Page 562 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

๕๕๐

ิ
ยากล าบากในการเข้าถึงความยุติธรรม ต่อมาได้มีการแก้ไขประมวลกฎหมายวิธีพจารณาความอาญาให้
เหยื่ออาชญากรรม หรือผู้ได้รับความเสียหายสามารถร้องขอให้ผู้กระท าความผิดชดใช้ค่าสินไหมทดแทน
่
้
ด้วยการยื่นค าร้องขอในคดีอาญาโดยไม่ต้องไปฟองคดีแพงต่างหาก ตามประมวลกฎหมายวิธีพจารณา
ิ
ความอาญา มาตรา ๔๔/๑
๑. หลักในการขอค่าสินไหมทดแทนในคดีอาญา
๑.๑ เป็นคดีที่พนักงานอัยการเป็นโจทก์

เงื่อนไขข้อแรกแสดงว่า กฎหมายให้สิทธิแก่ผู้เสียหายที่จะยื่นค าร้องต่อศาลตามมาตรา
ั
๔๔/๑ วรรคหนึ่ง ได้เฉพาะแต่คดีที่พนักงานอยการเป็นโจทก์เท่านั้น ดังนั้น ในคดีที่มีผู้เสียหายหลายคน
ผู้เสียหายคนหนึ่งจะใช้สิทธิยื่นค าร้องตามมาตรา ๔๔/๑ ในคดีที่ผู้เสียหายอกคนหนึ่งเป็นโจทก์ไม่ได้ และ
ี
หากเป็นคดีที่ผู้เสียหายเป็นโจทก์ยื่นฟองจ าเลยต่อศาลด้วยตนเองตามอานาจที่ตนมีอยู่ในมาตรา ๒๘ (๒)
้

ผู้เสียหายย่อมไม่มีสิทธิที่จะยื่นค าร้องตามมาตรานี้
ค าร้องตามมาตรา ๔๔/๑ ต้องอาศัยคดีอาญาของพนักงานอยการเป็นหลัก และผู้เสียหาย
ั
๗
ที่จะมีสิทธิยื่นค าร้องต้องเป็นผู้เสียหายที่ปรากฏอยู่ในค าฟ้องของโจทก์เท่านั้น
ค าพิพากษาฎีกาที่ ๑๓๘๔/๒๕๕๕ คดีนี้พนักงานอัยการเป็นโจทก์ แม้ผู้เสียหายจะเข้าร่วม

เป็นโจทก์กับพนักงานอยการ และยื่นค าร้องขอให้จ าเลยชดใช้ค่าสินไหมทดแทนตามประมวลกฎหมายวิธี
ั
พิจารณาความอาญา มาตรา ๔๔/๑ ก็ตามแต่ก็ต้องอาศัยคดีอาญาเป็นหลัก เมื่อจ าเลยถึงแก่ความตายสิทธิ

้
น าคดีอาญามาฟองย่อมระงับไป ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๓๙ (๑) ค าขอให้
ใช้ค่าสินไหมทดแทนย่อมตกไปด้วย
เหตุที่กฎหมายไม่ให้สิทธิแก่ผู้เสียหายที่จะยื่นค าร้องตามมาตรา ๔๔/๑ วรรคหนึ่ง ในคดีที่

์
้
ผู้เสียหายเป็นโจทก์ เนื่องจากคดีที่ผู้เสียหายเป็นโจทกฟองคดีอาญาด้วยตนเองนั้น หากผู้เสียหายประสงค์ที่
่
่
้
จะให้ศาลพิพากษาบังคับให้จ าเลยชดใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แกตน ผู้เสียหายย่อมมีอ านาจที่จะฟองคดีแพง
ื่
ที่เกี่ยวเนื่องกับคดีอาญาต่อศาลซึ่งพจารณาคดีอาญานั้น เพอขอให้บังคับจ าเลยชดใช้ค่าสินไหมทดแทนได้
ิ
และตามมาตรา ๔๐ ก็มิได้มีข้อจ ากัดสิทธิของผู้เสียหายที่จะต้องเป็นการฟองเฉพาะตามฐานความผิดเพียง
้
๙ ฐานความผิด ดังที่ระบุไว้ในมาตรา ๔๓
กรณีที่ผู้เสียหายเข้าเป็นโจทก์ร่วมกับพนักงานอยการ ตามประมวลกฎหมายวิธีพจารณา
ิ
ั
ความอาญา มาตรา ๓๐ เป็นคดีที่พนักงานอยการเป็นโจทก์ยื่นฟองต่อศาลไว้แล้ว ถือว่าเป็นคดีที่พนักงาน
ั
้
อัยการเป็นโจทก์ ผู้เสียหายย่อมมีสิทธิยื่นค าร้องตามมาตรา ๔๔/๑ วรรคหนึ่งได้ แต่หากเป็นกรณีที่พนักงาน
ั
อยการเข้าเป็นโจทก์ร่วมกับผู้เสียหายตามมาตรา ๓๑ ผู้เสียหายย่อมไม่มีสิทธิยื่นค าร้องตามมาตรา ๔๔/๑

๗ ส ำนักวิชำกำรศำลยุติธรรม ส ำนักงำนศำลยุติธรรม, ข้อพิจำรณำประกอบพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวล
กฎหมำยวิธีพิจำรณำควำมอำญำ (ฉบับที่ ๒๔) พ.ศ. ๒๕๔๘ กำรด ำเนินคดีแพ่งที่เกี่ยวเนื่องกับคดีอำญำ, พิมพ์ครั้งที่ ๑
พ.ศ. ๒๕๔๙, น.๗