Page 17 - Trinh bay DTN Dan Phuong
P. 17
kích ngay ñeâm ñoù. Bò thieät haïi naëng, töôùng Bueâ ñaønh voäi vaõ
ruùt lui. Sôï bò phuïc kích, chuùng khoâng daùm chaïy treân ñöôøng
11A (nay laø ñöôøng Quoác loä 32) maø phaûi thaùo chaïy ra chôï Baù
ñeå veà Haø Noäi baèng ñöôøng soâng. Suoát chaëng ñöôøng ñòch thaùo
chaïy, nhaát laø ôû Thöôïng Thoân, quaân ta truy kích maïnh laøm
cho quaân giaëc phaûi khieáp ñaûm kinh hoàn.
Vaøo giöõa naêm 1883, bieát yù ñoà ñaùnh phaù vaønh ñai soâng
Hoàng, soâng Ñaùy cuûa giaëc, hôn 30 thanh nieân Thoï Laõo vaø caùc
laøng trong vuøng ñaõ teà töïu hoïp kín, baøn caùch leân Baù ñaùnh thöïc
daân Phaùp. Ñeâm 29/7/1883, moïi ngöôøi laøm leã aên theà, nguyeän
öôùc: Soáng cheát coù nhau, soáng cheát cuøng ñaùnh giaëc. Vôùi tinh
thaàn duõng caûm, trí thoâng minh, taøi möu meïo, caû ñoaøn ngöôøi
maëc aùo daøy, tay caàm dao ñoäp ñi ñaùnh Phaùp ôû Baù Giang.
(1)
Ñöôïc daân uûng hoä vaø giuùp ñôõ, toå chöùc ngaøy theâm chaët cheõ,
löïc löôïng ngaøy moät ñoâng. Ñeán giöõa naêm 1885, nghóa quaân laïi
leân ñöôøng, len loûi vaøo taän thaønh Haø Noäi ñaùnh giaëc. Maëc duø
bò keû thuø ra tay ñaøn aùp, 18 thanh nieân bò löu ñaøy maát tích,
24 ngöôøi bò chuùng xích xieàng, tra taán baèng ñuû moïi cöïc hình
roài chaët ñaàu ñeå uy hieáp tinh thaàn chieán ñaáu, nhöng soá ngöôøi
troán ñöôïc vaãn aáp uû moái haän thuø, chôø thôøi cô gieát giaëc, traû thuø
nhaø ñeàn nôï nöôùc.
Naêm 1885, moät soá thanh nieân yeâu nöôùc ôû laøng Ñaïi Phuøng,
xaõ Ñan Phöôïng ñaõ tham gia phong traøo Caàn Vöông nhö oâng
Nguyeãn Ngoïc Sung... Taïi xoùm Cöø coù 3 oâng: Buøi Vaên Duyeân
(töï Tröïc Tín), Taï Vaên Long, Taï Vaên Vöôïng ñaõ höôûng öùng
phong traøo Caàn Vöông, sau ñoù gia nhaäp nghóa quaân cuûa cuï
Ñeà Thaùm, Ñoác Ngöõ, hoaït ñoäng taïi Yeân Theá (Baéc Giang), Sôn
Taây, Hoøa Bình. Trong moät traän chieán, oâng Buøi Vaên Duyeân
cuøng moät soá nghóa quaân bò giaëc baét; chuùng chaët ñaàu oâng roài
(1) AÙo daøy: AÙo daøi ñen ñöôïc boài nhieàu lôùp giaáy phoøng choáng dao ñaâm; Dao
ñoäp: loaïi dao duøng ñeå voùt nan tre coù muõi nhoïn, löôõi daøi khoaûng 0,6 m,
caùn daøi 0,3 m.
17
