Page 342 - Risale-i Nur - Lem'alar

OTUZUNCU LEM’A 345

İkinci Mes'ele: Eşyanın Sırr-ı Kayyûmiyetle münasebetdar faidelerinin ve
Hikmetlerinin bir kısmına işaret etmeyi, bu makam iktiza ediyor.

Evet herşeyin Hikmet-i Vücudu ve Gaye-i Fıtratı ve Faide-i Hilkatı
ve Netice-i Hayatı üçer nevidir:

Birinci nevi, kendine ve insana ve insanın maslahatlarına bakar.
İkinci nevi, daha mühimdir ki: Herşey, umum zîşuur mütalaa
edebilecek ve Fâtır-ı Zülcelal'in Cilve-i Esmasını bildirecek birer Âyet, birer
Mektub, birer Kitab, birer Kaside hükmünde olarak manalarını hadsiz oku-
yucularına ifade etmesidir.

Üçüncü nevi ise, Sâni'-i Zülcelal'e aid’dir, Ona bakar. Herşeyin
faidesi ve neticesi kendine bakan bir ise, Sâni'-i Zülcelal'e bakan yüzlerdir
ki, Sâni'-i Zülcelal kendi Acaib-i San'atını Kendisi temaşa eder; Kendi Cilve-
i Esmasına, Kendi masnuatında bakar. Bu a'zamî üçüncü nevide, bir saniye
kadar yaşamak kâfidir.

Hem herşeyin Vücudunu iktiza eden bir Sırr-ı Kayyûmiyet var ki,
Üçüncü Şua'da izah edilecek...

Bir zaman Tılsım-ı Kâinat ve Muamma-yı Hilkat Cilvesiyle mev-
cudatın hikmetlerine ve faidelerine baktım, dedim: "Acaba bu eşya neden
böyle kendini gösteriyorlar, çabuk kaybolup gidiyorlar?" Onların şahsına
bakıyorum; muntazam, hikmetli giyinmiş, giydirilmiş, süslendirilmiş, sergi-
ye temaşagâha gönderilmiş. Halbuki bir iki günde, belki bir kısmı birkaç
dakikada kaybolup; faidesiz boşuboşuna gidiyorlar. Bu kısa zamanda bize
görünmelerinden maksad nedir? diye çok merak ediyordum. O zaman mev-
cudatın, hususan zîhayatın dünya Dershanesine gelmelerinin mühim bir
Hikmetini Lütf-u İlahî ile buldum. O da şudur: Herşey, hususan zîhayat,
gayet manidar bir Kelime, bir Mektub, bir Kaside-i Rabbanîdir; bir
İlânname-i İlahîdir. Umum zîşuurun mütalaasına mazhar olduktan ve
hadsiz mütalaacılara manasını ifade ettikten sonra, lafzı ve hurufu hük-
mündeki suret-i cismaniyesi kaybolur... Bir sene kadar bu Hikmet bana
kâfi geldi. Bir sene sonra masnuatta ve bilhassa zîhayatlarda bulunan çok
hârika ve pek ince San'atın Mu’cizeleri inkişaf etti. Anladım ki: Bu çok ince
ve çok hârika olan Dekaik-ı San'at, yalnız zîşuurların nazarlarına ifade-
i mana için değildir. Gerçi herbir mevcudu, hadsiz zîşuurlar mütalaa
edebilir. Fakat hem onların mütalaası mahduddur, hem de herkes o
zîhayatın bütün dekaik-ı san'atına nüfuz edemezler. Demek zîhayatların
en mühim Netice-i Hilkatı ve en büyük Gaye-i Fıtratı, Zât-ı Kayyûm-u
Ezelî'nin kendi nazarına, kendi Acaib-i San'atını ve verdiği rahîmane
Hediyelerini ve İhsanlarını arzetmektir... Bu gaye ise, çok zaman bana
kanaat verdi ve ondan anladım ki: Her mevcudda,