Page 40 - Geologiya va mineralogiya elektron o‘quv qo‘llanma. Sodiqova G., Usmonova M.
P. 40

8    Topaz  -  Al 2[SiO 4][F,OH] 2.  Uning  kristalli

                              kvarstda  tirnash  izi  qoldiradi.  Ko‘p  qismi

                              och     sariq,    sariq,    somonsimon-sariq,

                              moviysimon,  binafsha,  yashil,  pushti,  kam

                              hollarda qizil rangli.


                         9    Korund  -  A1 20 3.  Uning  yuqori  qattiqligi

                              abraziv  material  sifatida  foydalanishga

                              imkon  beradi.  Qimmatbaho  xillari  rubin  -

                              qizil rangli, sapfir - ko‘k rangli.







                         10  Olmos  -  C.  U  barcha  ma’lum  bo‘lgan

                              minerallarning  eng  qattig‘i  hisoblanadi.

                              Olmos  kovalent  bog‘lanishga  ega  bo‘lgan

                              uglerod  atomlaridan  tuzilgan  va  uch

                              o‘lchamli struktura hosil qiladi.





                            1.8. Solishtirma og‘irligi
                            Minerallarni  aniqlashda  ularning  boshqa  fizik  xususiyatlari  qatorida


                  solishtirma og‘irligi katta ahamiyatga egadir. Minerallarning solishtirma og‘irligi
                  0,8 dan 21 gacha bo‘lishi mumkin.


                                                                                                        0
                            Minerallarning quruq zarralari og‘irligi xuddi shu hajmda olingan 4 S dagi
                  suv og‘irligiga nisbati minerallarning solishtirma og‘irligi deyiladi.

                            Minerallarning solishtirma og‘irligiga ko‘ra quyidagilarga bo‘linadi.
                                                                                            3
                            1) Yengil minerallar solishtirma og‘irligi – 0,8-1,5 g/sm  ga; oltingugurt,

                  gips tosh  tuzlariniki esa 2,0-2,5 g/sm  ga teng bo‘ladi;
                                                            3
                                                                                               3
                            2) O‘rtacha minerallarning solishtirma og‘irligi – 2,5-3 g/sm  gacha;
                                                                                           3
                            3) Og‘ir minerallarning solishtirma og‘irligi – 4-21 g/sm gacha.
   35   36   37   38   39   40   41   42   43   44   45