapmaya uzanan bir evrim sŸrecinin ilk ba-
samaÛÝ olsaydÝ, bu durumda ok tanrÝlÝlÝÛÝn gittike tek tanrÝlÝÛa evrimleßmesi-
nin kanÝtlarÝnÝ gšrmemiz gerekirdi... Bunun tam aksine tek gšrebildiÛimiz, din
sistemleri iinde tek tanrÝ inancÝnÝn her zaman ilk basamak olduÛudur...
‚ok tanrÝ inancÝnÝ ilk olußumuna kadar izleyebildiÛimiz heryerde, bunun tek
tanrÝ inancÝnÝn bir eßitlemesi olduÛunu gšrŸyoruz... AnladÝÛÝmÝz kadarÝyla, her
bir ßehrin tek bir tanrÝsÝ vardÝ, sonradan buna diÛerleri eklenmißti. Benzer ße-
kilde Babil ßehirlerinin de aslÝnda tek bir ŸstŸn tanrÝlarÝ vardÝ, sonra ßehirler
birleßince tanrÝlar da birleßtirildi ve sonunda ortaya ok tanrÝlÝ bir tapÝnma ßek-
li ÝktÝ. YapmÝß olduÛumuz incelemelerde aslÝnda bir ßehir iindeki her grubun
kendi tek tanrÝsÝ olduÛunu gšrebiliyoruz. 33

40
MATERYALİZMİN SONU