Page 304 - 206206ebbd60d49765e8b3fbf5adc1e6_1_tmp

Thạch Lan, Ba Làng, Lợi Điển và An Nhân lệ vào châu Thuận;
thời thuộc Minh, hợp cả 4 huyện vào châu Thuận, lệ vào phủ
Thuận Hóa; đầu đời Lê, đem châu Minh Linh lệ vào phủ Tân
Bình, còn châu Thuận thì đổi đặt thành 2 huyện là Võ Xương
và Hải Lăng, lệ vào phủ Triệu Phong thuộc Thuận Hóa Thừa
Thiên; đầu bản triều, Thái Tổ Gia Dụ hoàng đế trước đóng ở
châu Thuận, sau đời đến Châu Hóa, gọi chỗ cũ là dinh cũ; đầu
đời Gia Long, trích lấy châu Minh Linh thuộc phủ Quảng Bình
và 2 huyện Đăng Xương và Hải Lăng thuộc phủ Triệu Phong
đặt dinh Quảng Trị; năm Minh Mệnh thứ 8, đổi làm trấn; năm
thứ 13, chia tỉnh hạt, gọi là tỉnh Quảng Trị; năm Tự Đức thứ 6,
hợp vào phủ Thừa Thiên, bỏ tỉnh, đặt làm đạo; đổi đặt 1 quản
đạo, kiêm lý 2 huyện Hải Lăng và Đăng Xương, thống hạt 3
huyện Minh Linh, Địa Linh, Thành Hóa và 9 châu người Thổ.
Lãnh 5 huyện 9 châu.
Như vậy theo Đại Nam Nhất Thống Chí, đầu đời Gia Long
đặt ra dinh Quảng Trị. Năm Minh Mệnh thứ 13 đổi thành tỉnh
Quảng Trị nhưng đến đời Tự Đức thứ sáu, bỏ tỉnh, đổi thành
đạo trực thuộc phủ Thừa Thiên, đặt người đứng đầu là quản
đạo coi đạo Quảng Trị gồm 5 huyện và 9 châu như sau:
- Huyện Đăng Xương (nay là huyện Triệu Phong): Cách trị
sở Quảng Trị 30 dặm về hướng Tây Bắc, Đông Tây cách nhau
43 dặm, Nam Bắc cách nhau 20 dặm, phía Đông đến địa giới
huyện Hải Lăng 39 dặm, phía Tây đến địa giới 2 huyện Địa
Linh và Thành Hóa 14 dặm (Địa Linh sau đổi thành huyện Gio
Linh, Thành Hóa sau đổi thành huyện Cam Lộ), phía Bắc đến biển
11 dặm và phía Nam đến địa giới huyện Thành Hóa 9 dặm.
- Huyện Hải Lăng: Cách trị sở Quảng Trị 17 dặm về phía
Đông Nam, Đông Tây cách nhau 38 dặm, Nam Bắc cách nhau
70 dặm; phía Đông đến địa giới huyện Phong Điền 24 dặm,
phía Tây đến địa giới hai huyện Đăng Xương và Thành Hóa
l6 dặm, phía Nam đến động núi 47 dặm, phía Bắc đến biển 23
đặm.
- Huyện Minh Linh (nay là huyện Vĩnh Linh), cách trị sở
Quảng Trị 55 dặm về phía Tây Bắc; Đông Tây cách nhau 36
dặm, Nam Bắc cách nhau 29 dặm; phía Đông đến biển l4 dặm,
phía Tây đến địa giới huyện Thành Hóa 22 dặm, phía Nam
đến địa giới huyện Địa Linh 12 dặm, phía Bắc đến địa giới

Lê Đình Cai - Ký sự Khúc Quanh Định Mệnh - 303