Page 108 - BUT THUAT NGUYEN DU TRNG DOAN TRUONG TAN THANH

Cänh ª trên l¶ng-lÅy r¿c sáng nhÜ cä mÓi tình phÖi-ph§i dâng lên.
Cänh ª dܧi êm-ä, lä-lܧt nhÜ vÜÖng m¡c n‡i buÒn lÜu-luy‰n,
bàng-båc cä không-gian, man-mác trong lòng ngÜ©i Çi kÈ ª. BÙc
tranh phong-cänh v§i nét vë mŠm dÎu quä Çã n°i bÆt s¡c-thái và
g®i cäm ngø tình, cái tình-cäm bâng-khuâng nhÜ vÈ ngÖ-ngác cûa
giòng nܧc bên cÀu l©-l»ng, cái mŠm luy‰n-ái yêu-ÇÜÖng nhÜ vÈ
yêu-kiŠu lä-lܧt cûa mành liÍu Çong-ÇÜa.

II- nghŒ-thuÆt hành væn

Dàn cänh phác-hoå, NguyÍn-Du Çã d¿ng nên nh»ng bÙc tranh
thanh-tú, chÙng tÕ nÖi ông m¶t nghŒ-thuÆt miêu-tä tài-tình. Song
nh»ng bÙc tranh trên không phäi vë b¢ng màu, tô b¢ng s¡c, mà dŒt
b¢ng l©i, tä thành câu. Bªi vÆy nghŒ-thuÆt hành væn cûa tác-giä
quä là già tay Çiêu-luyŒn. ñiêu-luyŒn trong væn tØ, già-gi¥n trong
cú-pháp.

2.1- Væn-tØ th¿c là súc-tích g®i hình, khi bình-dÎ chuÄn-xác,
lúc trang-nhã bóng-bÄy.

c) khi bình-dÎ chuÄn-xác,

* Tä giai-nhân lánh m¥t lúc phäi ÇÓi-diŒn chàng trai
phong-nhã, NguyÍn-Du vi‰t:
“Hai KiŠu e-lŒ nép vào dܧi hoa”
ChÌ m¶t Çông-tØ nép cÛng Çû tä ÇÜ®c dáng ÇiŒu, nói h‰t
ÇÜ®c tình-cäm cûa giai-nhân, vë ra cº-chÌ duyên-dáng mï-miŠu vì
thËn-thùng. M¶t xúc-cäm bâng-khuâng e-Ãp vì tình yêu ch§m nª.
So v§i Ƕng-tØ nÃp vào thì nghïa ch» rõ-ràng chính-xác quá xa.
Mà quä là bâng-khuâng e-Ãp, cho nên khi phäi tiÍn-biŒt xa cách,
lúc “khách Çà lên ng¿a”, nàng “còn nghé theo”.
ñ¶ng-tØ nghé th¿c g®i hình, tích š, nó không nhåt tÈ tÀm-
thÜ©ng nhÜ Ç¶ng-tØ ngó theo. Ÿ Çây, KiŠu không th‹ ngó ÇÜ®c, vi
nàng không núp sau bøi cây mà chÌ e-thËn che m¥t sau hoa th¡m;
nàng ÇÜa m¡t li‰c theo nhÜng vÅn còn e-lŒ bên khóm hoa; nàng
107