Page 525 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

๕๑๓

การปล่อยชั่วคราวผู้ต้องหาหรือจ าเลย พ.ศ. ๒๕๖๓ ซึ่งก าหนดแนวทางส าหรับการปล่อยชั่วคราวผู้ต้องหาหรือ
ิ
จ าเลยไว้ในค าแนะน าข้อ ๑. เรื่องการพจารณาค าร้องขอปล่อยชั่วคราว โดยระบุให้ศาลชั้นต้นควรจัดให้มีการ
ื่
รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับผู้ต้องหาหรือจ าเลยเพอประเมินถึงความเสี่ยงที่ผู้ต้องหาหรือจ าเลยจะหลบหนี หรือไป
ิ
ก่อเหตุอันตรายว่ามีมากน้อยเพียงใด เพื่อเป็นข้อมูลประกอบการพจารณาว่าสมควรที่จะปล่อยชั่วคราวผู้ต้องหา
หรือจ าเลยนั้นหรือไม่ก็ตาม แต่การก าหนดดังกล่าวเป็นเพยงค าแนะน าของประธานศาลฎีกาที่ก าหนดแนวทาง
ี
ว่าศาลชั้นต้นควรปฏิบัติอย่างไรเท่านั้น มิได้เป็นบทบังคับที่ทุกศาลหรือผู้พิพากษาทุกคนต้องปฏิบัติต่างจากการ
ี
บัญญัติไว้ในกฎหมาย จึงส่งผลให้มีเพยงบางศาลหรือบางคดีเท่านั้นที่มีการสอบถามข้อมูลจากผู้ต้องหาหรือ
จ าเลยเพื่อใช้ในการประเมินความเสี่ยง

๔.๓ ปัญหาการก าหนดความรับผิดของผู้ต้องหาหรือจ าเลยกรณีหลบหนี

เนื่องจากประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๑๐๘ วรรคสาม ที่แก้ไขใหม่ บัญญัติให้
ิ
ุ
อ านาจศาลในการสั่งให้น าอปกรณ์อเล็กทรอนิกส์มาใช้กับผู้ต้องหาหรือจ าเลยที่ได้รับอนุญาตให้ปล่อยชั่วคราวได้
หากผู้นั้นยินยอม และพระราชบัญญัติมาตรการก ากับและติดตามจับกุมผู้หลบหนีการปล่อยชั่วคราวโดยศาล

พ.ศ. ๒๕๖๐ ให้อานาจศาลในการแต่งตั้งผู้ก ากับดูแลผู้ถูกปล่อยชั่วคราวเพอให้ผู้ถูกปล่อยชั่วคราวปฏิบัติตาม

ื่
เงื่อนไขที่ศาลก าหนด ด้วยเหตุนี้ ส านักงานศาลยุติธรรมจึงน างบประมาณที่ได้รับจัดสรรไปท าสัญญาเช่า
ิ
ุ
อปกรณ์อเล็กทรอนิกส์จากบริษัทเอกชนโดยไม่มีการเรียกเก็บค่าใช้จ่ายจากผู้ต้องหาหรือจ าเลย และ
หลังจากที่พระราชบัญญัติมาตรการก ากับและติดตามจับกุมผู้หลบหนีการปล่อยชั่วคราวโดยศาล พ.ศ. ๒๕๖๐
มีผลใช้บังคับ เมื่อศาลแต่งตั้งบุคคลใดเป็นผู้ก ากับดูแลผู้ถูกปล่อยชั่วคราวแล้ว บุคคลที่ได้รับแต่งตั้งมีสิทธิที่จะ

ได้รับค่าตอบแทนและค่าใช้จ่ายจากศาล หรือหากเป็นกรณีที่ความปรากฏแก่ศาลว่าผู้ถูกปล่อยชั่วคราวเป็น

ผู้ยากไร้และไม่มค่าพาหนะส าหรับการเดินทางไปศาลหรือเพื่อให้ปฏิบัติตามเงื่อนไขทศาลก าหนด ศาลมีอานาจ
ี่
ี

สั่งจ่ายค่าพาหนะแก่ผู้นั้นได้ตามความจ าเป็น นอกจากนี้ การที่ประธานศาลฎีกาออกคาแนะน าก าหนดแนวทาง
ิ
ส าหรับการปล่อยชั่วคราว เปิดโอกาสให้ศาลสามารถใช้ดุลพนิจอนุญาตให้ปล่อยชั่วคราวโดยไม่มีประกัน โดย
ให้ผู้ต้องหาหรือจ าเลยสาบานหรือปฏิญาณตนวาจะมาศาลตามนัดหรือหมายเรียกในคดีความผิดที่มีโทษปรับ
่
ิ
สถานเดียว หรือคดีที่มีอัตราโทษจ าคุกอย่างสูงไม่เกินสิบปีได้ ดังนี้ ไม่ว่าจะเป็นการน าอุปกรณ์อเล็กทรอนิกส์มา
ใช้ การแต่งตั้งผู้ก ากับดูแลผู้ถูกปล่อยชั่วคราว ตลอดจนการอนุญาตให้ปล่อยชั่วคราวด้วยวิธีการสาบานตน ล้วน

แต่มีส่วนช่วยให้ผู้ต้องหาหรือจ าเลยที่มีฐานะยากจนได้รับการปล่อยชั่วคราวมากขึ้น โดยศาลยุติธรรมมีภาระ

ค่าใช้จ่าย ต้องจัดสรรงบประมาณที่ได้รับเพอใช้ในการด าเนินการดังกล่าว แต่กลับพบว่าผู้ต้องหาหรือจ าเลย
ื่
จ านวนไม่น้อยที่ได้รับอนุญาตให้ปล่อยชั่วคราวด้วยกลไกทางกฎหมายเหล่านี้เพิกเฉยต่อโอกาสที่ได้รับ หลบหนี

ไม่มารายตัวต่อศาลตามก าหนด ซึ่งการหลบหนีในกรณีนี้ผู้ต้องหาหรือจ าเลยไม่มีความรับผิดทางอาญาหรือถูก

ด าเนินคดี ต่างจากการหลบหนีในระหว่างคุมขังตามอานาจของศาล ของพนักงานอยการ ของพนักงาน
ั