Page 103 - Risale-i Nur - Muhakemat

İKİNCİ MAKALE 105

İkinci Nokta: Kıyas-ı mürekkeb ve müteşaab Sırrıyla
metalib tenasül edip teselsül etmektir. Güya mütekellim o metalibin
beka ve tenasülünün bir tarih-i tabiîsine işaret eder. Meselâ Âlem
güzeldir. Demek Sânii, Hakîmdir. Abes yaratmaz, israf etmez,
istidadatı mühmel bırakmaz. Demek intizamı daima tekmil edecek.
Ciğerşikâf ve tahammülsûz ve emel öldürücü bütün Kemalâtı zîr ü
zeber eden hicran-ı ebedî olan ademi, insana musallat etmez. Demek
Saadet-i Ebediye olacaktır. Üçüncü Makale'nin ikinci şehadetinin

mukaddemesinde Nübüvvet-i Mutlakanın mebhasinde insanın
hayvandan üçüncü cihet-i farkı, buna iyi bir misaldir.

Üçüncü Nokta: Netice-i Vâhideyi tenatüc eden usûl-ü
müteaddideyi cem' ve zikretmektir. Zira herbir aslın yüksek netice
ile kasden ve bizzât irtibatı olmaz ise, lâakal bir derece ihtizaza ve
inkişafa getirir. Güya usûl denilen mezahir ve âyinelerin ihtilafıyla
ve netice ve mütecellinin Vahdetiyle maksadın tecerrüdüne ve
ulviyetine ve Hayat-ı Âlem denilen Deveran-ı Umumî tesmiye
olunan Hayat-ı Külliye ile yâd edilen Hakikatıyla Kelâmın Kuvve-i
Hayatiyesinin İttisaline işarettir. Üçüncü Makale'nin âhirindeki
Üçüncü Maksadda olan Birinci Maksad buna bir derece misaldir.
Hem de Üçüncü Makale'de Dördüncü Mes'ele ve meslekten olan
İşaret ve İrşad ve Tenbih ve Muhakeme buna misaldir.

ِ
ِ
ِ ِ
َّ
َ
ٰ لٰجتت لا كبر تايۤا ىابف نۤارقْلا ملع ى ذلا ِنمحرلا ِمَلَك ل ِ ا ٰ رُظناف
َ
َّ
َ َ َ
ْ ْ َ
َ َ ْ ُ
ٰ ْ َّ
َ
َ َ
َ َ
ّ
ّ
ِ
ِ
ِ ِ
نوُلمحي ني ذلا ي ي ّ ِرهاظلل ِ ذ ِ ٍ ئني ح ليوف ةقي قحْلا هذه
َّ
َّ
ُ َ َ
َ
َ
َ
ٰ
ْ َ َ
َ
ْ
َ
رارْكَّتلا َلٰع نومهفي لا ام
ِ
َ
َ َ ُ َ ْ َ
َ
َ