Page 98 - Risale-i Nur - Muhakemat

100 MUHÂKEMAT

mehasinine işaret ve istiğnasına remz ve teellüm-ü firaka îma ve
şevke tasrih ve taleb-i visale telvih ve terahhumunu celbeden
hüsnüne tansis etmekle beraber hissiyatını tahrik eden heyet-i
etvarıyla çok hayalât-ı rakikayı göstermişlerdir.

İ ş a r e t : Nasıl bir hükûmetin intizamında, her memura
istidadı nisbetinde, vazife derecesinde, hizmet miktarınca ücret
vermek lâzımdır. Öyle de, böyle meratib-i mütefaviteden ihtilat eden

manalar ise, garaz-ı küllî olan mesûk-u lehül-kelâmın merkezine
kurbiyet nisbetinde ve maksuda hizmet derecesinde herbirine İnayet
ve ihtimamda hisse ve nasiblerini taksim-i âdil ile tefrik etmek
gerektir. Tâ ki, o muadeletle İntizam ve o İntizamdan Tenasüb ve o
Tenasübden Hüsn-ü Vifak ve o Hüsn-ü Vifaktan Hüsn-ü Muaşeret
ve o Hüsn-ü Muaşeretten Kelâmın Kemaline bir Mizan-üt Ta'dil
çıkabilsin. Yoksa vazifesi hizmetkârlık ve tabiatı çocukluk
olanlar, büyük rütbeye girmekle tekebbür eder. Tekebbür
etmekle tenasübünü bozup muaşereti teşviş eder. Demek
kuyudat-ı kelâmın istidadlarını nazara almak gerektir. Evet herşeyi
istidadı nisbetinde terfi' etmek lâzımdır. Zira görünüyor ki göz,
burun gibi bir a'za ne kadar güzel olursa, hattâ altundan olursa,
haddinden büyük olduğu halde sureti çirkin eder.

T e n b i h : Nasıl bazan en küçük bir nefer bir hizmete
meselâ düşman ordusuna keşf-i râze gider, müşir gidemez veyahut

bir küçük Talebe yaptığı işi büyük bir Âlim yapamaz. Çünki büyük
adam her şeyde büyük olmak lâzım gelmez. Herkes kendi san'atında
büyüktür. Kezalik o maânî-i mütezahime içinde bazan bir küçük