Page 313 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

* câu thơ ngắt nhịp đôi hay nhịp ba, nhịp bốn, tuỳ
thep câu ngắn hay câu dài và tuỳ theo cách cấu-tứ, cho nên
nghe điệu nhac du-dương truyền cảm, hơi văn đi thấy khoan
mau nhịp-nhàng.
* có âm-vận trên dưới, nên nghe ra thấy êm tai và
hỗ-trợ cho âm-điệu thêm nhịp-nhàng hơn.

b5. Vì vậy sau này, các thể thơ mới, thơ tự-do ra
đời, thực ra không có quy-luật chặt-chẽ. Nếu nhận-xét ra
một quy-luật nào đó, chẳng qua là những nhận-xét quy-nạp.
Khi phong-trào thơ mới ra đời, lúc ấy căn-cứ vào các thi-
phẩm xuất-hiện, các học-giả mới phân-tích nhận-định mà
sắp-xếp ra thành quy-luật, và tựu-trung vẫn mang dáng-dấp
của các lối thơ đã quen dùng trên đây hoặc lối văn biền-
ngẫu trong các thể phú, kinh-nghĩa, văn-sách xưa, theo
nguyên-tắc trầm-bổng, ngắt nhịp và âm-vận như vừa nói.
Tản-Ðà nhà nho đầu tiên đã ra ngoài công-thức của thơ cũ,
nổi tiếng với những bài thơ mới, thơ tự-do, tự-do như chính
tâm-hồn ông thoát khỏi khuôn-thước cổ-truyền để được
vùng-vẫy phóng-khoáng thung-dung.

Các bài này truyền-cảm sâu-xa vì nó đã hoàn-toàn thoát xác
không còn gò-bó theo luật-lệ chỉ giữ lại cái thanh-tú của
nhạc dấu, của âm-điệu mà thôi. Chẳng hạn bài Thiên Thai
sau đây:

Lá đào rơi rắc lối Thiên-Thai
Suối tiễn oanh đưa luống ngậm-ngùi.
Nửa năm tiên-cảnh,
Một bước trần-ai,
Ước cũ duyênh thừa có thế thôi!
Đá mòn rêu nhạt,

312