Page 29 - 27.9 Sách trai Cầu Vồng Yên thế
P. 29
càn đi quét lại. đáng chú ý là tối ngày 11/4/1892, Đề Sặt đã đầu Độc Đề Nắm và
đầu hàng Pháp.
(Tuy lực lượng nghĩa quân chưa bị sứt mẻ nhiều, nhưng một số tướng
lĩnh đã dao động và đầu hàng, Đề Nằm thì bị chết làm cho phong trào
(9)
khởi nghĩa lắng xuống).
Sau khi Đề Nắm chết, để khôi phục lại phong trào, ngày 19/12/1892 ông Đề
Thám đã tập hợp lực lượng tổ chức lễ tế cờ tại đình làng Đông (nay là xã Bích
Sơn, Việt Yên) nhận chức chỉ huy cuộc khởi nghĩa Yên Thế.
Ảnh: Nền nhà cũ của thủ lĩnh Lương
Văn Nắm tại thôn Gia Tiến, xã Tân Ảnh: Đình Hả, nơi thủ lĩnh Lương Văn Nắm
Trung làm lễ tế cờ mở đầu khởi nghĩa Yên Thế
- Ông Hoàng Hoa Thám quê ở làng Dị Chế, huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng
Yên, lên làng Trũng (nay là xã Ngọc Châu) từ bé. Ông đã tham gia cuộc khởi
nghĩa Đại Trận, khởi nghĩa Cai Kinh và đã về với cuộc khởi nghĩa Yên Thế từ
năm 1895, sau khi ông Đề Nắm chết, ông đã kiên định tổ chức lại lực lượng để
tiếp tục chiến đấu.
Về phía quân Pháp đã tổ chức những đợt càn quét lớn hòng tiêu diệt nghĩa
quân như trận càn tháng 10/1893 với 700 quân trong 2 tháng liền, trận tấn công Hố
Chuối tháng 4/1894 với 600 quân, việc Bá Phức đầu hàng và đầu độc Đề Thám
không thành, việc Bang Kinh cùng các thủ lĩnh mang 300 quân về với nghĩa quân
Yên Thế tháng 8/1894, đã làm cho khí thế của nghĩa quân thêm sôi động.
Việc phục kích bắt được Séc Nay và Lô-Gi-U dẫn tới cuộc hoà hoãn lẫn
thứ nhất 1894-1895, lợi dụng thời gian này, Đề Thám đã tích cực củng cố và
9 Về cái chết của ông Đề Nắm, có nhiều ý kiến khác nhau về cái chết của ông:
+ Theo Cuốn Giặc Hoàng Hoa Thám (Hoàng Hoa Tham Pirate) của Paul Chack, xuất bản tại Pháp năm 1933 có ghi: Và
ngày 28, khi những người lính lưỡi lê tuốt trần một lần nữa lao vào đội hình chủ lực, những người lính từ châu Âu và những
chiến binh của đội hình Đề Thám đã phải rút lui vào rừng. Không còn một bóng người ... Các pháo đài trống rỗng. Bỏ lại
hàng đống gạo và thóc, đêm đến những binh sĩ vẫn luồn rừng bí mật trở về qua mặt chúng tôi. Tuy vậy, chúng tôi vẫn nắm
giữ những con đường mòn... Ngôi mộ của Đề Nắm, người mới chết vì bị bệnh lỵ, được phát hiện trong hầm của ông ta bởi
những người theo phái Quan – dao đã đào mộ và chặt đầu ông ấy mang về để báo công chiến thắng.
+ Theo tin đồn trong dân gian cho rằng Đề Nắm bị đề sặt sát hại.
29