Page 59 - Bi quyet quan nguoi

phong tước lại không đến, họ sợ khi luận công khen thưởng, bệ hạ đã quên họ. Hai là, sau khi
giành được thiên hạ, những người bị trừ bỏ đều là những người bình thường có thù oán với bệ
hạ. Là người liệu ai không có sai lầm, những người không được phong hiện nay, bình thường ai
mà không có chút sai sót, nên họ sợ bệ hạ mới tìm sai sót để trừng phạt, báo thù họ".

Về sau Lưu Bang nghe theo đề nghị của Trương Lương, phong hầu cho những người oán
ghét Hán Cao Tổ như Ung Sỉ, quần thần thấy Hán Cao Tổ xử sự như vậy, họ đã bình tĩnh trở lại.
Vậy là một đợt sóng gió chính trị tưởng sẽ xảy ra đã được dẹp yên.

* Trị người đâu bằng trị lòng

Thời Chiến Quốc, Tề Cảnh Công và Yến Tử dẫn Thiếu Hải du ngoạn, leo lên Bách Tẩm Đài,
trước mắt là cảnh tượng xa hoa lãng phí. Tề Cảnh Công nhìn thấy tình hình đó, trong lòng lo
nghĩ.

Tề Cảnh Công nói: "Quốc gia thực là thối nát, cứ như thế này, về sau ai có thể duy trì được
cục diện quốc gia?".

Yến Tử hầu như không cần suy nghĩ đáp rằng: "Điền Thành Thị đã nắm được lòng dân nước
Tề! Chúa công hãy xem ông ta, yêu cầu quân vương thăng quan tiến tước, nâng cao bổng lộc
cho đại thần. Cho trăm họ vay lương thực thì đong bằng đấu to, còn khi dân trả lại thì dùng đấu
nhỏ, ý muốn trả ơn cho người. Khi giết bò chỉ giữ lại cho mình một đĩa thịt, còn thì chia hết cho
gia thần. So sánh giữa hai người, thấy chúa công chỉ nghĩ cách chiếm đoạt của cải mà không
cho dân ân huệ, khi có tai ương, dân chúng nước Tề thương vong nằm ngổn ngang, nhưng
không được giúp đỡ, còn nơi cai quản của Điền Thành Thị dân chúng luôn được cứu giúp, nên
không có hiện tượng chết đói. Nhân dân nước Chu và nước Tần đều rất sùng bái Điền Thành
Thị, rủ nhau chuyển đến nơi do Điền Thành Thị cai quản. Lòng nhân đức của Điền Thành Thị
được nhân dân ca ngợi cho nên tôi cho rằng trong tương lai, thiên hạ sẽ là sở hữu của Điền
Thành Thị.

Tề Cảnh Công nghe xong, buồn bã rơi lệ "Thiên hạ của ta sẽ bị Điền Thành Thị giành mất,
liệu có cách nào tránh được không?".

Yến Tử nói: "Xin Đại vương khỏi lo, nếu Đại vương thực tâm muốn giữ được thiên hạ của
mình, thì cũng chưa muộn. Biện pháp duy nhất là gần gũi nhân dân, xa lánh bọn gian nịnh, trị
loạn thế, nhẹ hình phạt, cứu tế người nghèo trợ giúp người cô quả, gia ân huệ cho kẻ khó, nhân
dân tất sẽ quy phục Đại vương, khiến Điền Thành Thị không thể làm gì được".

Tề Cảnh Công nghe xong gật đầu nói "Phải".

Làm lợi cho dân, giúp dân, không làm hại dân là quy luật cơ bản không người thống trị nào
được làm trái. Nhân dân là nền tảng của quốc gia, người được lòng dân sẽ được thiên hạ, lý lẽ
của phép quản người là thế đó.

* "Công rồi" không bằng "Tư rồi"

Người Trung Quốc xưa có câu "Việc lớn hoá nhỏ, việc nhỏ hoá không", đó chính là một
phương thức của "Tư rồi". Người Trung Quốc khi gặp khó khăn thì "Tư rồi" vẫn là một phương
pháp mà người ta hay nghĩ tới nhất. Những từng trải của người Trung Quốc thường cho họ
thấy rằng "Công rồi” không phải lúc nào cũng là cách chọn lựa tốt nhất. Cổ kim trong ngoài, xưa
nay không phải có rất nhiều vụ việc có lý mười mươi mà vẫn thua kiện đó sao. Tình hình không
bình thường này có nhiều nguyên nhân khá phức tạp: Có người tính tình nhu nhược không
dám đấu tranh, có người bị thua vì không có quyền thế, có người thua vì tình người, thua vì
người ta có quan hệ móc nối... Ngoài ra cũng có những phán quyết của toà án khó thực hiện,
những vấn đề "Công rồi" mà không xong cũng khá phổ biến. Theo thống kê năm 1979, các vụ