Page 318 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

anh em mình………………yêng em mềng

c- Vào đến trong Nam, tuy không nói ngọng các
phụ-âm đầu từ, song họ lại hay đọc trại các phụ-âm cuối từ,
cũng như đọc trại các mẫu-âm, lại thêm thắt dấu hay tỉnh-
lược, thay dấu các từ làm thay đổi giọng nói, và thường viết
sai chính-tả. Chẳng hạn:

"Nè (này), ăn (anh) Hai nè (này), tui (tôi) qua đây là
có chiện (chuyện) nè (này) quan-trọng muốn nói với ăn
(anh) Hai: Mèng đéc (trời đất) ơi! thằng chả (cha ấy) thiệt
(thật) vô diên (duyên). Khi không gặp tui (tôi), nó làm như
tui (tôi) với nó quen biếc (biết) hồi nảo (nào ấy), nó nói tàn
(toàn) những chiện (chuyện) bất-nhơn (nhân) lãng xẹc,
hổng (không) đâu vào đâu, nghe hổng (không) có dô (vô)...
ừa (ừ!), thôi tui (tôi) dìa (về) đây ăn (anh) Hai!"

Những phụ-âm cuối từ thường phát-âm lẫn-lộn t với c, ch và
n với ng: ít với ích, uôn với uông, biết với biếc.

Các mẫu-âm nói trên đọc trại đi là do phong-thổ mỗi vùng.
Một số từ-ngữ khác, theo cố giáo-sư Dương-Quảng-Hàm, là
do kiêng tên húy của các bậc vua chúa thần-thánh, như
"tòng" thay vì "tùng", "cang" thay vì "cương", "phước" thay
vì "phúc" vì sợ phạm tới tên của các chúa Trịnh-Tùng, Trịnh-
Cương và họ nhà Nguyễn-Phúc.

Theo tác-giả Lê-văn-Lân, miền quê xứ Huế họ nói trại vì cữ
tên của Thành-Hoàng, Tổ-tiên, cha mẹ, như có làng Thành-
Hoàng tên là Tôm, họ gọi con tôm là tép. Có gia-đình cữ tên
của cụ nội là Ái nên gọi là ới, Bình gọi là Bường. (Lê-văn-Lân
tài-liệu đã dẫn)

317