Page 307 - 206206ebbd60d49765e8b3fbf5adc1e6_1_tmp
P. 307
lấy lại ba châu nhưng sau mấy tháng vua Lý Nhân Tông sai
Lý Thường Kiệt đem quân vào đánh, quân Chàm thua, phải
trả lại ba châu. Rồi trong đời vua Trần Thái Tông (1225-1268),
Chàm thỉnh thoảng lại qua quấy phá ven biển và cứ đòi lại ba
châu đã nhượng (17).
Năm Bính Ngọ (1306) khởi đầu cho cuộc Nam tiến lần
thứ hai khi vua Trần đã quyết định gã công chúa Huyền Trân
cho vua Chàm là Chế Mân để đổi lấy hai châu Ô và châu Rí
(từ sông Cửa Việt tới tỉnh Quảng Nam). Bốn câu ca mà khách
thưởng ngoạn trên bờ sông Hương thường nghe các cô lái đò
hát khi chèo thuyền đưa khách sang ngang:
“Nước non ngàn dặm ra đi, mối tình chi
Mượn màu son phấn, đền nợ Ô Ly
Đắng cay vì đương độ xuân thì
Số lao đao hay là nợ duyên gì?”
Chính là tâm trạng của nàng công chúa Huyển Trân thuở
ấy. Kể từ năm 1307 đến 1553 (năm mà Dương Văn An viết
xong Ô Châu Cận Lục) thì trên đất thuộc huyện Triệu Phong
đã thành lập được 59 xã và trên đất huyện Hải Lăng 49 xã (hai
huyện này thuộc châu Thuận tức phần đất thuộc châu Ô của
Chàm: trước đây). Sách Ô Châu Cận Lục đã ghi lại tên các xã
cổ ấy như sau:
Số 59 xã cổ thuộc huyện Triệu Phong:
1. Hoa Vì, 2. Đông Phương, 3. Diên Cái, 4. An Nghỉ, 5. Cổ
Lũy, 6. Toàn Giao, 7. Đan Quế, 8. Phương Lang, 9. Cổ Kinh, 10.
Trung Đan, 11. Tiểu Khê, 12. Văn Phong, 13. Linh Vũ, 14. Linh
Chiểu, 15. Đạo Hầu, l6. Hội Khánh, 17. Đại Hào, 18. Hòa Điền,
19. Hướng Ngao, 20. Vân Động, 21. Hạ Đô, 22. Thượng Đô, 23.
Nhan Biều, 24. Lang Gia, 25. Ái Tử, 26. Ôn Tuyền, 27. Thượng
Độ, 28. Trung Chỉ, 29. Nghĩa Đoan, 30. Hạ Độ, 31. Thượng
Nguyên, 32. Chính Lộ, 33. Vĩnh Phúc, 34. Trà Bát, 35. Lai Cách,
36. Thiên Áng, 37. Trâm Hốt, 38. Thanh Đằng, 39. Vân Hóa,
40. Trúc Giang, 41. Kỳ Trúc, 42. Bích Đàm, 43. An Cư, 44. An
Việt, 45. Trúc Liêu, 46. Bố Liêu, 47. Lâm Gia, 48. Trương Xá, 49.
Chính Đường, 50. Kim Đâu, 51. Trúc Kinh, 32. Trúc Giang, 53.
Tiểu Áng, 34. Tam Vô, 55. Kiên Trì, 56. Tài Lương, 57. Phà Sa,
58. An Nhân, 59. An Nghiệp.
Số 49 xã cổ thuộc huyện Hải Lăng:
306 - Ký sự Khúc Quanh Định Mệnh - Lê Đình Cai
