Page 262 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

Vần uơ như vậy phát âm mạnh, rõ, chậm hơn vần ua lướt

nhanh và nhẹ. Âm u chỉ làm đà bẩy hơi lên cho mạnh ra khi
phát ra âm ơ. Tóm lại với âm ghép ua, âm u là chủ-yếu, với
âm ghép uơ, âm ơ là chủ-yếu, âm u chỉ là phụ-lực đưa-đẩy.

Cho nên với phụ-âm đầu từ c phát ra âm "cờ" nhẹ-nhàng,

nếu đem ghép vào với mẫu-âm uơ thì từ cuơ không ký-âm
chính-xác bằng từ quơ vốn đọc mạnh hơn nhiều, vì lẽ với

phụ-âm đầu từ q phát ra âm cu đã mạnh kéo dài thêm khi

hợp với uơ cũng mạnh khiến cho từ đọc lên nghe ra mạnh-
mẽ, rắn-rỏi và khắc-khổ. Phân-tách cách phát âm của quơ,
như đã minh-họa và giải-thích, ta có thể ráp vần cu-u-ơ, ba
âm này đều được phân-biệt rõ-ràng, đều nhấn ở Ku (qu) và
ở ơ.

Cũng vậy, khi viết "ăn qua-loa cho đỡ đói" thì trong từ "loa"
khởi từ âm o miệng há tròn rồi biến-dạng rộng ra âm a, để
cho hai âm tương-tự o và a lướt nhanh thành mẫu-âm ghép
oa, trong khi đó tiếng "qua" khởi từ âm u miệng chúm môi
dừng lại rồi đổi hẳn sang a, hai âm khác hẳn nhau, để cho
môi phải cử-động tối-đa dãn sang hai bên.

Ta đọc từ "loa" miệng vẫn còn vị-thế mở tròn; ta đọc từ
"qua" miệng chuyển sang vị-thế khép dẹp, lại ghép với phụ-
âm đầu từ q phát âm là ku: cu-u-a qua thì rõ ràng "qua" đã
ký-âm khá chính-xác âm-vận rắn-rỏi của từ hơn là "coa" với
phụ-âm "cờ" nhẹ, ngắn, nghe ra có âm-vận nhẹ-nhàng
không đúng. Khi đọc "cua" hay "coa", hơi âm không phát hết
ra ngoài. Khi đọc "qua", âm phát hết ra ngoài, dằn mạnh và
vận-dụng tối-đa môi miệng hàm.

261