Page 94 - Geologiya va mineralogiya elektron o‘quv qo‘llanma. Sodiqova G., Usmonova M.
P. 94
paydo bo‘ladi va gips, angidrid, stronsianit va baritlar bilan birga uchraydi. U dengiz
organizmlarida, jumladan radiolyariya va ammonitlarning toshqotgan
chiganoklarida aniklangan. Selestin stronsiy olishda birdan bir manbadir.
36-rasm. Selestin
Anglezit - PbSO4. Birinchi marta Anglezi orolida topilgan bo‘lib, nomi
shundan kelib chikqan. Tarkibida RbO - 73,6%, SO 3 — 26,4% bo‘ladi. U rombik
singoniyali, tabletkasimon, ba’zan kalta ustunsimon, piramidal kiyofalarda bo‘ladi.
Odatda, u rangsiz, shaffof, kulrang, olmosdek yaltiraydi, qattikligi -3; solishtirma
og‘irligi - 6,4; ulanish tekisligi rombik bo‘yicha mukammal. Qo‘rg‘oshin va boshqa
sulfid konlarining oksidlanish zonalarida paydo bo‘ladi. Anglezit galenit sifatida,
ulanish tekisligi bo‘ylab oksidlanishi tufayli vujudga keladi.
37-rasm. Anglezit
Mirabilit — Na2SO410H20. Ko‘pincha u «glauber tuzi" deyiladi. Tarkibi
Na 2O - 19,3%, SO 3 – 24,8%, H 2O - kristallari kalta ustunsimon qiyofaga ega.
Odatda, yaxlit donador, po‘stloq gard ko‘rinishda topiladi. U rangsiz, shaffof, ba’zan
xira sarg‘ish, ko‘kimtir yashilrok tusda tovlanadi. Uning qattiqligi 1,5-2; solishtirma
og‘irligi 1,5%;B shishadek yaltiraydi. Quruq va issiq havoda tarkibidagi suvi
yo‘qoladi va tenarditga aylanadi. Mirabilit suvda oson eriydi. Natriy va sulfat
anionlari bilan to‘yingan sho‘r suvli ko‘llarda hosil bo‘ladi.