Page 310 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

Tiếng ba giống bảy khác năm,
Câu trên câu dưới ngược nhau trắc bằng,
Tiếng ba câu dưới phải bằng,
Tiếng ba câu trước trắc bằng tự do,
Nên câu bảy trước: tiếng ba
Cùng chân câu bát được cho một vần

Trong đoạn thơ Chinh-Phụ-Ngâm trên đây, luật bằng trắc
được áp-dụng ngoại lệ cho câu thơ thứ ba (chàng), và cả hai
luật bằng trắc, luật gieo vần được áp dụng ngoại lệ trong
câu thơ thứ 11, với tiếng "vơi" thay vì trắc lại là bằng và
được hiệp vần với tiếng "lời" là tiếng ở chân câu bát bên
trên.

Có hai điều đáng lưu ý ở đây là:

Thứ nhất: Thơ lục bát là thể thơ thuần-túy Việt-Nam, tuyệt
nhiên không thấy có trong văn-học Trung-Quốc, cho dù Việt-
Nam bị nước này đô hộ cả trên ngàn năm. Một lần nữa
chứng tỏ cái đẹp tuyệt vời của tiếng nước ta, tuyệt vời
không phải chỉ có nét đặc-thù về cơ-cấu nội dung mà còn
đặc thù về tính tự-chủ tự-cường của một chủng-tộc không bị
Hán-hóa, vẫn giữ mãi được bản sắc của tổ-tiên nguồn cội.
Nguồn cội chính là cái bản sắc làm nên "tiếng Việt tuyệt vời.

Ðúng thế, thể thơ này làm nên "Kinh Thi" Việt-Nam, trước
khi có văn-tự, tổ-tiên đã dùng để ký-thác tình tự. Quần-
chúng ngày nay dù cho chưa theo đòi nghiên bút, vẫn có thể
tự-nhiên diễn-tả, nếu không đúng y theo lục-bát thì cũng
tương-tự cho có vần có điệu. Những bài hát ru em, ca hò ở

309