Page 68 - Geologiya va mineralogiya elektron o‘quv qo‘llanma. Sodiqova G., Usmonova M.

Pirit – FeS2. Yunoncha «piros» - olov demakdir (urganda uchkun chiqadi).

Tarkibida Fe - 46,6%, S - 53,4% ni tashkil etadi.

Pirit- kub singoniyali. Odatda to‘g‘ri tuzilgan kristallari uchraydi (23-rasm).

Ma’danlarda uchraydigan pirit kubik, pentagondodekaedr, ba’zan oktaedr

ko‘rinishda yuzaga keladi. Bulardan tashqari tog‘ jinslarida xol-xol holda uchratish

mumkin. Piritning rangi och mis-sarik, sarg‘ish-qo‘ng‘ir ola- bula bo‘lib tovlanadi.

U metall kabi yaltirok, qattiqligi 6-6,5; u elektr tokini yaxshi o‘tkazmaydi.

Bulanjerit – Pb5Sb4S11 yoki 5PS*2Sb 2S 3. Tarkibida R — 55%, Sb — 25,7%

va S - 18,9% uchraydi. Ba’zan 1% Cu uchraydi. Monoklin singoniyali, rangi

qo‘rg‘oshindek kulrang va temirdek qora. U shaffof emas, metall kabi yaltiraydi.

Kattikligi 2,5-3, ancha murt, solishtirma og‘irligi 2,2; ulanish tekisligi ayrim

tomonlar bo‘yicha mukammal. Bulanjerit gidroterman sharoitda yuzaga keladigan

kurg‘oshin-rux ma’danlarida galenit, sfalerit pirit, arsenopiritlar bilan birga

uchraydi. Oksidlanish zonalarida bulanjerit parchalanib, serussit RbSO 2 bilan

surmaning gidrooksidlarini hosil qiladi (Zabaykale, Rossiya). Bulanjeritning katta

uyumlari qo‘rg‘oshinning ma’dani sifatida ahamiyatga ega.

Bulanjerit – Pb5Sb4S11