Page 301 - 206206ebbd60d49765e8b3fbf5adc1e6_1_tmp
P. 301
đến chức Phụ Chính đại thần hay Thượng Thư triều đình; sau
này lại có các vị làm Tổng Bộ Trưởng.... và có vị là Viện Sĩ Hàn
Lâm Viện Pháp. Quả là điều hãnh điện chung cho con cháu
của vùng đất địa linh nhân kiệt này. Xin kể ra một số vị tiêu
biểu sau đây (7):
- Trần Đình Ân, quê ở làng Hà Trung, Gio Linh, Quảng
Trị, là một trong những người có công giúp chúa Nguyễn mở
mang miền Nam, chống lại họ Trịnh ở phương Bắc. Tương
truyền ngôi mộ dòng họ Trần Đình phát đến 12 đời Thượng
Thư nhưng vì Pháp làm đường xe lửa cắt đứt long mạch, Mỹ
và Nhật đánh nhau ném bom trúng tổ đình, từ khi Việt Minh
lên 1945, thì dòng họ này suy tàn. Thời Tự Đức có Trần Đình
Túc, Thượng Thư, ký tên trong hiệp ước với Harmand, đại
diện nước Pháp. Sau này có Trần Đình Bá, Trần Đình Phát
thời Duy Tân, Khải Định, Bảo Đại...
- Phan Văn Thúy, quê ở làng Đạo Đầu, Triệu Phong,
Quảng Trị, làm Hậu Quân Đô Thống tước Chương Nghĩa
Hầu. Con trai của ông là Phan Văn Oánh lấy An Thường công
chúa, con gái thứ tư của vua Minh Mạng. Phan Văn Thúy là
người đào sông Vĩnh Định nối lãnh thổ Quảng Trị và Thừa
Thiên và đem quân bảo hộ Ai Lao. Con cháu nhiều người đỗ
đạt, làm quan; Ở Huế có Cụ Phan Văn Dật, một học giả có
tiếng, dạy Đại Học.
- Nguyễn Hữu Thận người làng Đại Hòa, Triệu Phong,
Quảng Trị, từng làm quan với Tây Sơn, sau về cộng tác với
Gia Long, làm đến Thượng Thư Bộ Lại, nhiều lần đi sứ Trung
Hoa, giỏi toán học và thiên văn, được người Tàu kính nể. Thời
Minh Mạng, ông đã tới 80 tuổi mà vẫn được vua cho người về
tận làng mời vào hỏi han việc nước. Con cháu ông là Nguyễn
Hữu Hanh, nguyên Thống Đốc Ngân Hàng Quốc Gia Việt
Nam, hội viên Hội Đồng Quản Trị Ngân Hàng Thế Giới và
Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế.
- Nguyễn Văn Tường, quê ở làng An Cự, Triệu Phong,
Quảng Trị, Thượng Thư Bộ Lại, tước Quận công, Phụ Chính
Đại Thần, Cơ Mật Viện, bị Pháp đày qua Tahiti năm 1885, chết
được đưa về chôn ở quê.
- Nguyễn Hữu Bài, quê ở làng Cao Xá, Gio Linh, Quảng
Trị, Thượng Thư Bộ Lại, Phụ Chính Đại Thần, Viện Trưởng
300 - Ký sự Khúc Quanh Định Mệnh - Lê Đình Cai
