Page 58 - YARMUHAMMEDOV J. DORIVOR_O’SIMLIKLAR_FLORASI_VA_SISTEMATIKASI_FANIDAN
P. 58
Ustki tomoni och yashil, ostki tomoni kumushsimon oq ranglidir, gullari bargi
bilan bir vaqtda chiqib rivojlanadi hamda to‘p bo‘lib shoxlarda joylashadi.
Changchi gullarining gulqo‘rg‘oni 2 bo‘lakli, 4 changchili. Urg‘ochi gullarining
gulqo‘rg‘oni 2 bo‘lakli, o‘rtasida bitta uzun ustuncha еtiladi. Yetilgan mevasi
sershira, to‘q sariq apelsin rangli, ananas mazasini byeruvchi, sharsimon yoki
biroz cho‘zinchoq shaklda. May oyida gullaydi, mevasi avgust-sentabr oylarida
pishadi. Vitaminga boy o‘simlik. Mevasini shundayligicha iste’mol qilish,
undan qiyom, konserva, kisel, vino va hokazolar tayyorlash mumkin. Xalq
tabobatida qon bosimini davolashda, tishni chidamli qilishda ishlatiladi.
To‘qayzorlarda, daryo sohillarida o‘sadi.
Topshiriqlar:
1. Apiaceae, Rhamnaceae va Elaeagnaceae oilalari vakillarini
sistematik tahlil qiling.
2. Ziradoshlar (Apiaceae)oilasining o‘ziga xos morfologik va
biologik xususiyatlarini yozing.
3. Chilonjiydadoshlar (Rhamnaceae) oilasining o‘ziga xos morfologik
va biologik xususiyatlarini yozing.
4. Jiydadoshlar (Elaeagnaceae) oilasining o‘ziga xos morfologik va
biologik xususiyatlarini yozing.
5. Ziradoshlar (Apiaceae), Chilonjiydadoshlar (Rhamnaceae) va
Jiydadoshlar (Elaeagnaceae) oilalarining tarqalish hududlari bilan tarnishing.
6. Respublikamizda farmatsevtika sanoatida qo‘llaniladigan uch
oila turlari dorivorlk xususiyati haqida ma’lumot to‘plang.
Nazorat uchun savollar.
1. Apiaceae oilasi qanday sistematik belgilarga ega ?
2. Elaeagnaceae oilasining o‘ziga xos belgilari nimalar?
3. Respublikamizda keng tarqalgan tabiiy holda o‘suvchi uch oila
turlari, ularning yashash sharoitlari, hayotiy shakllari va ahamiyatini ko‘rsating?
MAVZU: PISTADOSHLAR (ANACARDIACEAE), ZIG‘IRDOSHLAR
(LINACEAE) OILASI TURLARI NOMEKLATURASINI TAHLILI VA
O‘RGANISH QOIDALARI.
Pistadoshlar — Anacardiaceae oilasiga 80—85 turkum va 600 ga yaqin
turlar kiradi. Ular asosan tropik va subtropik hamda issiq mo‘tadil iqlimli
58
