Page 102 - cea5e377cf074960b98d88a2154294d3_1_tmp

Lê Đình Cai * CHIẾN TRANH QUỐC CỘNG TẠI VIỆT NAM 1954-1975

giả hỏi xem cụ nghĩ sao về thái độ của ông Nhu. Đây là câu trả lời:
- Theo tôi, ông Diệm ông Nhu, nhất là ông Nhu, là người thông
minh. Họ cũng là người Việt Nam, họ chả muốn đánh nhau. Nếu
như tìm được một giải pháp gì thì tôi chắc rằng họ cũng chấp nhận.
Cả hai bên chứ không phải chỉ bên này. Bên kia thì sợ Mỹ vào, ông
Nhu cũng sợ Mỹ vào. Mỹ vào thì cực lắm, đánh nhau tơi bời. Còn
bên này Mỹ vào thì mình mất quyền. Hai bên cùng mò mò coi thử
đi đến một cái gì được không. Tới chừng đó, thì Mỹ nó làm tung
hết, thì thôi.
- Tại sao ông Nhu làm vậy trong khi Mỹ đang định dẹp anh em
ông?
- Thì như là ổng làm chantage (bắt bí): "Nếu các ông làm như
vậy thì tôi phải làm chứ sao".
- Ông Nhu bluff (thấu cáy) Mỹ?
- Ổng không tự làm được. Bên kia nó sợ Mỹ vào, đánh nhau
cực lắm. Nó sợ cái đó lắm!
- Cụ có thấy dấu hiệu hồi đó Hà Nội muốn bắt tay với miền
Nam không?
- Tôi chả tin là có thể được. Ngoài ra có những người như các
ông trong đoàn Canada, Ấn Độ, vào nói rằng ông Hồ nhắn này,
ông Hồ nhắn kia... Muốn hai bên có giao thương gì đó với nhau.
Tôi có mặt. Họ nói tiếng Pháp, không cần thông ngôn, nhưng ông
Nhu bảo "Toa ngồi đó toa nghe". Tại vì ông Nhu muốn sau này tôi
là Historien du régime (sử gia của chế độ) nên ổng làm gì cũng
muốn tôi ngồi nghe cả.
- Đó là đòn của Hà Nội?
- Ấy, đó là đòn của Hà Nội, nhưng thực ra tụi kia cũng sợ Mỹ
vào lắm! Tôi ngứa miệng lắm mà không dám nói, sợ bảo là nói leo.
Nhưng nếu ông Diệm hỏi, tôi đề nghị lập Liên bang. Cùng làm
chung những việc ích lợi chung như thương mại, giao thông...
- Cụ biết vụ ông Nhu ra rừng Tánh Linh gặp Phạm Hùng
không?
- Không, tôi chỉ biết vụ tiếp nhà báo thôi. Nhưng nếu tôi là
ông Nhu, tôi cũng thử làm như vậy xem có thể làm gì được. Hồi
tôi ở Genève thương thuyết chuyện Lào, tụi tôi đang thương thuyết
mà Harriman đi sau lưng, hỏi ý kiến tụi cộng sản thì sao?
Nhưng cụ Tôn Thất Thiện kể lại rằng trong lần tiếp phái đoàn

101