Page 412 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21
P. 412
๓๙๙
ั
ื่
อันใดเพอก่อความผูกพนตามกฎหมายได้ กฎหมายรับรองว่าเป็นประธานแห่งสิทธิเป็นส่าคัญที่ตกติดอยู่
กับสภาพบุคคล เช่น ชีวิต ร่างกาย อนามัย เสรีภาพ และชื่อเสียงเกียรติยศ เป็นต้น แต่จะก่อสิทธิใหม่ขึ้น
หรือจะท่าการใดให้ได้มาหรือให้เกิดความเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงซึ่งสิทธิ หน้าที่ หรือความรับผิดซึ่งมิได้
ตกติดมากับสภาพบุคคลนั้น บุคคลดังกล่าวต้องมีความสามารถในการกระท่าการนั้นเสียก่อน
ความสามารถในการกระท่าการที่มีผลตามกฎหมายที่ส่าคัญได้แก่
๑) ความสามารถในการท านิติกรรม
ได้แก่ความสามารถในการใช้ เปลี่ยนแปลงหรือจ่าหน่ายจ่ายโอนสิทธิ หรือก่อความ
19
ผูกพันกับผู้อื่นด้วยการแสดงเจตนาซึ่งมุ่งต่อผลทางกฎหมายตามความสมัครใจของผู้กระท่า ผู้ใช้สิทธิ
เช่นนั้นจะต้องเป็นผู้มีเหตุผลและเข้าใจในการตัดสินใจของตนเรียกว่าเป็นผู้บรรลุนิติภาวะ (Majority)
ผู้ที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะ เช่น ผู้เยาว์ (Minor) แม้กฎหมายรับรองให้มีสภาพบุคคลและย่อมสามารถถือ
ิ
สิทธิได้เช่นคนทั้งปวง แต่โดยที่กฎหมายให้ความคุ้มครองผู้เยาว์เป็นพเศษ เนื่องจากกฎหมายเห็นว่า
ผู้เยาว์เป็นผู้ออนอายุ อ่อนประสบการณ์ ย่อมเป็นผู้ออนวินิจฉัย ยังไม่อยู่ในฐานะที่จะใช้สิทธิและปฏิบัติ
่
่
หน้าที่ได้อย่างบริบูรณ์ เหตุนี้กฎหมายจึงจ่ากัดความสามารถในการใช้สิทธิของผู้เยาว์ และก่าหนดให้
ผู้เยาว์ต้องอยู่ใต้อ่านาจของผู้แทนโดยชอบธรรม ซึ่งปกติได้แก่บิดามารดา
ผู้เยาว์ท านิติกรรมต้องได้รับความยินยอม
(๑) กฎหมายมุ่งคุ้มครองผู้เยาว์ กฎหมายถือหลักว่า ผู้เยาว์ย่อมท่านิติกรรมได้ แต่โดยที่
ผู้เยาว์ปกติเป็นผู้อ่อนวินิจฉัย หากปล่อยให้ท่านิติกรรมเองผู้เยาว์อาจเป็นฝ่ายเสียเปรียบ ดังนั้นกฎหมาย
จึงวางหลักคุ้มครองผู้เยาว์โดยก่าหนดให้ผู้เยาว์มีผู้ปกครองคอยดูแลรักษาผลประโยชน์ให้ และนิติกรรม
ั
ที่ผู้เยาว์กระท่าลงจะมีผลผูกพนสมบูรณ์เมื่อได้ความความยินยอมจากผู้แทนโดยชอบธรรม นิติกรรมใด
ั
ท่าลงโดยปราศจากความยินยอมของผู้แทนโดยชอบธรรม นิติกรรมนั้นย่อมมีข้อบกพร่องไม่มีผลผูกพน
ผู้เยาว์ คืออาจถูกบอกล้างหรือปฏิเสธความผูกพันจากคู่กรณีฝ่ายผู้เยาว์ได้
(๒) กิจกรรมที่ต้องได้รับความยินยอมต้องเป็นนิติกรรม การกระท่าทั้งหลายที่มีผลทาง
กฎหมายนั้น อาจแบ่งได้เป็นนิติกรรมอย่างหนึ่ง และนิติเหตุอกอย่างหนึ่ง กิจกรรมที่ผู้เยาว์กระท่าและ
ี
ั
ื่
กฎหมายบังคับว่าต้องได้รับความยินยอมนั้นจ่ากัดเฉพาะนิติกรรม ส่วนกิจการอนอนมีผลตามกฎหมาย
ที่มิใช่นิติกรรม แต่เป็นนิติเหตุ เช่น ผู้เยาว์ท่าละเมิด ร้องทุกข์ต่อเจ้าพนักงาน ท่าทรัพย์ขึ้นใหม่ เหล่านี้
ไม่เป็นนิติกรรมจึงย่อมไม่ต้องได้รับความยินยอมจากผู้แทนโดยชอบธรรม และนิติกรรมในความหมายนี้
ก็หมายถึงนิติกรรมที่ผู้เยาว์กระท่าขึ้นเพอผูกพนตนเองและกองทรัพย์สินของตนเท่านั้น หากเป็น
ั
ื่
นิติกรรมที่กระท่าในฐานะที่ผู้เยาว์เป็นตัวแทนของผู้อื่น นิติกรรมนั้นย่อมผูกพันผู้อื่น ผู้เยาว์ย่อมท่าได้โดย
ไม่ต้องได้รับความยินยอมของผู้แทนโดยชอบธรรม แต่ถ้าผู้เยาว์ท่าการนอกขอบอานาจและตัวการไม่ให้
่
19 ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๔๙.
