Page 38 - Geologiya va mineralogiya elektron o‘quv qo‘llanma. Sodiqova G., Usmonova M.

tirnashga, bosishga yoki qirishga nechog‘li qarshilik ko‘rsata olishi qattiqlik deb

ataladi. Qattiqlikni aniqlash uchun shkala qabul qilingan. Bu shkalaga o‘nta mineral

kiritilgan bo‘lib, ularning qattiqligi biridan ikkinchisiga tomon boradi, shunga ko‘ra

xar bir oldingi mineralni undan keyingi mineral chiza oladi.

1-jadval.
Qattiqlik (MOOS) shkalasi

Minerallarning nomi Kimyoviy tarkibi Qattiqligi
Talk Mg3(OH)2(Si4O10) 1

Gips CaSO4.2H2O 2

Kaltsit CaCO2 3
Flyuorit CaF2 4

Apatit Ca5(PO4)F 5
Ortoklaz K(AlSi3O8) 6

Kvarst SiO2 7

Topaz Al2(FOH)2(SiO4) 8
Korund Al2O3 9

Olmos C 10

Qattiqlikni aniqlash tirnab ko‘rish orqali amalga oshiriladi va tekshirilayotgan

namunada tirnash izi qoldiruvchi mineral - shkalaga mos keladigan etalonning tartib

raqami bilan ifodalanadi. Shunday qilib aniqlanayotgan mineralning taxminiy

qattiqligi topiladi.

Moos qattiqlik shkalasi minerallari

1 Talk - Mg 3 [Si 4O 10](OH) 2. U eng yumshoq

minerallardan biri hisoblanadi. Rangi - oq,

sariqsimon, yashilsimon, kulrang, moviy-

yashilsimon. Ushlaganda yog‘simon

tuyuladi.